AKADEMIA FILMU AWANGARDOWEGO II

SEM. LETNI 2020/2021

Akademia filmu awangardowego II to nowy fakultet dla studentów Uniwersytetu Warszawskiego i Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Zajęcia obejmują projekcje filmów legendarnych twórców m.in.: Abigail Child, Guya Deborda, Haruna Farockiego, Hollisa Framptona, Su Friedrich, Dereka Jarmana, Katarzyny Kozyry, Natalii LL, Chrisa Markera, Jolanty Marcolli, Ewy Partum, Yvonne Rainer, Billa Violi. Mają na celu zwiększenie świadomości wpływu tradycji awangardy filmowej na formy wyrazu obecne we współczesnym filmie, w tym szczególnie w filmie dokumentalnym, budowanie kompetencji odbioru sztuki współczesnej.

Akademia filmu awangardowego II jest drugą częścią programu Akademii filmu awangardowego, składającego się z dwóch semestralnych cykli, które obejmują zagadnienia historii filmu awangardowego – od lat 20. do czasów najnowszych.

Prowadzący zajęcia: prof. dr hab. Ryszard Kluszczyński, dr hab. Iwona Kurz, prof. IKP UW, dr Marika Kuźmicz, Jakub Majmurek, Michał Matuszewski, Łukasz Mojsak, prof. dr hab. Małgorzata Radkiewicz, dr hab. Łukasz Ronduda, dr Matylda Szewczyk

INFORMACJE OGÓLNE:

Miejsce i czas  projekcji:  Pierwsze zajęcia odbędą się 4 marca. Wszystkie zajęcia odbywają się w czwartki – wskazane w harmonogramie zajęć. Wykłady będą odbywały się na platformie Zoom. Uczestnicy i uczestniczki zajęć każdorazowo będą otrzymywali link do spotkania na platformie Zoom mailowo przed zajęciami.

Zajęcia rozpoczynają się o godzinie 17.00 i trwają ok. 2,5–3 godzin – w zależności od długości filmu.

Uczestnicy i uczestniczki zajęć otrzymają dostęp do filmów prezentowanych w ramach przedmiotu na platformie Vod.Mdag.pl i na Vimeo.com – z wyłączeniem prac, ujętych w programie, dostępnych w internecie w wolnym dostępie.

Grupa dla osób zapisanych na zajęcia na Facebooku: https://www.facebook.com/groups/428356811368459/

Zajęcia trwają trzy godziny. W kilku przypadkach, kiedy czas projekcji jest krótszy niż 120 min., zajęcia skończą się wcześniej.

Liczba ECTS dla studentów Wydziału Zarządzania Kulturą Wizualną:

studenci studiów I stopnia (licencjackich): 3 pkt ECTS

studenci studiów II stopnia (magisterskich): 4 pkt ECTS

Na zajęcia mogą zapisać się także osoby spoza Uniwersytetu. Zapisy: akademiafilmuawangardowego@gmail.com Warunkiem uczestniczenia w zajęciach jest wykupienie karnetu w cenie 100 zł.

Opłatę za karnet należy wpłacić na konto - po rejestracji w systemie USOS lub otrzymaniu potwierdzenia zapisania na zajęcia:

Fundacja Okonakino

Alior Bank: 52 2490 0005 0000 4530 5448 0263

Prosimy o wpisanie w tytule: Akademia filmu awangardowego oraz imienia i nazwiska osoby, która będzie uczęszczała na zajęcia (przykładowo: Akademia filmu awangardowego Jan Kowalski).

Będziemy wdzięczni za przesłanie potwierdzenia przelewu na adres: akademiafilmuawangardowego@gmail.com

Pula nieodpłatnych karnetów zostanie rozdysponowana przez Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie. Szczegóły dotyczące ubiegania się o bezpłatny karnet z powodu trudnej sytuacji materialnej zostaną podane na stronie: https://artmuseum.pl/pl/news/50-karnetow-w-prezencie Zgłoszenia będą przyjmowane do 7 marca.

WARUNKI ZALICZENIA:

1. Obecność:

Wymagana jest obecność na więcej niż połowie zajęć. Dopuszczalne są dwie nieobecności. W przypadku każdej kolejnej Uczestnik / Uczestniczka zajęć zobowiązana jest napisać recenzję lub esej na temat wybranego filmu, na którego projekcji był Uczestnik / Uczestniczka zajęć (innego niż wybrane do prac zaliczeniowych).

Objętość: maksymalnie 3000 znaków. Termin nadsyłania: ostatnie zajęcia w semestrze. Adres do wysyłki prac: akademiafilmuawangardowego@gmail.com

2. Praca zaliczeniowa:

Warunkiem zaliczenia zajęć będzie napisanie eseju na 5-6 znormalizowanych stron w Wordzie na temat wcześniej uzgodniony z koordynatorką zajęć. Temat należy przesłać do ostatnich zajęć przewidzianych w semestrze (10 czerwca) na adres: gabriela.sitek@gmail.com.

Więcej o zajęciach:

Wśród przedstawionych tematów zajęć znajdują się zagadnienia stanowiące kanon historii awangardowego kina światowego: twórczość francuskiego reżysera Chrisa Markera (La jeteé 1962; Sans soleil 1982). Istotnym poruszanym zagadnieniem na zajęciach będzie kino letrystyczne i sytuacjonistyczne (Społeczeństwo spektaklu Guya Deborda, 1973). Przedstawione zostanie zagadnienie filmowej menippei w twórczości Hollisa Framptona (Hapax Legomena I: Nostalgia, reż. Hollis Frampton). Program przybliża zagadnienia fascynacji tańcem i „choreograficzne” podejście do materii filmowej w pracach Yvonne Rainer i jej wpływ na twórczość Su Friedrich i Abigail Child. Prace tych twórczyń zostaną ukazane w kontekście tradycji awangardowej wyznaczonej przez Maję Deren.

Uczestnicy zajęć poznają twórczość zawiązanego w Łódzkiej Szkole Filmowej Warsztatu Formy Filmowej (1970-1977). Prace artystów zostaną ukazane w kontekście inspiracji grupy polską awangardą dwudziestolecia międzywojennego – zarówno filmową jak i artystyczną, a także zainteresowaniem codziennością.

Zwrócona zostanie uwaga na najważniejszych przedstawicieli kina brytyjskiego lat 80. Cykl zajęć obejmie przybliżenie eksperymentalnego okresu twórczości Petera Greenawaya (Intervals 1969; Windows 1974; Vertical Features Remake 1978) i jego wpływu na twórczość fabularną i „postfilmy” okresu zainteresowania elektronicznością tego reżysera. W programie zajęć znajdą się filmy Dereka Jarmana (Caravaggio 1986). Uczestnicy zajęć poznają twórczości Haruna Farockiego związanego zarówno ze światem sztuki jak i filmu dokumentalnego.

Przyjrzymy się także twórczości polskich autorek kina eksperymentalnego i wideo-artu lat 70. i 80. – m.in. Natalii LL, Ewy Partum, Jolanty Marcolli, Teresy Tyszkiewicz, Izabelli Gustowskiej, Jadwigi Singer, Iwony Lemke-Konart. Istotnym zagadnieniem będzie sztuka światowego wideo-artu i polskich dokonań na tym polu lat 70., 80. i 90., która zostanie przybliżona na przykładzie prac Billa Violi (m.in. The Passing, 1991), Zbigniewa Libery (Jak tresuje się dziewczynki 1987), Katarzyny Kozyry (Święto wiosny 1999). Historia awangardy filmowej zostanie uzupełnienia przez przybliżenie koncepcji Kino-Sztuki i zwrotu kinematograficznego w polskiej sztuce współczesnej. Podczas zajęć poruszona zostanie kwestia wspólnych płaszczyzn sztuki współczesnej i kina dokumentalnego.

Kuratorzy: dr hab. Łukasz Ronduda, dr Gabriela Sitek

Współpraca: Katarzyna Karwańska

Obieg i przygotowanie kopii: Michał Rogalski

Koordynacja: dr Gabriela Sitek, kontakt: gabriela.sitek@gmail.com

Organizatorami Akademii filmu awangardowego są: Fundacja Okonakino i Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie.

Akademia filmu awangardowego jest współfinansowana przez m.st. Warszawa.

Partnerami projektu są: Akademia Dokumentalna, Against Gravity, Festiwal Filmowy Millennium Docs Against Gravity, Uniwersytet Warszawski, Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie, Goethe-Institut. Patronat medialny nad Akademią filmu awangardowego objęło Radio Kampus.

Podstawowe lektury:

• Historie filmu awangardowego, pod red. Ł. Ronduda, G. Sitek, Warszawa-Kraków 2020

• A. Pitrus, Film awangardowy w latach 1960-1980, w: Kino epoki nowofalowej. Historia kina, t. 3, red. T. Lubelski, I. Sowińska, R. Syska, Kraków 2015, s. 659-685

• A. Pitrus, Film awangardowy i sztuka wideo końca XX wieku, w: Kino końca wieku. Historia kina, t. 4, pod red. T. Lubelski, I. Sowińska, R. Syska, Kraków 2019, s. 867-900

• Ł. Ronduda, Sztuka polska lat 70. Awangarda, Polski Western, Jelenia Góra, Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski, Warszawa 2009

• P. A. Sitney, Visionary Film: The American Avant-Garde, 1943-2000, New York 2002

Lektury zalecane:

• Warsztat formy filmowej, pod red. M. Kuźmicz, Ł. Ronduda, Warszawa, Berlin 2017

• Sztuka w kinie dokumentalnym, pod red. Pauliny Kwiatkowskiej, Matyldy Szewczyk, Warszawa 2016

• M. Radkiewicz, „Władczynie spojrzenia”. Teoria filmu a praktyka reżyserek i artystek, Kraków 2010

• Kino-Sztuka. Zwrot kinematograficzny w polskiej sztuce współczesnej, pod red. J. Majmurka, Ł. Rondudy, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, Warszawa 2015

• Wideo w sztukach wizualnych, pod red. R. W. Kluszczyńskiego, T. Załuskiego, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Galeria Labirynt, Łódź-Lublin 2018

4 marca 2021, godz. 17.00-20.00

Refleksje nad statusem narracji. Filmowa menippea w twórczości Hollisa Framptona

Prowadzący zajęcia: Łukasz Mojsak

Prezentowane filmy:

Hapax Legomena I: Nostalgia, reż. Hollis Frampton, 1971, 38 min.

11 marca 2021, godz. 17.00-20.00

Kino letrystyczne i sytuacjonistyczne

Prowadzący zajęcia: Jakub Majmurek

Prezentowany film:

Społeczeństwo spektaklu (La société du spectacle), reż. Guy Debord, 1973, 88 min.

25 marca 2020, godz. 17.00-20.00

Kino strukturalne Warsztatu Formy Filmowej. Kino Działań KwieKulik

Prowadzący zajęcia: dr hab. Łukasz Ronduda

Prezentowane prace:

Kino strukturalne Warsztatu Formy Filmowej

Rynek, Józef Robakowski, 1970, 4 min.

Test, Józef Robakowski, 1971, 6 min.

Kwadrat, Zbigniew Rybczyński, 1972, 3 min.

Klaskacz, Wojciech Bruszewski, 1971, 6 min.

10 prac, Wojciech Bruszewski, 1973, 31 min.

1,2,3... Ćwiczenie operatorskie, Paweł Kwiek, 1972, 8 min.

Ja i telefon, Paweł Kwiek, 1972, 6 min.

Niechcice, Paweł Kwiek, 1973, 5 min.

Wideo A (Sytuacja studia), Paweł Kwiek, 1974, 3 min.

Podróż Wacława Antczaka do kiosku przy ulicy Głównej, Ryszard Waśko, 1971, 5 min.

30 sytuacji dźwiękowych, Ryszard Waśko, 1975, 9 min.

Obszar, Kazimierz Bendkowski, 1973, 5 min.

Centrum, Kazimierz Bendkowski, 1973, 5 min.

Kino Działań KwieKulik

Odmiany czerwieni/Droga Edwarda Gierka, KwieKulik, 1971, 5 min.

Działania, KwieKulik, 1972, 12 min.

Forma Otwarta – Gra na twarzy aktorki, KwieKulik, 1971, 2 min.

Wideodekoracja, KwieKulik, 1978, 2 min.

8 kwietnia 2021, godz. 17.00-20.00

Polski film awangardowy i wideo artystek lat 70. i 80. Twórczość Natalii LL, Ewy Partum, Jolanty Marcolli, Izabelli Gustowskiej, Teresy Tyszkiewicz, Jadwigi Singer i Iwony Lemke-Konart

Prowadząca zajęcia: dr Marika Kuźmicz

Prezentowane prace:

Drawing TV, Ewa Partum, 1976, 6 min.

Zmiana. Mój problem jest problemem kobiety, Ewa Partum, 1979, 7 min.

Rejestracja permanentna co 1 km autostrady E22, Natalia LL, 1970, 2 min.

Śnienie, Natalia LL, 2005, 2 min.

Kiss, Jolanta Marcolla, 1975, 2 min.

Reakcja wymuszona, Jolanta Marcolla, 1976, 2 min.

Oddech, Teresa Tyszkiewicz, 1981, 16 min.

Względne cechy podobieństwa, Izabella Gustowska, 1979/80, 5 min.

Destrukcja, Jadwiga Singer, 1979, 4 min.

Walka, Jadwiga Singer, 1978/79, 3 min.

Granice ludzkich możliwości, Iwona Lemke-Konart, 1984, 3 min.

15 kwietnia 2021, godz. 17.00-20.00

Sztuka światowego wideo-artu i polskich dokonań na tym polu lat 80. i 90.

Prowadzący zajęcia: prof. dr hab. Ryszard Kluszczyński

Prezentowane prace:

The Passing, Bill Viola, 1991, 54 min.

Samochody, samochody!, Józef Robakowski, 1985, 2 min.

La-lu, Józef Robakowski, 1985, 2 min.

Dla Warsztatu Formy Filmowej: Bliżej - dalej, Józef Robakowski, 1985, 4 min.

Obrzędy intymne, Zbigniew Libera, 1987, 12 min.

Jak tresuje się dziewczynki, Zbigniew Libera, 1987, 16 min.

Pożegnanie Europy, Jerzy Truszkowski, 1987, 13 min.

Ptaki, Yach Film, 1988, 2 min.

Oko za oko, Artur Żmijewski, 1998, 13 min.

Święto wiosny, Katarzyna Kozyra, 1999, 4 min.

Mała kolekcja doraźnych epitafiów, Anna Baumgart, 1998, 4 min.

Matka, Anna Baumgart, 1999, 10 min.

Prawdziwe? (Lecą żurawie), Anna Baumgart, 2001, 3 min.

Walka, Zuzanna Janin, 2001, 9 min.

22 kwietnia 2021, godz. 17.00-20.00

Kino jako narzędzie krytyki obrazów kształtujących zbiorową świadomość wizualną. Twórczość Haruna Farockiego

Prowadząca zajęcia: dr hab. Iwona Kurz, prof. IKP UW

Prezentowane filmy:

Ogień nie do ugaszenia (Nicht löschbares Feuer), Harun Farocki, 1969, 25 min.

Obrazy świata i zapis wojny (Bilder der Welt und Inschrift des Krieges), Harun Farocki, 1989, 75 min.

29 kwietnia 2021, godz. 17.00-20.00

Kolekcja, seria, baza danych, dokument. „Antyfilmy” eksperymentalnego okresu twórczości Petera Greenawaya a ich wpływ na twórczość fabularną i „postfilmy” okresu zainteresowania elektronicznością

Prowadząca zajęcia: dr Matylda Szewczyk

Prezentowane filmy:

Interwały (Intervals), reż. Peter Greenaway, 1973, 7 min.

Okna (Windows), reż. Peter Greenaway, 1975, 4 min.

Rekonstrukcja pionowych obiektów (Vertical Features Remake), reż. Peter Greenaway, 1978, 45 min.