AKADEMIA FILMU AWANGARDOWEGO I

SEM. ZIMOWY 2019/2020

Akademia filmu awangardowego I to nowy fakultet dla studentów Uniwersytetu Warszawskiego i Akademii Sztuk Pięknych. Zajęcia obejmują projekcje filmów legendarnych twórców kina awangardowego m.in.: Luisa Buñuela i Salvadora Dali’ego, Dzigi Wiertowa, Mai Deren, Jonasa Mekasa, Franciszki i Stefana Themersonów, Waleriana Borowczyka i Jana Lenicy, Kennetha Angera, Yoko Ono. Sylwetki Mai Deren, Josepha Beuysa, Tony’ego Conrada przybliżą współczesne filmy dokumentalne. Zajęcia mają na celu zwiększenie świadomości wpływu tradycji awangardy filmowej na formy wyrazu obecne we współczesnym filmie, w tym szczególnie w filmie dokumentalnym, budowanie kompetencji odbioru sztuki współczesnej.

INFORMACJE OGÓLNE:

Miejsce i czas  projekcji:  kino Iluzjon, sala Stolica (ul. L. Narbutta 50A) / czwartek: godz. 17.00-20:00 / zajęcia rozpoczynają się w czwartek 3 października

UWAGA! 17.10 zajęcia odbędą się wyjątkowo w kinie Elektronik, duża sala (ul. Generała Zajączka 7), w godz. 17.30-20.30.

Grupa dla osób zapisanych na zajęcia na Facebooku: https://www.facebook.com/groups/428356811368459/

Zajęcia trwają trzy godziny. W kilku przypadkach, kiedy czas projekcji jest krótszy niż 120 min., zajęcia skończą się wcześniej.

Liczba ECTS: 4 (dla studentów Uniwersytetu Warszawskiego)

Karnet: Studenci, chcący uczestniczyć w zajęciach i uzyskać z nich zaliczenie, zobowiązani są do rejestracji na zajęcia w systemie USOS oraz wykupienia semestralnego karnetu, którego cena wynosi 100 zł

UWAGA! Samo wykupienie karnetu nie gwarantuje miejsca na liście uczestników zajęć. Osoby chcące uzyskać zaliczenie z przedmiotu muszą w pierwszej kolejności zarejestrować się na zajęcia w systemie USOS.

Dopiero po rejestracji należy wykupić karnet, który jest biletem wstępu na zajęcia na sali kinowej. Można również wykupić karnet bez rejestracji, żeby uczestniczyć w zajęciach jako wolny słuchacz.

Rejestracje na zajęcia przez USOS UW:

OGUN >>

Zajęcia dedykowane dla IKP UW >>

Pula nieodpłatnych karnetów zostanie rozdysponowana osobom, które z powodu sytuacji materialnej nie mogą sobie pozwolić na zakup karnetu, przez Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie. Szczegóły i formularz zgłoszeniowy: https://artmuseum.pl/pl/news/akademia-filmu-awangardowego-i-2

Na zajęcia mogą zapisać się także osoby spoza Unierwersytetu. Zapisy: akademiafilmuawangardowego@gmail.com Warunkiem uczestniczenia w zajęciach jest wykupienie karnetu w cenie 100 zł. Na pojedyncze projekcje i wykłady (w zależności od ilości wolnych miejsc) będzie można wykupić bilet w cenie 15 zł w kasie kina Iluzjon.

Opłatę za karnet należy wpłacić na konto:

Fundacja Okonakino

Alior Bank: 52 2490 0005 0000 4530 5448 0263

Prosimy o wpisanie w tytule: Akademia filmu awangardowego oraz imienia i nazwiska osoby, która będzie uczęszczała w zajęciach (przykładowo: Akademia filmu awangardowego Jan Kowalski).

Będziemy wdzięczni za przesłanie potwierdzenia przelewu na adres: akademiafilmuawangardowego@gmail.com

Pula nieodpłatnych karnetów zostanie rozdysponowana osobom o trudnej sytuacji materialnej przez Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie. Szczegóły dotyczące ubiegania się o bezpłatny karnet z powodu trudnej sytuacji materialnej zostaną podane w pierwszym tygodniu września na stronie Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie.

Karnety będzie można odebrać w kinie Iluzjon w tygodniu poprzedzającym pierwszą projekcję.

Prowadzący zajęcia: dr Marcin Borchardt, Sebastian Cichocki, prof. dr hab. Marcin Giżycki, Paulina Haratyk, Jakub Majmurek, Antonii Michnik, Daniel Muzyczuk, prof. dr hab. Małgorzata Radkiewicz, Karol Radziszewski, Gabriela Sitek

Kuratorzy: Łukasz Ronduda, Gabriela Sitek

Współpraca: Katarzyna Karwańska

Obieg i przygotowanie kopii: Michał Rogalski

Koordynacja: Gabriela Sitek, kontakt: gabriela.sitek@gmail.com

Organizatorami zajęć są: Fundacja Okonakino i Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie. Projekt jest współfinansowany przez m. st. Warszawę i Fundację Współpracy Polsko-Niemieckiej.

WARUNKI ZALICZENIA:

1. Obecność:

Wymagana jest obecność na więcej niż połowie zajęć. Dopuszczalne są dwie nieobecności. W przypadku każdej kolejnej Uczestnik / Uczestniczka zajęć zobowiązana jest napisać recenzję wybranego filmu, na którego projekcji był Uczestnik / Uczestniczka zajęć (innego niż wybrane do prac zaliczeniowych). Recenzja może być krótszą formą odpowiedzi na pytanie zadane w czasie zajęć.

Objętość: maksymalnie 3000 znaków. Termin nadsyłania: ostatnie zajęcia w semestrze. Adres do wysyłki prac: akademiafilmuawangardowego@gmail.com

2. Test wiedzy

Warunkiem zaliczenia zajęć poza obecnością będzie zdanie testu dotyczącego prezentowanych filmów i zagadnień poruszanych na wykładach. Zaliczenie odbędzie się 6 lutego w Kinie Iluzjon o godz. 17.

Więcej o zajęciach:

Wśród przedstawionych tematów zajęć znajdują się zagadnienia stanowiące kanon historii kina światowego: Wielka Awangarda – film dadaistyczny (Balet mechaniczny Fernanda Légera, 1924, Antrakt René Claira, 1924), film surrealistyczny (Pies andaluzyjski Luisa Buñuela i Salvadora Dali, 1929, Złoty wiek Luisa Buñuela, 1930), dokument liryczny (Berlin, symfonia wielkiego miasta Waltera Ruttmanna, 1927, Człowiek z kamerą Dzigi Wiertowa, 1929), kino eksperymentów narracyjnych (Zaproszenie do podróży Germaine Dulac, 1927), jak również pionierskie realizacje polskiego filmu awangardowego lat 20. i 30. (Przygoda człowieka poczciwego Franciszki i Stefana Themersonów, 1937; filmy zrekonstruowane współcześnie na podstawie śladów, zachowanych koncepcji m.in. Apteka Bruce’a Checefsky’ego 2001, Drobiazg melodyjny tegoż, 2006). Uczestnicy zajęć poznają tradycję kina amerykańskiej awangardy od lat 20. do 80. (m.in. filmy Manhattan Paula Stranda i Charlesa Sheelera 1921, Klatka, 1960; Walden. Dzienniki, szkice, notatki, 1969 Jonasa Mekasa; Dog Star Man Stana Brakhage’a , 1963, twórczość Mai Deren, Tony’ego Conrada, Andy Worhola). Uczestnicy zajęć poznają najważniejsze koncepcje i realizacje eksperymentów filmowych Fluxusu (m.in. twórczość Josepha Beuysa, Yoko Ono – Cut Piece, 1965, Nam June Paika – Zen dla filmu, 1963).

Integralną częścią zajęć będą projekcje współczesnych filmów dokumentalnych, czerpiących z tradycji kina awangardowego lat 50., 60., 70. i 80. Autorzy kina dokumentalnego są współcześnie jedną z najbardziej otwartych na eksperyment grup filmowców. Współczesne kino dokumentalne to obecnie jeden z najciekawszych i najszybciej rozwijających się gatunków filmowych. Filmy dokumentalne, które znalazły się w zestawieniu, charakteryzuje nowatorstwo formy, przybliżające je do granicy między dokumentem a kinem eksperymentalnym. Podczas zajęć poruszona zostanie kwestia kreacji w filmie dokumentalnym i perspektywy, z której prowadzona jest narracja, tego, za pomocą jakich środków wyrazu jest budowany perswazyjny przekaz dokumentów. Istotnym zagadnieniem zaproponowanych zajęć będzie kwestia montażu jako procesu organizacji wypowiedzi filmowej.

Akademia filmu awangardowego I jest pierwszą częścią programu Akademii filmu awangardowego, składającego się z dwóch semestralnych cykli, które obejmują zagadnienia historii filmu awangardowego – od lat 20. do czasów najnowszych.

Podstawowe lektury:

• M. Giżycki, Awangarda wobec kina. Film w kręgu polskiej awangardy artystycznej dwudziestolecia międzywojennego, Warszawa 1996; Stefan i Franciszka Themerson. Poszukiwania wizualne, kat. wystawy, Łódź 1981.

• A. Helman, Awangarda we francuskim i niemieckim kinie niemym, [w:] Kino nieme. Historia kina, t. 1, red. T. Lubelski, I. Sowińska, R. Syska, Kraków 2009, s. 737-777.

• R. W. Kluszczyński, Film – sztuka Wielkiej Awangardy, Warszawa-Łódź 1990.

• A. Pitrus, Film awangardowy w latach 1930–1959, [w:] Kino klasyczne. Historia kina, t. 2, red. T. Lubelski, I. Sowińska, R. Syska, Kraków 2011, s. 549-66

• A. Pitrus, Film awangardowy w latach 1960-1980, [w:] Kino epoki nowofalowej. Historia kina, t. 3, red. T. Lubelski, I. Sowińska, R. Syska, Kraków 2015, s.

• M. Przylipiak, Poetyka kina dokumentalnego, Gdańsk 2000

• Themersonowie i awangarda, pod red. Paweł Polit, Łódź 2013

• P. A. Sitney, Visionary Film: The American Avant-Garde, 1943-2000, Nowy Jork 2002

Lektury zalecane:

• J. Kurek, Objaśniam OR, „Linia” 1933, nr 5 (przedruk w: M. Giżycki, Walka o film artystyczny w międzywojennej Polsce, Warszawa 1989)

• Sztuka w kinie dokumentalnym, pod red. Pauliny Kwiatkowskiej, Matyldy Szewczyk, Warszawa 2016

• Grupa ETC, Narracje, estetyki, geografie: Fluxus w trzech aktach, 2014

• M. Radkiewicz, „Władczynie spojrzenia”. Teoria filmu a praktyka reżyserek i artystek, Kraków 2010

• M. Stępnik, Lustra, maski, sobowtóry... Maya Deren i jej siostry w maskaradzie, (w:) Outsiderzy, mistyfikatorzy, eskapiści w sztuce XX wieku. Studium postaw twórczych, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2016, s. 103-134

3 października 2019, godz. 17.00-20.00

Kino Wielkiej Awangardy – film dadaistyczny i surrealistyczny

Prowadzący zajęcia: prof. dr hab. Marcin Giżycki

Filmy zaprezentowane w bloku:

„Balet mechaniczny” (“Ballet mécanique”) Fernanda Légera, 1924, 17’

„Antrakt” (“Entr'acte”) René Claira, 1924, 24’

„Pies andaluzyjski” (“Un chien andalou”) Luisa Buñuela i Salvadora Dali’ego, 1929, 16’,

„Złoty wiek” (“L'âge d’or”) Luisa Buñuela, 1930, 64’

10 października 2019, godz. 17.00-20.00

Kino Wielkiej Awangardy – dokumentalny film liryczny

Prowadzący zajęcia: prof. dr hab. Marcin Giżycki

Filmy zaprezentowane w bloku:

„Człowiek z kamerą” („Человек с киноаппаратом”) Dzigi Wiertowa, 1929, 65’

„Berlin, symfonia wielkiego miasta” (“Berlin: Die Sinfonie der Großstadt”) Waltera Ruttmanna, 1927, 68’

24 października 2019, godz. 17.00-19.00

Wczesne kino amerykańskiej awangardy: filmy „ożywionego malarstwa” , temat miasta. Autorska animacja awangardy kanadyjskiej

Prowadzący zajęcia: Daniel Muzyczuk

Filmy zaprezentowane w bloku:

„Manhatta” Paula Stranda i Charlesa Sheelera 1921, 10’

„Rytmy światła” („Light Rhythms”) Francisa Bruguière'a i Oswella Blakestona 1930, 5’

„Early abstractions” Harry’ego Smitha, 1939–56, 23’

„Kochaj sąsiada swego” (“Neighbours”) Normana McLarena, 1952, 8’

31 października 2019, godz. 17.00-19.30

Polska awangarda filmowa od lat 20. do lat 60. – pionierskie realizacje polskiego filmu awangardowego

Prowadzący zajęcia: prof. dr hab. Marcin Giżycki

Filmy zaprezentowane w bloku:

„Przygoda człowieka poczciwego” Franciszki Themerson i Stefana Themersona, 1937, 8

„Apteka” Bruce’a Checefsky’ego, 2001, 5’

„Drobiazg melodyjny” Bruce’a Checefsky’ego, 2006, 6’

„Mieczysław Szczuka - 5 momentów filmu abstrakcyjnego” Marcina Giżyckiego, 2006, 2'

„Henryk Berlewi – Kinefaktura” Marcina Giżyckiego, 2012, 3'

„Był sobie raz…” Waleriana Borowczyka, Jana Lenicy, 1957, 9’

„Dom” Waleriana Borowczyka, Jana Lenicy, 1957, 11’

„Sztandar Młodych” Waleriana Borowczyka, Jana Lenicy, 1957, 2’

7 listopada 2019, godz. 17.00-20.00

Twórczość Mai Deren jako prekursorki amerykańskiej awangardy filmowej

Prowadząca zajęcia: prof. dr hab. Małgorzata Radkiewicz

Filmy zaprezentowane w bloku:

„W zwierciadle Mai Deren” (“In the Mirror of Maya Deren”) Martiny Kudláček, 2002, 104’

„Sieci popołudnia” (“Meshes of the Afternoon”) Mai Deren i Alexandra Hammida, 1943, 14'

„Rytuał w przetworzonym czasie” („Ritual in Transfigured Time”) Mai Deren, 1946, 14'

14 listopada 2019, godz. 17.00-20.00

Miasto we współczesnym dokumentalnym eseju filmowym w kontekście tradycji awangardowej

Spotkanie z twórcą filmu Piotrem Stasikiem poprowadzi Jakub Majmurek

Zaprezentowany film:

„21 x Nowy Jork” Piotra Stasika, 2016, 71’

21 listopada 2019, godz. 17.00-18.40

Kino własne, home movies, wideodziennik / kino amatorskie w kontekście awangardy

Prowadząca zajęcia: Paulina Haratyk

Zaprezentowane filmy w bloku:

„Ja kinuję” Karoliny Puchały-Rojek, 2012, 25'

„Przed zmierzchem” Leszka Boguszewskiego, 1976, 7’

„Klucz do...” Marcina Ziębińskiego, 1986, 16’

„Mojave” Wilhelma Sasnala¸ 2006, 6'

„Chleb” Wilhelma Sasnala, 2017, 7’

28 listopada 2019, godz. 17.00-20.00

Twórczość Josepha Beuysa i jego współczesny obraz w filmie dokumentalnym

Prowadzący zajęcia: Sebastian Cichocki

Zaprezentowany film:

„Beuys. Sztuka to rewolucja” (“Beuys”) Andresa Veiela, Niemcy 2017, 107 min.

5 grudnia 2019, godz. 17.00-20.00

Queerowa ekspresja amerykańskiej awangardy filmowej

Prowadzący zajęcia: Karol Radziszewski

Filmy zaprezentowane w bloku:

„Ognie sztuczne” („Fajerwerski”) (“Fireworks”) Kennetha Angera, 1947, 20’

„Płonące istoty” (“Flaming Creatures”) Jacka Smitha, 162-163, 45 min.

“Kiss”, “Empire”, “Blow job”, “Chelsea Girls”, "Sleep" Andy’ego Warhola [fragmenty]

“Dyketactics” Barbary Hammer 1973, 4 min.

“Beautiful People” Davida Wojnarowicza, 1987, 30 min.

12 grudnia 2019, godz. 17.00-20.00

Filmowy dziennik, codzienność, autobiografizm, dokumentalizm subiektywności w amerykańskiej awangardzie filmowej lat 60. Twórczość Jonasa Mekasa, Stana Brakhage’a, Wallace’a Bermana

Prowadzący zajęcia: dr Marcin Borchardt

Filmy zaprezentowane w bloku:

„Klatka” (“The Brig”) Jonasa Mekasa, 1960, 64’

„Walden. Dzienniki, szkice, notatki” (“Walden”), rolka II, Jonasa Mekasa, 1969, 40’

“Aleph”, Wallace Berman, 1965-1966, 8’

“Dog Star Man”, cz. II, Stana Brakhage’a, 1963, 6’