15 PAŹDZIERNIKA 2024 - W STRONĘ SŁOŃCA

Towards the Sun, reż. Agnieszka Kokowska / 2024 / Polska / 92min.

Kasia i Robert sprzedają dom oraz wszystko, co posiadają, żeby wraz z trójką dzieci ruszyć kamperem w podróż życia i móc budować głębsze relacje w rodzinie. Wolność, którą zyskali, staje się prawdziwym testem dla rodziny. Kryzys w małżeństwie jest nieodłączną częścią przemiany, jaką przechodzą rodzice. Dodatkowym wyzwaniem są dorastający w podróży chłopcy.

22 PAŹDZIERNIKA 2024 - EFEKT YOUTUBE’A

The Youtube Effect, reż. Alex Winter / 2022 / USA / 99min.

Historia YouTube’a jest zarówno inspiracją, jak i przestrogą. Założony w 2005 roku przez trzech młodych informatyków: Chada Hurleya, Steve'a Chena i Jaweda Karima z PayPal Holdings, szybko stał się jedną z najpotężniejszych internetowych platform. Początkowo odwiedzało go dziennie 8 milionów użytkowników – dziś już 2,6 miliarda.

Pierwszym filmem, który osiągnął pułap miliona wyświetleń była reklama firmy Nike z udziałem piłkarza Ronaldinho w 2005 roku. To przesądziło o sukcesie platformy. YouTube otrzymał dofinansowanie ze wspierającej startupy firmy Sequoia Capital, a w 2006 roku został kupiony przez Google’a. Obecnie jest drugą – po Google właśnie – najpopularniejszą witryną i ma ogromny wpływ na kulturę oraz społeczeństwo. Zapewniając łatwy i szybki dostęp do wiadomości czy rozrywki, jest również źródłem dezinformacji. Przyczynia się do radykalizowania odbiorców za pomocą różnych form manipulacji.

Film pokazuje blaski i cienie serwisu. Poznajemy jego historię, w tym ewolucję ze zwykłej platformy od wymiany filmów i nagrań wideo do internetowej maszynki do zarabiania pieniędzy. Słuchamy opinii ekspertów. Film przygląda się nie tylko platformie, ale również sposobowi, w jaki zmieniła ona nasze życie i myślenie. 

29 PAŹDZIERNIKA 2024 - CAŁE TO PIĘKNO I KREW

All the Beauty and the Bloodshed, reż. Laura Poitras / 2022 / USA / 113min.

Aktywistka Nan Goldin i artystka Nan Goldin są ze sobą nierozerwalnie związane. Reżyserka Laura Poitras (nagrodzona Oscarem® za „Citizenfour” prezentowany na festiwalu MDAG w 2015 roku) pokazuje życie i twórczość Goldin ze swojej perspektywy. Podąża także na organizowane przez swoją wyjątkową bohaterkę kreatywne protesty. Artystka opuściła dom w młodym wieku i dokonała przełomu jako fotografka dzięki „Balladzie o seksualnej zależności” („The Ballad of Sexual Dependency”) – serii porywających, kolorowych, intymnych zdjęć przedstawiających gejowską subkulturę, ją samą, jej rodzinę i przyjaciół. Obecnie całą energię poświęca założonej przez siebie grupie aktywistycznej PAIN (Prescription Addiction Intervention Now), która staje w obronie osób uzależnionych od środków przeciwbólowych i walczy z producentami tych leków – rodziną Sacklerów. Za pośrednictwem firmy Purdue Pharma zarobili miliardy dolarów na sprzedaży środku OxyContin, przyczyniając się do kryzysu opioidowego w USA. Goldin przepisano ten lek po operacji kolana i od razu się od niego uzależniła. Do tamtego momentu znała Sacklerów tylko jako filantropów, którzy sponsorowali wiodące muzea, w których wystawiano jej własne prace. Dziś przewodzi grupie walczącej o pociągnięcie do odpowiedzialności winnych za kryzys, który doprowadził do śmierci pół miliona Amerykanów. Ich protesty wieńczą pozwy prowadzone pro bono przez najlepszych prawników w Stanach. Tytuł filmu odnosi się do opinii psychiatrów na temat siostry Goldin – Barbary, która popełniła samobójstwo w zakładzie psychiatrycznym. W raporcie na jej temat powtarzało się jedno zdanie: ona widzi przyszłość, całe piękno i rozlew krwi.

5 LISTOPADA 2024 - PRZYNOSZĘ CI DZIKOŚĆ

Sowing the Seeds of the Wild, reż. Dyba Lach / 2024 / Polska / 72min.

Przytłoczony degradacją ukochanej rzeki muzyk postanawia przepłynąć tradycyjną, drewnianą łodzią 1300 km, by symbolicznie odzyskać dla niej dzikość. 40-dniowa podróż pozwala doświadczyć pozaludzkiego świata przyrody z perspektywy człowieka, który uważnie słucha. Zanurzyć się w pierwotnych dźwiękach rzeki, zapomnieć na moment o zakrzyczanej codzienności. Jego droga staje się pretekstem do rozmów o rzekach i wpływie człowieka na środowisko. Przypomina o katastrofie ekologicznej na Odrze – jednej z największych rzek w historii nowożytnej Europy.  W ciszy, samotności, w dźwiękach budzącej się do życia wiosny, w głosie rzeki i brzmieniu wody, bohater poszukuje nadziei na taką przyszłość, w której panuje równowaga. Dla siebie, dla swojej córki, dla świata. To podróż, która stawia pytania o wolność rzek i ludzi, o relację człowieka i natury, ekosystemowe splątania oraz wątek dzikości w człowieku.

12 LISTOPADA 2024 - MALARKA I ZŁODZIEJ

The Painter and the Thief, reż. Benjamin Ree / 2020 / Norwegia / 102min.

Barbora Kysilkova, czeska malarka żyjąca w Oslo, dowiaduje się, że jej dwa obrazy wystawione w galerii zostały skradzione. Dzięki nagraniom kamer ochrony szybko dochodzi do aresztowania i procesu sądowego przestępców. Barbora stawia się na rozprawie i proponuje skazanemu Karlowi Bertilowi Nordlandowi spotkanie. Bardzo chce odzyskać obrazy, ale jest też zafascynowana osobowością złodzieja. Nie jest znaną malarką, jej obrazy nie powinny być łakomym kąskiem. Jej fascynacja rośnie, gdy dowiaduje się, że złodziej nie tylko wyszedł z budynku ze złożonym poprawnie płótnem, ale udało mu się wyjąć ponad 200 mocowań, którymi obrazy były dopięte do ram. Postanawia  namalować jego portret. Pomiędzy złodziejem a autorką skradzionych dzieł nawiązuje się nić przyjaźni. Podejście malarki charakteryzuje próba zrozumienia, empatia, otwartość na zranienie oraz nieświadoma potrzeba obserwowania, ale i bycia obserwowaną. Nordland z kolei był zbyt naćpany, aby pamiętać, co zrobił z obrazami, ale przypomina sobie, że ukradł je, „bo były bardzo piękne”. 

19 LISTOPADA 2024 - SIMONA

Simona, reż. Natalia Koryncka-Gruz / 2022 / Polska / 91 min.

Ida Matysek, cioteczna wnuczka Simony Kossak, jedzie do Puszczy Białowieskiej. Jako spadkobierczyni testamentu Lecha Wilczka, partnera Simony, który był autorem niezwykłych zdjęć z ich wspólnego życia w leśniczówce „Dziedzinka”, Ida ma dostęp do jego archiwum.

Porządkując pozostawione przez Lecha zdjęcia, odkrywa tajemnice rodzinne, których nie była świadoma. Wraz z nią poznajemy świat magicznej, pradawnej, ale także tej współczesnej Puszczy. To opowieść o niezwykłym życiu Simony, córki, wnuczki i prawnuczki słynnego rodu Kossaków, która porzuciła Kraków i odnalazła dom z dala od cywilizacji, pracując jako psycholożka i badaczka dzikich zwierząt. To dzięki niej postrzegamy Puszczę nie jako rezerwat przyrody, ale unikalny, jedyny w swoim rodzaju, ekosystem, który istnieje od tysięcy lat. To miejsce jest schronieniem dla zwierząt, które często są już na progu wyginięcia.

Z tej opowieści wyłania się postać osoby wielowymiarowej, barwnej, bezkompromisowej, radykalnej w zachowaniu i poglądach, wyprzedzającej swój czas i przez to często samotnie walczącej o dobro przyrody i budowanie społecznej świadomości związku człowieka z przyrodą. Dla Idy podróż do Puszczy jest za to powrotem do wspomnień z dzieciństwa, odkrywaniem własnych korzeni a jednocześnie spotkaniem z przodkinią wielkiego formatu, której przesłanie jest ponadczasowe.

26 LISTOPADA 2024 - IGRZYSKA PAMIĘCI

Memory Games, reż. Janet Tobias, Claus Wehlisch / 2018 / USA, Niemcy / 87 min.

Pamięć jest nieodzownym elementem naszego życia. Przenika każdy jego aspekt. Bez pamięci nie istniejemy, jesteśmy nikim, bo pamięć czyni nas ludźmi. W filmie obserwujemy jak mistrzowie zapamiętywania trenują, godzinami budując w głowie niesamowite struktury pamięci poparte obrazami. W ten sposób udaje im się dokonać wyczynów, które wydają się niemożliwe. Potrafią w 22 sekundy zapamiętać ułożenie talii kart, w 15 minut ponad 150 twarzy, w 5 minut 700 liczb binarnych. Poprzez animacje film pokazuje, w jaki sposób ci geniusze wykorzystują unikalne techniki wizualizacji, aby zapamiętać niesamowitą liczbę danych. Niemożliwe na naszych oczach staje się rzeczywistością.

3 GRUDNIA 2024 - SKRADZIONE CIAŁO

Another Body, reż. Sophie Compton, Reuben Hamlyn / 2023 / Wlk. Brytania, USA / 80 min.

Żyjemy w wirtualnym i płynnym świecie. Jedno kliknięcie dzieli nas od innych. Kontaktujemy się ze sobą w każdym momencie i z dowolnego miejsca na Ziemi. Czy jednak to, co widzimy w sieci, jest prawdą? W Internecie istnieją miliony deepfake’ów, a 90% z nich to nieautoryzowana pornografia: pliki audio, wideo lub obrazy, które zostały stworzone przez sztuczną inteligencję i są trudne do odróżnienia od oryginału.

Film opowiada o młodej studentce Taylor (jej tożsamość została celowo zmieniona), która stała się ofiarą deepfake’ów. Pewnego dnia znajduje w sieci film pornograficzny ze swoim udziałem. Policja nie reaguje, a ona nic nie może z tym zrobić. Cyfrowe prawo w tym zakresie nie istnieje. Z pomocą eksperta i koleżanki postanawia zbadać prężnie rozwijającą się internetową kulturę mizoginistycznych geeków, którzy wykorzystują pornograficzne kłamstwa do terroryzowania kobiet. Ustawodawstwo nie nadąża za rzeczywistością, liczba deepfake’ów podwaja się co sześć miesięcy. Ofiary milczą ze wstydu, mają myśli samobójcze, a fałszywe materiały niszczą ich prywatne i zawodowe życie.

Film jest przestrogą na temat niewłaściwego wykorzystania AI. Pokazuje też, jak można zmienić tę samą technologię w narzędzie, które pozwala na odzyskanie skradzionej tożsamości.

10 GRUDNIA 2024 - SPÓJRZ MI W OCZY

Look Into My Eyes, reż. Lana Wilson / 2024 / USA / 108min.

Jeśli ktoś zadaje sobie pytanie, czy możliwe jest obcowanie z zaświatami, ten film studia A24 nie pozostawia złudzeń. Ani przez chwilę reżyserka (znana z filmu o Taylor Swift „Miss Americana”) nie próbuje nas przekonać, że siedmioro jasnowidzów_ek, których poznajemy na spotkaniach z klientami oraz w scenach z życia prywatnego, ma tę nadprzyrodzoną „moc”. To, co na pewno doskonale potrafią, to usiąść naprzeciw kogoś, kogo nie znają i przekazać mu jasną oraz często pomocną refleksję na temat największych nawet zmartwień. Co sprawia, że ludzie płacą za ich usługi? To pytanie wisi w powietrzu.

Queerowa Per Erik Borja wprost przyznaje, że nie wierzy w pełni w to, co mówi. Inna z jasnowidzek tłumaczy, że czasami wydaje jej się, że uzdrowienia najbardziej potrzebują sami uzdrowiciele. Cała siódemka interesuje się sztukami performatywnymi, w tym filmem, a niektórzy nawet występują w nim zawodowo. Czy wizyta u medium rzeczywiście tak bardzo różni się od seansu w kinie?

17 GRUDNIA 2024 - COPA 71

Copa 71, reż. James Erskine, Rachel Ramsey / 2023 / Wlk. Brytania / 90min.

Mistrzostwa świata kobiet w piłce nożnej po raz pierwszy zostały zorganizowane przez FIFA w 1991 roku. To wydarzenie postrzegamy jako oficjalny początek nowej ery w historii sportu, ale czy słusznie? 20 lat wcześniej odbył się w Meksyku pierwszy turniej zespołów kobiecych, który został zapomniany i wymazany z kart historii. Fakt, że zdecydowana większość fanów piłki nożnej nie wie nic o Copa 71 świadczy o tym, jak niewygodnym wydarzeniem była dla władz światowego futbolu. Turniej zorganizowano i rozegrano w blasku fleszy oraz kamer telewizyjnych, z udziałem sponsorów, gdzie rok wcześniej odbyły się finały mistrzostw świata mężczyzn. Podczas imprezy zawodniczki traktowane były przez media jak gwiazdy rocka.

Film odkrywa przed nami bogactwo archiwalnych materiałów dotyczących turnieju, nazywanego Pucharem Świata Kobiet, w którym wzięły udział zespoły z Argentyny, Meksyku, Danii, Włoch, Anglii i Francji. Mecze na słynnym stadionie Azteca zgromadziły 100 000 widzów, co do tej pory było nieosiągalne na zawodach sportów kobiecych. Poznajemy bohaterki tamtych meczów, które do tej pory nie miały okazji do podzielenia się wspomnieniami z szeroką publicznością. Zdradzają, co działo się na boisku i poza nim. Często, w swoich miastach i rodzinach, spotykały się z seksizmem i lekceważeniem. Pomimo dyskryminacji, spełniły swoje marzenia na oczach całego świata. Te kobiety odkryły, czym są władza, wolność i spełnienie. W filmie występują również złote medalistki igrzysk olimpijskich w piłce nożnej: Brandi Chastain i Alex Morgan a za jego produkcję odpowiadają między innymi Venus i Serena Williams.

7 STYCZNIA 2025 - HOLLYWOODGATE

Hollywoodgate, reż. Ibrahim Nash’at / 2023 / Niemcy, USA / 91min.

Dzień po tym, jak wojska amerykańskie opuściły Kabul, talibowie przejęli Hollywood Gate – opuszczoną bazę Amerykanów. Ogłosili, że była to baza CIA. Znaleźli tam olbrzymie zasoby uzbrojenia: od karabinów po helikoptery i samoloty, których nie zdążono zniszczyć. Pochodzący z Egiptu reżyser otrzymuje pozwolenie od talibów, aby uwiecznić historyczny moment ponownego przejęcia przez nich władzy w Afganistanie. Reżim powołał głównodowodzącego sił powietrznych – Malawi Mansoura.

W filmie obserwujemy, jak organizuje siły powietrzne. Inny bohater – Muhtar, doświadczony bojownik, chce podbić cały świat w imię swoich przekonań, ale na razie marzy o karierze wojskowej w Hollywood Gate. Film, przy pomocy spektakularnych zdjęć, dokumentuje na przestrzeni roku transformację fundamentalistycznych bojówek, które zamieniają kraj w efektywny reżim militarny. Talibowie widzą w reżyserze filmu narzędzie ich propagandy. Film pokazuje wydawałoby się trywialne momenty i sceny. Reżyser czasami wyłącza kamerę, ale nie wyłącza dźwięku. Stąpa po bardzo cienkiej linie, ale udaje mu się przedstawić niezwykle ciekawy i wstrząsający obraz talibów i ich stosunku do reszty świata. 

14 STYCZNIA 2025 - NIE CHCEMY INNEJ ZIEMI

No Other Land, reż. Basel Adra, Hamdan Ballal, Yuval Abraham, Rachel Szor / 2024 / Palestyna, Norwegia / 96min.

Film ukazuje ciągnącą się przez dekady batalię prawną mieszkańców Masafer Yatta na Zachodnim Brzegu o zachowanie swojej wioski. Widzimy ich codzienność, która naznaczona jest niesprawiedliwością i upokorzeniami. Palestyńsko-izraelski filmowy kolektyw kręcił wydarzenia w wiosce przez pięć lat, korzystając przy tym z wcześniejszych nagrań mieszkańców. Zarejestrował filmowe świadectwo wielu prób wyrzucenia mieszkańców wioski i krwawych aktów przemocy popełnionych przez izraelskie wojsko i osadników. Adra – prawnik i dziennikarz, który urodził się i wychował w Masafer Yatta oraz Yuval Abraham – żydowski dziennikarz tworzą duet. Każdego dnia starają się pomóc mieszkańcom Masafer Yatta i opowiedzieć światu o ich tragedii. Ich pierwsze spotkanie udowodniło, jak bardzo ich sytuacja różni się od siebie, choć żyją przecież w tym samym kraju. Adra nie może się przemieszczać, jest szpiegowany, a jego dom często przeszukują izraelskie władze. Yuval może bez przeszkód jeździć po kraju i ma pełną swobodę działania. Film nie proponuje gotowych rozwiązań, stając się bardzo aktualnym wołaniem o równość. 

21 STYCZNIA 2025 - KAŻDA MAŁA RZECZ

Every Little Thing, reż. Sally Aitken / 2023 / Australia / 93min.

Terry Masear w swoim domu i pięknym ogrodzie w Los Angeles prowadzi klinikę dla najmniejszych ptaków na świecie – kolibrów. Te drobne fascynujące stworzenia są tu przywożone z całej Kalifornii. Obrazy kolibrów, przypominających duszki z bajki połączone z pięknymi zdjęciami naturalnego środowiska, podkreślają główną tematykę filmu – odporność na ciosy zadawane przez życie i proces uzdrawiania ciała i duszy. Film, inspirowany napisaną przez bohaterkę książką „Fastest Things on Wings”, ukazuje niezwykłą więź, jaką ma autorka z ptasimi podopiecznymi. Każdy z nich ma własne imiona, indywidualne cechy charakteru i osobowość, a ich opiekunka zwraca się do nich niezwykle bezpośrednim językiem. W tym filmie te delikatne, kilkugramowe stworzenia rosną w oczach widza, a opieka nad nimi jest nie tylko sposobem na życie, ale również formą ratowania natury.      

28 STYCZNIA 2025 - ZALICZENIE