15 PAŹDZIERNIKA 2024 - AMATORSKI KLUB FILMOWY

A Bunch of Amateurs, reż. Kim Hopkins, 2022, Wielka Brytania, 95 min.

Bradford Movie Makers to najstarszy i jeden z ostatnich amatorskich klubów filmowych na świecie, założony w 1932 roku, kiedy złota era Hollywood inspirowała powstanie podobnych inicjatyw w różnych zakątkach globu. Klub przyciąga fanów kina w różnym wieku, głównie mężczyzn. Spotykają się w każdy poniedziałek w podupadłym, ozdobionym graffiti klubie, aby wspólnie obejrzeć film. Dodatkowo planują projekty, w których łączą swoje talenty i pasję do majsterkowania. Prezentują je skromnej publiczności w chylącym się ku upadkowi budynku. Właściciel od pięciu lat nie żąda czynszu, a oni nie mają funduszy na koncie. Wydaje się, że są reprezentantami wymierającego gatunku pasjonatów, niektórzy zresztą wyglądają, jakby pochodzili z minionej epoki. Łączy ich wspólnota, życzliwość i pasja, mimo że pojawiają się między nimi napięcia i zazdrość. Harold, jeden z najstarszych członków klubu, marzy o zaśpiewaniu „Oh What a Beautiful Morning” z musicalu „Oklahoma”, chociaż nie potrafi śpiewać ani jeździć konno. Próby dotarcia do nowej publiczności skazane są na niepowodzenie. Kiedy pojawia się epidemia COVID-19 i klub musi zostać zamknięty, okazuje się, jak wielką wartością jest grupa kinofilskich zapaleńców, dla których amatorski klub filmowy staje się całym światem i antidotum na bezosobową erę cyfrową. Film jest dokumentalną odsłoną dobrze znanych brytyjskich feel-good-movies, gdzie grupa bohaterów robi wszystko by uratować ukochane przez siebie miejsce. Przywodzi na myśl filmowe komediodramaty Kena Loacha, będąc zarazem pięknym hołdem dla miłości do kina.       

Pytanie do filmu: Miłość do kina to nie tylko oglądanie, ale… dokończ to zdanie i omów/zaprezentuj konkretny, realny przykład kino-fanowskiej, kinofilskiej działalności.

22 PAŹDZIERNIKA 2024 - DZIEWCZYNA W FONTANNIE

Girl in the Fountain, reż. Antongiulio Panizzi, 2022, Włochy, Szwecja, 81 min.

Był rok 1960, kiedy olśniewająco piękna szwedzka aktorka Anita Ekberg wywróciła Fontannę di Trevi, Włochy i cały świat do góry nogami. W kultowej scenie filmu „Słodkie życie” Federico Felliniego ukazała się w czarnej sukni bez ramion, ze swoimi długimi blond włosami w słynnej włoskiej fontannie. Po premierze filmu stwierdziła, że to ona uczyniła reżysera sławnym, a nie na odwrót, ale osoba i grana przez nią postać filmowa to nie to samo. Ekberg przez całe życie walczyła o to, żeby uwolnić się od swojej legendy. Na czym polegał jej fenomen?

Film opowiada historię aktorki głosem Moniki Bellucci – innej ikony, tym razem współczesnego kina, która odtwarza postać Szwedki. Wykorzystując swoją wrażliwość Bellucci delikatnie i dokładnie bada jej legendę, aby odczarować ją ze stereotypowych ocen. Werbalna i wizualna rozmowa tych dwóch filmowych ikon buduje ciekawy, choć z pozoru niemożliwy, dialog dwóch aktorek-diw z różnych epok. Pozwala to Bellucci odkryć nowy wymiar Ekberg jako wolnej i niezależnej kobiety, która zapłaciła wysoką cenę za to, że nie chciała się nikomu podporządkować. Przeplatając archiwalne zdjęcia Ekberg ze współczesnymi obrazami Bellucci, reżyser filmu nie tylko pokazuje kultowe kobiety współczesnego kina, ale zadaje też pytanie, jak to jest być jego ikoną. 

Pytanie do filmu: Aktorki, gwiazdy, divy, ikony. Opowiedz o najważniejszej dla Ciebie kobiecie w świecie kina i jej wizerunku - oraz, jeśli to możliwe, jego przemianach.

29 PAŹDZIERNIKA 2024 - CZĘŚCI INTYMNE

Body Parts, reż. Kristy Guevara-Flanagan, 2022, USA, 86 min.

Czy w momencie, kiedy aktorka przekracza próg planu zdjęciowego, jej ciało staje się własnością (najczęściej męskich) twórców? Jak w przeszłości i obecnie pokazuje się nagość i seks w filmach? Czy w przemyśle filmowym jest miejsce dla ciał, które nie wpisują się w stereotypowe wyobrażenia o atrakcyjności? Na te i wiele innych pytań odpowiedzi szukają w filmie reżyserki, scenarzystki i aktorki, między innymi Jane Fonda, Joey Soloway, Angela Robinson, Karyn Kusama, Rose McGowan, Rosanna Arquette, Alexandra Billings, Stacy Rukeyser czy Emily Meade. Historia emancypacji łączy się w filmie z historią kina, pokazującego przez dziesiątki lat przyjemność i pożądanie na ekranie wyłącznie z męskiej perspektywy. Obecnie standardy pracy, jak chociażby zatrudnianie koordynatorów_ek scen intymnych, zmieniają się. Z drugiej strony ciała, najczęściej aktorek, pojawiające się na ekranie są retuszowane na ogromną skalę, z  wykorzystaniem nowoczesnych technologii. Stojący na rozdrożu przemysł musi zdecydować, w którą stronę chce zmierzać – równości i naturalności czy wykluczenia i idealizacji.

Pytanie do filmu: Pytanie do filmu: Opowiedz o trzech postaciach, filmach czy zjawiskach, które Twoim zdaniem uzupełniają i ilustrują tematykę filmu i rozmowy z gościnią.

5 LISTOPADA 2024 - JURASSIC PUNK

Jurassic Punk, reż. Scott Leberecht, 2022, USA, 81 min.

Steve Williams jest uważany za pioniera animacji komputerowej. Film przedstawia jego historię i wydarzenia, które doprowadziły do historycznego momentu, gdy cyfrowo stworzone dinozaury weszły na srebrny ekran w filmie „Park Jurajski”. Technologia zawitała w końcu do Hollywood, a wszystko dzięki Williamsowi, który w wolnym czasie przygotował animację dinozaurów. Pierwotnie nikt jej nie chciał, ale Spielberg zgodził się obejrzeć jej testową wersję i szybko podjął decyzję. „Park Jurajski” przeszedł do historii kina jako najważniejszy – od czasu „Gwiezdnych Wojen” – film wykorzystujący efekty specjalne.

Steve i grupa ekspertów daje świadectwo temu epokowemu wydarzeniu w studiu filmowym Lucas Film na początku lat 90. XX wieku, kiedy kreowanie postaci w komputerze wydawało się zupełnie niemożliwe. Skłonności ku anarchii i lekkomyślne lekceważenie autorytetów kosztowało Williamsa utratę uznania, na jakie bez wątpienia zasłużył. Kilka dekad później walczy, aby dać sobie radę z chaotyczną przeszłością.

Pytanie do filmu: W czym dla Ciebie tkwi dzisiaj magia kina i sztuki w ogóle? Odnieś się do filmu i innych przykładów z (pop)kultury.

12 LISTOPADA 2024 - CAŁE TO PIĘKNO I KREW

All the Beauty and the Bloodshed, reż. Laura Poitras, 2022, USA, 113 min.

Aktywistka Nan Goldin i artystka Nan Goldin są ze sobą nierozerwalnie związane. Reżyserka Laura Poitras (nagrodzona Oscarem® za „Citizenfour” prezentowany na festiwalu MDAG w 2015 roku) pokazuje życie i twórczość Goldin ze swojej perspektywy. Podąża także na organizowane przez swoją wyjątkową bohaterkę kreatywne protesty. Artystka opuściła dom w młodym wieku i dokonała przełomu jako fotografka dzięki „Balladzie o seksualnej zależności” („The Ballad of Sexual Dependency”) – serii porywających, kolorowych, intymnych zdjęć przedstawiających gejowską subkulturę, ją samą, jej rodzinę i przyjaciół. Obecnie całą energię poświęca założonej przez siebie grupie aktywistycznej PAIN (Prescription Addiction Intervention Now), która staje w obronie osób uzależnionych od środków przeciwbólowych i walczy z producentami tych leków – rodziną Sacklerów. Za pośrednictwem firmy Purdue Pharma zarobili miliardy dolarów na sprzedaży środku OxyContin, przyczyniając się do kryzysu opioidowego w USA. Goldin przepisano ten lek po operacji kolana i od razu się od niego uzależniła. Do tamtego momentu znała Sacklerów tylko jako filantropów, którzy sponsorowali wiodące muzea, w których wystawiano jej własne prace. Dziś przewodzi grupie walczącej o pociągnięcie do odpowiedzialności winnych za kryzys, który doprowadził do śmierci pół miliona Amerykanów. Ich protesty wieńczą pozwy prowadzone pro bono przez najlepszych prawników w Stanach. Tytuł filmu odnosi się do opinii psychiatrów na temat siostry Goldin – Barbary, która popełniła samobójstwo w zakładzie psychiatrycznym. W raporcie na jej temat powtarzało się jedno zdanie: ona widzi przyszłość, całe piękno i rozlew krwi.

Pytanie do filmu: Sztuka, aktywizm i temat zaangażowania społecznego i politycznego artystów. Wyraź swoją opinię, podaj aktualny przykład takiej osoby i odnieś go do działalności Nan Goldin.

19 LISTOPADA 2024 - COPA 71

Copa 71, reż. James Erskine, Rachel Ramsey, 2023, Wlk. Brytania, 90 min.

Mistrzostwa świata kobiet w piłce nożnej po raz pierwszy zostały zorganizowane przez FIFA w 1991 roku. To wydarzenie postrzegamy jako oficjalny początek nowej ery w historii sportu, ale czy słusznie? 20 lat wcześniej odbył się w Meksyku pierwszy turniej zespołów kobiecych, który został zapomniany i wymazany z kart historii. Fakt, że zdecydowana większość fanów piłki nożnej nie wie nic o Copa 71 świadczy o tym, jak niewygodnym wydarzeniem była dla władz światowego futbolu. Turniej zorganizowano i rozegrano w blasku fleszy oraz kamer telewizyjnych, z udziałem sponsorów, gdzie rok wcześniej odbyły się finały mistrzostw świata mężczyzn. Podczas imprezy zawodniczki traktowane były przez media jak gwiazdy rocka.

Film odkrywa przed nami bogactwo archiwalnych materiałów dotyczących turnieju, nazywanego Pucharem Świata Kobiet, w którym wzięły udział zespoły z Argentyny, Meksyku, Danii, Włoch, Anglii i Francji. Mecze na słynnym stadionie Azteca zgromadziły 100 000 widzów, co do tej pory było nieosiągalne na zawodach sportów kobiecych. Poznajemy bohaterki tamtych meczów, które do tej pory nie miały okazji do podzielenia się wspomnieniami z szeroką publicznością. Zdradzają, co działo się na boisku i poza nim. Często, w swoich miastach i rodzinach, spotykały się z seksizmem i lekceważeniem. Pomimo dyskryminacji, spełniły swoje marzenia na oczach całego świata. Te kobiety odkryły, czym są władza, wolność i spełnienie. W filmie występują również złote medalistki igrzysk olimpijskich w piłce nożnej: Brandi Chastain i Alex Morgan a za jego produkcję odpowiadają między innymi Venus i Serena Williams.

26 LISTOPADA 2024 - GEORGIE MA SIĘ DOBRZE

Scrapper, reż. Charlotte Regan, 2023, Wielka Brytania, 84 min.

Kipiąca energią, zabawna i wzruszająca opowieść o relacji ojca i córki, która otrzymała Nagrodę Główną w konkursie międzynarodowym w Sundance. Chociaż Georgie ma dopiero 12 lat, potrafi poradzić sobie w każdych warunkach. Po śmierci matki postanowiła udawać, że mieszka z wujkiem. Zarabia na życie, kradnąc rowery z najbliższym kumplem – Alim.

Mieszkając na przedmieściach Londynu, nikomu nie może w pełni zaufać. Kiedy nagle pojawia się w jej życiu ojciec, Jason, Georgie nie wita go z otwartymi ramionami. Powoli zaczynają oswajać się ze swoją obecnością i zbliżać, co z humorem ogrywa aktorski duet Loli Campbell i Harrisa Dickinsona (gwiazdy „W trójkącie” Rubena Ostlunda). W efekcie otrzymujemy szaloną historię przyjaciół, którzy przy okazji stają się rodziną.

3 GRUDNIA 2024 - HIGH LIFE

High Life, reż. Claire Denis, 2018, Niemcy, Francja, Wielka Brytania, Polska, USA, 110 min.

Gdzieś w odległej galaktyce, poza naszym układem słonecznym. Monte (Robert Pattinson) wychowuje swoją córeczkę Willow w całkowitej izolacji na pokładzie statku kosmicznego. Stał się ojcem wbrew własnej woli – pobrano jego spermę i użyto jej do inseminacji Boyse (Mia Goth, znana m.in. z drugiej części „Nimfomanki” Larsa Von Triera). Kiedyś byli częścią załogi eks-więźniów i skazańców, których wysłano niczym króliki doświadczalne w kosmos, aby odnaleźli czarną dziurę najbliższą Ziemi. Teraz, po latach, na pokładzie pozostał sam Monte i jego córka. "High Life" to pierwszy anglojęzyczny film francuskiej reżyserki Claire Denis.

„High Life” jest porównywany do największych dzieł Kubricka i Tarkowskiego i ma szansę na tytuł największego filmowego odkrycia 2019 r. W pierwszym anglojęzycznym dramacie Claire Denis wystąpiła plejada gwiazd: Robert Pattinson, Mia Goth (znana z drugiej części „Nimfomanki” Larsa Von Triera), Juliette Binoche, André Benjamin (czyli André 3000 z duetu muzycznego Outkast) i nasza rodaczka Agata Buzek. Filmem zachwycili się amerykańscy krytycy, a „Guardian” okrzyknął go „orgazmicznym cudem z Robertem Pattinsonem”. Dodajmy, że największych uniesień dostarcza fakt, że aktor w filmie… śpiewa, a akompaniuje mu grupa muzyczna Tindersticks.

17 GRUDNIA 2024 - LEGENDA ,,NOCNEGO KOWBOJA’’

Desperate Souls, Dark City and the Legend of Midnight Cowboy, reż. Nancy Buirski, 2022, USA, 101 min.

Prawie pół wieku po premierze „Nocny kowboj” (1969) nadal pozostaje jednym z najbardziej oryginalnych filmów naszych czasów. Dzięki kreacjom Jona Voighta i Dustina Hoffmana, scenariuszowi Waldo Salta i reżyserii Johna Schlesingera, przeszedł do historii jako jedyny obraz z kategorią wiekową X, który zdobył Oscara® dla najlepszego filmu.

Nancy Buirski („Historia miłosna”, „Sidney Lumet”, „Gwałt”) opowiada historię powstania „Nocnego kowboja” i analizuje rolę, jaką ten film odegrał we współczesnym kinie. Oglądamy materiały archiwalne, zza kulis, a także fragmenty kronik, reportaży i wywiady z twórcami, którzy już nie żyją (w tym ze Schlesingerem) oraz z Johnem Voightem i jego współpracownikami: Bobem Balabanem i Brendą Vaccaro. Słuchamy opinii krytyków i znawców kina, komentujących znaczenie kulturowe filmu. Buirski umieszcza go w różnych historycznych kontekstach – łączy film z wojną w Wietnamie, kulturą kowbojską, z walką o prawa gejów, kobiet i czarnych, z protestami w Chicago w 1968 roku, a także z nowojorską artystyczną awangardą. Schlesinger okazał się doskonałym twórcą, który wyraził w „Nocnym kowboju” całe swoje czasy. Widzimy Nowy Jork w niespokojnym okresie kulturalnego fermentu. Obserwujemy epokę, która stworzyła film i film, który stworzył epokę.    

14 STYCZNIA 2025 - LYNCH / OZ

Lynch / Oz, reż. Alexandre O. Phillippe, 2022, USA, 110 min.

Co łączy filmy Davida Lyncha z „Czarnoksiężnikiem z krainy Oz” Lymana Franka Bauma? Fascynacja, inspiracja, czy obsesja? „Nie ma dnia, abym o tej książce nie myślał” – przyznaje reżyser. Oparty na wyobraźni świat Bauma i niecodzienna wersja rzeczywistości Lyncha wydają się bardzo podobne. Odniesienia do „Czarnoksiężnika z krainy Oz” obecne są w całej twórczości Lyncha, od czerwonych butów, pustych wiatrów, bąbelków z pajęczyny, naiwnych młodych kobiet w strasznych tarapatach i bohaterek o imieniu Judy, po dosłowne podobieństwo Dorotki z „Czarnoksiężnika z krainy Oz” z Lulą z „Dzikości serca”.

Film pokazuje, jak bardzo kultowa książka dla dzieci obecna jest w twórczości wyrosłego z kultury amerykańskiej reżysera. Opowiadają o tym wybitni krytycy i filmowcy, w tym John Waters, David Lowery, Karyn Kusama, Justin Benson i Aaron Moorhead, którzy wskazują na zaskakującą sieć tropów i powiązań. Dzieląc się spostrzeżeniami na temat związków Lyncha z „Czarnoksiężnikiem z krainy Oz”, łączą w filmie głęboko przemyślany komentarz z mistrzowsko zmontowaną serią klipów filmowych. To jednak coś więcej niż tylko niecodzienne spojrzenie na filmowca i jego obsesję – to zapierająca dech w piersiach medytacja nad rolą kina w kształtowaniu i odzwierciedlaniu naszych marzeń.

21 STYCZNIA 2025 - I KRÓL RZEKŁ: ,,CO ZA FANTASTYCZNA MASZYNA!’’ - pokaz w kinie

And the King Said, What a FANTASTIC MACHINE, reż. Axel Danielson, Maximilien Van Aertryck, 2023, Szwecja, Dania, 88 min.

Podróż po rozległym historycznie oceanie współczesnej kultury medialnej. Dowiadujemy się, jak powstała camera obscura, oglądamy pierwszy pokaz ruchomego obrazu, obserwujemy wynalezienie kamery internetowej, odwiedzamy dzisiejsze Hollywood i poznajemy lepiej świat wypełniony 45 miliardami aparatów.

Dowcipny i prowokujący do myślenia film śledzi rozwój kultury obrazu w znanej nam do tej pory formie. Łączy propagandowe materiały o Władimirze Putinie i Kim Jong-unie, z materiałami zza kulis grupy bojowników ISIS w Jemenie, newsami transmitowanymi na żywo, klipami rosyjskiej młodzieży wykonującej karkołomne akrobacje na szczycie najwyższych budynków świata, newsami transmitowanymi na żywo, a także wstrząsającymi fotografiami prasowymi przedstawiającymi przemoc.

Film poszerza nasze rozumienie wizualnego świata, w którym obecnie żyjemy. Zadaje pytanie o niekontrolowaną obsesję ludzkości na punkcie obrazu i społeczne konsekwencje, jakie się z tym wiążą. Bada wpływ kultury medialnej na społeczne zachowania, a także skutki, jakie niesie ze sobą fakt bycia narażonym na miliardy obrazów konkurujących codziennie o naszą uwagę. Aparat to fantastyczny wynalazek, o ile nie jest traktowany jako maszyna napędowa wartego miliardy euro przemysłu wizualnego.