WYMIARY WOLNOŚCI W KINOWYCH KADRACH

SEM. LETNI 2022/2023 - ZAJĘCIA ONLINE


WOLNI SŁUCHACZE - ZAPISY NA MAILA KAROLINA@AGAINSTGRAVITY.PL

ZE WZGLĘDU NA OGRANICZENIA LICENCYJNE DOSTĘP DO ZAJĘĆ MOŻLIWY JEST WYŁĄCZNIE NA TERENIE POLSKI.

INFORMACJE O MOŻLIWOŚCI WYKUPIENIA E-KARNETÓW OTRZYMAJĄ PAŃSTWO W OSOBNYM MAILU!


Przedmiot ogólnouniwersytecki na Uniwersytecie Warszawskim. Semestr letni 2022/2023, zajęcia online.

Dostęp do filmów możliwy wyłącznie na terenie Polski!


Celem przedmiotu jest odpowiedź na pytania:

Jakie znaczenie ma wolności jak można ją odczytywać w zdawałoby się wolnym świecie, a zwłaszcza w kraju, który opowiada siebie poprzez walkę o wolność? Na jakim poziomie liczy się wolność: narodu, rodziny, jednostki? Czy wolność to swoboda i może jej być za dużo? Czy normy nas krępują, czy dają nam wolność? Czy to łamanie norm, czy raczej świadomy wybór tych norm? Filmy opisują współczesną kondycję człowieka w kontekście jego zmagań z definiowaniem wolności, jej uznaniem możliwościami i praktyki. Jak może być wolna jednostka w zbiorowości? Czy trzeba być świadomym własnej wolności? Czy można być wolnym od społeczeństwa? Do czego jest się wtedy wolnym? Czy życie bez celu jest wolne? Czy mogę być wolny rezygnując ze swej wolności?

Zarejestruj się w systemie USOS


INFORMACJE OGÓLNE:


Miejsce i czas projekcji: Zajęcia będą odbywać się online. Uczestniczki i Uczestnicy będą otrzymywać dostęp do filmów i wykładów online.

  • Wykłady będą odbywać się zgodnie z poniższym harmonogramem zajęć w środy o godz. 16:45 na żywo za pośrednictwem platformy Zoom. Wykłady nie będą rejestrowane i nie będą udostępniane po zakończeniu. Należy w nich uczestniczyć w czasie rzeczywistym.

  • Filmy będą udostępniane na platformie akademia.vod.mdag.pl Prosimy o zarejestrowanie się na platformie na swój mail podany w USOS.

    Jak kupić e-karnet na fakultet?

    Wejdź na stronę akademia.vod.mdag.pl
    Przejdź do zakładki PROGRAM
    E-karnet możesz kupić w zakładce "Uczelnie wyższe".
    Zostaniesz poproszony/poproszona o utworzenie konta i zalogowanie się.
    W kolejnym kroku będziesz mógł/mogła dokonać elektronicznej płatności za e-karnet na wybrany fakultet.
    Otrzymasz potwierdzenie realizacji zamówienia na podany w rejestracji adres mailowy.
    Twój e-karnet będzie już aktywny w "Moim koncie".
    Wchodząc na kartę filmu, zobaczysz przycisk „Oglądaj w ramach e-karnetu", po naciśnięciu przycisku będziesz mieć 48 godzin na obejrzenie filmu w ramach e-karnetu.

    Po wykupieniu dostępu do zajęć każda osoba powinna wykupić e-karnet umożliwiający dostęp do filmów. Filmy będą udostępniane co tydzień (o północy poniedziałek - aby mieć możliwość obejrzenia filmu przed środowym wykładem) - z możliwością odtworzenia w ciągu 7 dni (do niedzieli do 23:59, o północy udostępni się kolejny film zgodnie z harmonogramem zajęć). Od momentu kliknięcia “Odtwórz” będzie 48h na dokończenie oglądania filmu.

  • Dostęp do filmów możliwy wyłącznie na terenie Polski!

  • Na pierwszy wykład zapraszamy w środę, 22.02.

  • Obecność na zajęciach zaliczana jest obejrzeniem filmu (w ciągu 7 dni dostępności danego filmu, w dogodnym dla siebie momencie).

  • Rejestrując się na zajęcia i/lub opłacając karnet po zakończeniu okresu dostępności danego filmu rozumiesz i akceptujesz, że nie będzie on już dla Ciebie dostępny, a jego nieobejrzenie liczy się jako jedna z możliwych do wykorzystania nieobecności.


Liczba ECTS: 4

Uwaga! Zaliczenie z tego przedmiotu można otrzymać RAZ w toku studiów. Jeśli już zaliczyłaś/zaliczyłeś na ocenę Wymiary wolności w innym roku akademickim nie otrzymasz z tych samych zajęć zaliczenia po raz kolejny (nawet jeśli jesteś na innym etapie studiów, zmienił się program lub kod zajęć w USOS - to ciągle ten sam przedmiot i warunki zaliczenia). W razie wątpliwości prosimy o kontakt.


E-karnet: Studenci, chcący uczestniczyć w zajęciach i uzyskać z nich zaliczenie, zobowiązani są w pierwszej kolejności do rejestracji na zajęcia w systemie USOS, a następnie wykupienia semestralnego dostępu, którego cena wynosi 150 zł.

→ UWAGA! Samo opłacenie dostępu (e-karnetu) nie gwarantuje miejsca na liście osób uczestniczących w zajęciach. Osoby, które chcą uzyskać zaliczenie z przedmiotu muszą w pierwszej kolejności zarejestrować się na zajęcia w systemie USOS. Dopiero po rejestracji należy opłacić e-karnet.


→ Rejestrując się na zajęcia/opłacając e-karnet już po zakończeniu okresu dostępności danego filmu rozumiesz i akceptujesz, że nie będzie on już dla Ciebie dostępny, a jego nieobejrzenie liczy się jako jedna z Twoich nieobecności.


Istnieje możliwość wykupienia e-karnetu bez rejestracji w USOS, żeby uczestniczyć w zajęciach jako wolny/a słuchacz/ka. UWAGA! Zapisy dla wolnych słuchaczy/słuchaczek są otwarte, osoby zainteresowane prosimy o wysłanie zgłoszenia na adres mailowy: karolina@againstgravity.pl


Prowadzący:
dr hab. Jacek Wasilewski (ID UW)
Kontakt: kadrywolnosci@gmail.com (w sprawach zaliczeniowych)

Koordynatorka:
Karolina Konwalik (Akademia Dokumentalna)
Kontakt: karolina@againstgravity.pl (w sprawach organizacyjnych oraz w razie ewentualnych problemów technicznych z playerem. W razie problemów technicznych prosimy o przesłanie zrzutu ekranu z błędem/widokiem, który wyświetla się po zalogowaniu)

Zachęcamy do dołączenia do facebookowej grupy przedmiotu, gdzie również mogą znaleźć się odpowiedzi na nurtujące Was pytania.


WARUNKI ZALICZENIA:


  • OBECNOŚĆ NA ZAJĘCIACH

Maksymalna liczba nieobecności, którą można mieć na zajęciach to TRZY (niezależnie od tego, czy są usprawiedliwione czy nie) - pierwsze DWIE bez konsekwencji; kolejna musi być odrobiona recenzją*.

Większa liczba nieobecności skutkuje brakiem możliwości zaliczenia przedmiotu. Ze względu na charakter zajęć nie ma znaczenia czy nieobecności są usprawiedliwione czy nie.

Obecność na zajęciach zaliczana jest obejrzeniem filmu (każda osoba uczestnicząca w zajęciach otrzymuje unikalny kod umożliwiający dostęp do filmów, dzięki któremu pod koniec semestru będziemy mieć możliwość weryfikacji odtworzeń i tym samym sprawdzenia Waszych obecności. Film można obejrzeć w ciągu 7 dni dostępności danego tytułu w dogodnym dla siebie momencie).

*Recenzje odrabiające nieobecność: Aby odpracować nieobecność, należy napisać krótką (0,5-1 str) recenzję na temat wybranego filmu z programu zajęć, na którego projekcji się było - w kontekście wolności. Recenzja może dotyczyć filmu pominiętego z powodu nieobecności, ale z braku możliwości dotarcia doń, może być to inny film obejrzany podczas zajęć. Istotne jest zawarcie kontekstu. Pracę należy wysłać na adres: kadrywolnosci@gmail.com

Wykłady będą odbywać się z w środy o godz. 16:45 na żywo za pośrednictwem platformy Zoom. Wykłady nie będą rejestrowane i nie będą udostępniane po zakończeniu. Należy w nich uczestniczyć w czasie rzeczywistym.


  • PRACA ZALICZENIOWA

Praca zaliczeniowa ma być przygotowana w formie eseju 5 strony komputerowej, wg wzoru: teza o wolności, argumentacja, bibliografia lub w formie prezentacji. Każda obserwacja powinna być zapisana na jednym slajdzie. Można wysyłać pojedyncze slajdy od razu po filmach albo siedmioslajdową prezentację pod koniec zajęć. Należy opisać zagrożenia wolności w kontekście studiowanego kierunku – mają być własne odniesienia, własne obserwacje z realnego świata, ale fakty powinny mieć odnośnik w źródłach.
Praca ma być wysłana na koniec zajęć (najwcześniej po przedostatnich zajęciach, najpóźniej tydzień po zakończeniu). W pracy ma się znaleźć opis przypadku/zjawiska/wydarzenia/obiektu/procesu oraz do jakiego rodzaju wolności/ograniczeń wolności/barier/konwencji/schematów myślenia odnosi się prezentowana treść.

UWAGA! Jeśli na slajdzie będą odniesienia do innych źródeł (artykuły, książki, zdjęcia, wydarzenia, teksty) ważne, żeby znalazło się również wyraźne zaznaczenie nawiązania do nich (link, przypis). W przeciwnym wypadku będzie to traktowane jako błąd, zaniechanie lub plagiat. Konkretne dane i źródła, ujęte w formie bibliografii (autor, tytuł, strona, miejsce, rok wydania).

TERMIN: Prace należy przesyłać najpóźniej  30.06.2023 r. do godz. 12:00 w południe. Jest to ostateczny termin przyjmowania prac (nie ma terminów I i II, jest tylko deadline). Prace przysłane po tym terminie nie będą sprawdzane

Prace należy wysyłać na adres: kadrywolnosci@gmail.com

 
 

22 LUTEGO 2023 - FORMAN VS FORMAN

Forman Vs. Forman, reż. Helena Třeštíková, Jakub Hejna, 2019, Czechy, Francja, 82 min.

„Amadeusz”, „Lot na kukułczym gniazdem” czy „Hair” sprawiły, że Miloša Formana pokochali widzowie na całym świecie. Zanim jednak reżyser wyjechał do USA i zdobył 13 Oscarów (na 31 nominacji), w rodzimej Czechosłowacji zrobił filmy, które stały się klasykami europejskiego kina jak „Miłość blondynki” czy „Czarny Piotruś”. Archiwalne materiały – przeważnie wywiady z Formanem (zmarłym w 2018 roku) – nie ukazują jego życia w wyłącznie pozytywnym świetle. To wielowymiarowy, szczery portret nie tylko wielkiego artysty, ale przede wszystkim wyjątkowego człowieka.

Trudna sytuacja, naciski komunistycznej władzy i decyzja o pozostaniu za oceanem to tylko jedna strona tej historii – drugą jest porzucona rodzina i czasem egoistyczna postawa reżysera. Forman zawsze stawał w opozycji do systemu społecznego i czuł nieufność wobec władzy politycznej, wyniesioną z czasu życia w totalitarnym reżimie. Z czasem znakiem rozpoznawczym jego filmów stało się pokazywanie jednostki w zderzeniu ze społeczeństwem – nieważne, czy byli to hipisi, czy odległy im czasowo Mozart. W filmie legendarnej czeskiej dokumentalistki Heleny Třeštíkovej pojawia się też narracja syna Miloša – Petra, który składa w ten sposób hołd swojemu ojcu.

 

1 MARCA 2023 - ODWAGA

Courage, reż. Aleksiej Paluyan, 2021, Niemcy, 90 min.

Podczas wyborów prezydenckich na Białorusi w sierpniu 2020 roku troje aktorów z podziemnego Białoruskiego Wolnego Teatru w Mińsku: Maryna, Pavel i Denis angażuje się w masowe protesty przeciwników Aleksandra Łukaszenki. Wyruszają na ulice Mińska, aby stanąć w obronie wolności słowa i poprzeć długo oczekiwaną zmianę władzy. Nieposłuszeństwo obywatelskie staje się niczym imperatyw moralny. Głos ludu zostaje jednak brutalnie zmiażdżony przez aparat bezpieczeństwa białoruskiego reżimu. Członkowie grupy teatralnej zostają aresztowani. Kraj stoi na krawędzi wojny domowej.

Film dokumentuje odważny, pokojowy opór Maryny, Pawła i Denisa przed i w trakcie protestów, portretując tym samym dzisiejszą Białoruś. Pokazuje też, jak w czasach kryzysu działa teatr, który wystawia sztuki broniące wolności, w tym powtórną inscenizację „Discover Love” z 2008 roku, opartą na porwaniu i zamordowaniu przez wysłanników władzy działacza białoruskiej opozycji Anatolija Krasowskiego w 1999 roku. Ten filmowy obraz kraju na rozdrożu pomaga zrozumieć, dlaczego opór i protesty przeciwko autorytarnemu reżimowi Łukaszenki stały się dla tak wielu osób ważniejsze niż życie.

 

8 marca 2023 - BLIZNY

Scars, reż. Agnieszka Zwiefka, 2019, Niemcy, Polska, Holandia, 79 min.

Podczas wieloletniej wojny domowej na Sri Lance Vetrichelvi straciła rękę i oko. Stała się znana jako radykalna ideolożka ruchu i poetka. Teraz wyrusza w podróż, by odnaleźć swoje dawne towarzyszki broni i napisać książkę o kobietach walczących w Tamilskich Tygrysach. W państwie, w którym ludzie wciąż znikają w biały dzień, podróż Vetrichelvi jest pełna wyzwań i niebezpieczeństw. Filmowane przez cztery lata „Blizny” są kinem drogi przez powojenny kraj, wciąż pełen napięć i zamieszek między dwoma narodami, a także podróżą w przeszłość rekonstruowaną unikalnymi archiwaliami oraz inscenizacjami. 

To uniwersalna opowieść o życiu po wojnie, o ranach, które nie mogą się zagoić, i bliznach dziedziczonych przez kolejne pokolenia. Film koncentruje się na indywidualnych historiach Vetrichelvi i jej przyjaciółek, ukazując mechanizmy, które sprawiły, że te zwyczajne nastolatki wstępowały do organizacji terrorystycznej, nieraz w wieku zaledwie 12 lat. Dorosłość spędziły na polu bitwy, a teraz, po przegranej wojnie są wykluczone ze społeczeństwa, bez możliwości podjęcia pracy i ułożenia sobie życia. Po spotkaniu z jedną z dawnych wojowniczek – dziś z połową twarzy całkowicie okaleczoną, nie mogącą nawet normalnie mówić – Vetrichelvi się załamuje. Zakłada organizację wspierającą niepełnosprawne kobiety i próbuje zapomnieć o swojej przeszłości. Wtedy jednak wychodzą na jaw nowe, mroczne fakty. Film porusza temat nastolatek siłą wcielanych do Tamilskich Tygrysów i rzucają nowe światło na wciąż nierozwiązany konflikt na Sri Lance. Czy można zacząć nowe życie, gdy było się członkiem organizacji terrorystycznej? Czy Vetrichelvi jest w stanie zmierzyć się z prawdą o tym, jaką rolę one same odegrała w trakcie wojny?

 

15 marca 2023 - w tenisie love znaczy zero

Love Means Zero, reż. Jason Kohn, 2017, USA, 90 min.

Nick Bollettieri stworzył szkołę tenisową dla dzieci gwarantując sobie zyski z przyszłych sukcesów swoich podopiecznych. Treningi od godziny 6 rano do godziny 9 wieczorem. Bolletteri to szczególny przykład narcyza – nie jest w stanie przypomnieć sobie imion swoich ośmiu żon, o własnych wychowankach mówi jak chłopak z ferajny, a o posiadanych dziełach sztuki: mój Andre (Agassi) lub moja Serena (Williams). Nie chcielibyśmy mieć go za wroga ani za przyjaciela. Zgodził się wziąć udział w filmie, aby zapewnić sobie sławę na wieki, choć jego szkoła przypominała więzienie, a problemy z psychiką przyszłych mistrzów i mistrzyń znane były wszystkim. Film pokazuje studium jego tyranii, ubarwione dramatycznymi, komediowymi i groteskowymi sytuacjami. Pojedynek podopiecznych, Agassi-Courier oglądany przez tyrana przypomina starcie Mozarta z Salierim. Po nagłym zerwaniu z Agassim, Bolletteri związuje się z Borisem Beckerem, któremu doradza jak wygrać ze swoim byłym podopiecznym. Film ma świetną dramaturgię a fragmenty meczów Agassiego z komentarzem Bolletieriego tworzą kaskadę zabawnych suspensów. Agassi odmówił wzięcia udziału w filmie, ale jego trener z wielką swadą opowiada o wspaniałej zwycięskiej przeszłości i uważa, że ostateczna rezygnacja z jego usług była najgorszą decyzją w życiu jego wychowanka.

 

22 marca 2023 - nowa korporacja

The New Corporation: The Unfortunately Necessary Sequel, reż. Joel Bakan, Jennifer Abbott, 2020, Kanada, 103 min.
Nakręcona w 2003 roku „Korporacja” (The Corporation) była jednym z najpopularniejszych filmów dokumentalnych na świecie – kompendium wiedzy o tym, jak powstała i rozwijała się korporacja. Zgodnie z definicją prawną, korporacja to osoba prawna, a twórcy filmu postanowili sprawdzić, czym się ona charakteryzuje. Przebadali ją testem psychologicznym i wynik nie pozostawił złudzeń – mamy do czynienia z psychopatą. „Nowa Korporacja” przedstawia ewolucję, jaką przeszła współczesna korporacja po wielkim kryzysie w 2008 roku i nowe formy zagrożenia, jakie stwarza dziś dla społeczeństw. Narracja korporacji zmieniła się, a dbanie o zysk udziałowców nie jest już jej najważniejszym zadaniem.

Dzięki programom korporacyjnej odpowiedzialności społecznej, deklaracjom w mediach, czy na Forum w Davos, ludzie mieli zmienić zdanie na temat korporacji. Film obala jednak tę narrację, pokazując działanie kilku globalnych gigantów, które miały uwiarygodnić zmianę paradygmatu, a w rzeczywistości okazały się zagrożeniem dla funkcjonowania społeczeństw. Z okresu gospodarki rynkowej przenieśliśmy się do czasów rynkowego społeczeństwa, w którym wszystko jest na sprzedaż, a prawicowi populiści czują się jak ryby w wodzie. Nierówności społeczne rosną nieprzerwanie, a strumień nieopodatkowanych zysków płynie do rajów podatkowych. W filmie występują m.in. Jaimie Diamon, dyrektor generalny JP Morgan, profesor Joseph Stiglitz czy profesor Marshall Gantz.

Film jest również głosem w dyskusji na temat społecznej sprawiedliwości i pogłębienia procesów demokratyzacji społeczeństw. Pokazuje transformacyjne osiągnięcia na tej drodze i osoby, które za nimi stoją, takie jak Ada Colau z Barcelony czy Kishana Samant z Seattle, które z liderek grup aktywistycznych stały się prezydentkami swoich miast.

 

29 marca 2023 - ajka

Ayka, reż. Siergiej Dworcewoj, 2018, Rosja, Niemcy, Polska, Kazachstan, Chiny, 109 min.

Ajka właśnie urodziła dziecko. Nie ma przyjaciół, stałej pracy i partnera. Nie ma nawet własnego pokoju. Grozi jej śmiertelne niebezpieczeństwo. Film jest opowieścią o kobiecej sile i jednym z najbardziej sugestywnych obrazów Moskwy we współczesnym kinie. Nie pozostawi nikogo obojętnym. Samal Jesljamowa, która wcieliła się w tytułową rolę, otrzymała Nagrodę dla Najlepszej Aktorki w Cannes. Film otrzymał też nagrodę dla najlepszego filmu oraz nagrodę specjalną jury w Cottbus. Wcześniej „Ajkę” nagrodzono na festiwalu All About Freedom w Europejskim Centrum Solidarności w Gdańsku.

„Ajka” jest koprodukcją pięciu krajów: Rosji, Niemiec, Polski, Kazachstanu i Chin. Zdjęcia do filmu zrealizowała wybitna polska operatorka Jolanta Dylewska.

 

5 kwietnia 2023 - dom z drzazg

House Made Of Splinters, reż. Simon Lereng Wilmont, 2022, Dania, Szwecja, Finlandia, Ukraina, 88 min.

Historia tymczasowego domu dziecka, położonego w samym środku ukraińskiej strefy wojennej, zaledwie 20 kilometrów od linii frontu. Poznajemy to miejsce oczami przebywających w nim podopiecznych.

Pochodzą z rozbitych rodzin, przeżyli różne traumy i chowają w sobie wiele trudnych wspomnień. Dzielą się nimi przed kamerą, kreśląc dziennik rozbitych żyć, które trwają mimo wszystko, w najgorszych wojennych okolicznościach, w smutku, ale też chwilowych, ulotnych radościach. Eva chce się dowiedzieć, czy jej matka nadal pije. Pewien chłopiec wspomina, jak jego ojciec dźgnął matkę nożem, ale został zwolniony po ułaskawieniu. Wzruszając ramionami, dzieciaki opowiadają o własnym doświadczeniu przemocy. Zaniedbanie i porzucenie jest tym, co łączy ich wszystkich. Emocjonalne, czasem wręcz tragiczne, rozmowy telefoniczne między nimi a rodzicami dają przedsmak wstrząsającej sytuacji, w jakiej się znalazły. Każde dziecko chce nadal dostrzegać w swoim życiu dobro, mimo że wiele z nich przebywa w sierocińcu nawet dziewięć miesięcy.

Dom dziecka może wydawać się zimnym i nieprzyjaznym schronieniem, w rzeczywistości jednak jest ciepłą, opiekuńczą przystanią. Pracownicy starają się zapewnić magiczną, bezpieczną atmosferę dzieciom, których los leży w rękach sądu. Film portretuje niewidoczne gołym okiem skutki wojny: alkoholizm, przemoc domową czy choroby psychiczne. Co dziesiąta rodzina w tym rejonie jest rozbita. Oglądamy okrutną otchłań, w którą wtłacza wojna.

 

12 kwietnia 2023 - tysiące małych ran

A Thousand Cuts, reż. Ramona S. Diaz, 2020, USA, 100 min.

„Nie można być sędzią i katem równocześnie” – mówi jedna z nielicznych opozycjonistek ubiegających się o miejsce w filipińskim parlamencie. Tymczasem prezydent Rodrigo Duterte, który zaskarbił sobie poparcie społeczne populistycznymi hasłami o walce z narkotykami, zdaje sobie nic nie robić z głosów krytyki. Policyjne oddziały przechodzą przez filipińskie miasta, siejąc terror i zabijając często przypadkowych ludzi. Za to zwolennicy prezydenta startujący w wyborach do parlamentu, śpiewają piosenki i rozdają słodycze na wiecach poparcia. Temu przerażającemu systemowi stawiają czoła nieliczni niezależni dziennikarze, pokazujący światu prawdę o tym, co dzieje się w ich kraju. Nie ma chyba lepszego przykładu na to, jak ważną rolę odgrywają rzetelne media w świecie pełnym informacyjnego chaosu i fake newsów, rozpuszczanych przez populistycznych polityków.

Na celowniku Duterte znajduje się szczególnie Maria Ressa, założycielka portalu Rappler. Była korespondentka wojenna jest jednak nie do złamania i otrzymuje, wraz z grupą niezależnych dziennikarzy, tytuł Człowieka roku magazynu „Time” w 2018 roku. Równocześnie zostają przeciw niej wysunięte zarzuty o zniesławienie w internecie, chociaż miało ono rzekomo nastąpić jeszcze przed wprowadzeniem odpowiednich przepisów. Zaczyna się pokazowy proces, który ma zmusić dziennikarzy do uległości wobec bezwzględnej administracji.

 

19 kwietnia 2023 - czyściciele internetu

The Cleaners, reż. Hans Block, Moritz Riesewieck, 2018, Niemcy, Brazylia, 88 min.

Każdego dnia co minutę 500 godzin materiału filmowego jest przesyłanych na YouTube, 450 000 tweetów jest publikowanych na Twitterze, a 2,5 miliona postów na Facebooku. Jego współzałożyciel Mark Zuckerberg obiecał kiedyś, że Facebook będzie bez ograniczeń dzielić się wszystkim z każdym, ale okazało się, że jest zupełnie inaczej. Internet nie jest wcale tak neutralny, demokratyczny i wolny, jak się nam z pozoru wydaje. Tysiące moderatorów treści na Filipinach dzień w dzień decyduje o tym, co pojawia się, a co nie w mediach społecznościowych. To właśnie oni akceptują lub odrzucają publikowane przez nas filmy i zdjęcia. I o ile trudno się spierać z potrzebą monitorowania wszelkich obrazów przemocy, to we wszystkich innych przestrzeniach taka cenzura wydaje się dyskusyjna. A już na pewno wiele wątpliwości budzić może przypadek pochodzącego z Los Angeles artysty Illmy Gore’a, który chciał umieścić na Facebooku nagiego Donalda Trumpa z małym penisem, ale zdecydowano o usunięciu go z sieci ponieważ pogarszał wizerunek amerykańskiego prezydenta. Co więcej konto Gore’a na Facebooku zostało zamknięte.

Film przedstawia kulisy, skutki i ofiary internetowej cenzury, która de facto okazuje się idealnym narzędziem do sterowania rzeczywistością. Wysoko postawieni eksperci techniczni i byli czyściciele sieci opowiadają o potrzebie i praktyce takich działań. Okazuje się, że media społecznościowe negocjują z niektórymi krajami dostęp do materiałów krytycznych wobec ich rządów. Jak to możliwe, że wielkie internetowe korporacje, takie jak Facebook, czy Instagram o niewielkiej lub zerowej odpowiedzialności wobec swoich klientów mają dziś taką władzę, o jakiej do tej pory większość państw mogłaby tylko pomarzyć?

 

26 kwietnia 2023 - nasienie kłamstwa

Seeds Of Deceit, reż. Miriam Guttmann, 2021, Niderlandy, 133 min.

Mini-serial pokazuje, jak doszło do sytuacji, która wprawiła w szok całe Niderlandy i podążają za dziećmi doktora Kaarbata. Każde z nich na inny sposób pogodziło się z rzeczywistością i nowym emocjonalnym bagażem. Pacjentki zmarłego lekarza opowiadają o swoim marzeniu posiadania dziecka i przymykaniu oczu na dość nietypowe zachowanie doktora. Okazuje się, że więzy rodzinne między dziećmi Kaarbata są w stanie przetrwać  nawet tak niebywałe okoliczności.

 

10 maja 2023 - uzależnieni od ekranu

Screened Out, reż. Jon Hyatt, 2020, USA, 71 min.

Filmowa analiza coraz bardziej powszechnego uzależnienia od ekranu. Wraz z rozwojem i postępem technologii rośnie liczba ludzi, w tym w dużym stopniu dzieci, nałogowo korzystających z urządzeń elektronicznych. Badania dowodzą, że 70% ludzi spędza od trzech do pięciu godzin dziennie ze smartfonem, sprawdzając mejle, wiadomości, śledząc media społecznościowe. Jak to się dzieje, że smartfony zabierają nam siedem lat życia? Od smartfonów, tabletów, poprzez smartbandy, smartwatche czy czytniki e-booków – ekran towarzyszy nam na każdym kroku, a co więcej powszechnie kojarzy się z przyjemnością. Wyzwala dopaminę, która gdy pojawia się w dużych ilościach, podnosi poziom hormonów szczęścia.

Pomysł, że smartfony uruchamiają nasze centra przyjemności nie jest niczym nowym, ale film pokazuje, w jaki sposób zostały one zaprojektowane do tego właśnie celu. Elektroniczne ekrany wpływają na funkcjonowanie naszego układu nerwowego i dlatego jesteśmy od nich tak uzależnieni. Branża technologiczna wiedziała o tym od dawna i opracowała zabawne, wciągające technologie, które z czasem stały się przedłużeniem nas samych, zmieniając sposób, w jaki komunikujemy się i współdziałamy. rzeczywiście jak doszło do tego, że smartfony mają na nas taki wpływ? Czy nie jesteśmy od nich za bardzo uzależnieni? Co nas do nich przyciąga i jaki ma to wpływ na świat i młode pokolenie? I wreszcie – czy uzależnienie nas od ekranu było rzeczywiście zamierzone?
 

Film pokazuje, w jaki sposób smartfon stał się dziś obsesyjno-kompulsywną religią, wynoszącą nas z banału codziennego życia do wyższego banału naszych nierealnych cyfrowych marzeń i aspiracji. Przedstawia również skutki takiego zjawiska. Smartfon zamienił komputer w lustro, które nas zahipnotyzowało i zmusiło, abyśmy się w nie wpatrywali.

 

17 maja 2023 - sakawa

Sakawa, reż. Ben Asamoah, 2018, Belgia, Holandia, 81 min.

Otwarcie twardych dysków i uzyskanie dostępu do zdjęć i danych osobistych ich byłych właścicieli to stosunkowo prosta sprawa. W internecie prawie każdego można oszukać, znając imię, nazwisko i adres. Młoda matka z Ghany ze zdumieniem patrzy na amerykańską ulicę, którą wyklikała w Google Maps w ciągu kilku sekund – to Ama, należąca do grona ghańskich internetowych oszustów zwanych Sakawa. Łączą oni współczesne oszustwa internetowe z tradycyjnymi afrykańskimi rytuałami wudu.

Oszukują głównie obcokrajowców, szczególnie z Europy. Mają na to łatwe wytłumaczenie. Kraje europejskie okradały Afrykę z zasobów takich jak złoto, boksyt, kobalt, diamenty przemysłowe, fosforowe, skały, metale z grupy platynowców, wermikulit, czy cyrkon. A teraz oni – oszuści z Sakawy odbijają to sobie z nawiązką. Kradnąc pieniądze z Europy, postrzegając to jako akt zadośćuczynienia za popełnione na nich wcześniej kolonialne zbrodnie. W ubogiej Ghanie to jeden ze skutecznych sposobów na przetrwanie i poradzenie sobie z wszechobecnym bezrobociem. Brak skrupułów nie razi tu nikogo. Ile współczucia można się spodziewać po kimś, kto co tydzień musiał kupować rybę o wartości 250 euro dla swojego szefa, podczas gdy sam zarabiał zaledwie 12 euro miesięcznie?

 

24 maja 2023 - kraina miodu

Honeyland, reż. Ljubomir Stefanov, Tamara Kotevska, 2018, Macedonia Północna, 87 min.

50-letnia Hatidze mieszka z chorą matką w opustoszałej macedońskiej wiosce bez dróg, prądu i bieżącej wody. Hoduje pszczoły i jest ostatnią z linii niezależnych pszczelarzy, którzy sprzedają miód w małych partiach. Handluje nim w najbliższym mieście, oddalonym od jej domu o cztery godziny drogi. Codziennie chodzi po zboczu wzgórza, aby sprawdzić swoje ule. Kocha pszczoły, zaklina je śpiewem, delikatnie manewrując plastrami miodu bez kombinezonu, siatki na twarzy lub rękawiczek. Żyje tradycyjnie, w zgodzie z naturą. Jednak pewnego dnia do jej okolicy wprowadza się wielodzietna rodzina. W jej życie wkradają się wrzeszczące dzieci, ryczące krowy i silniki.

Nowi sąsiedzi również hodują pszczoły, ale traktują miód i pszczoły zgoła inaczej. Tradycję zastępuje twardy biznes i maksymalna eksploatacja. Hatidze czuje, że to, czego nie da się zmienić, należy zaakceptować. Jednak nowi przybysze mogą poważnie zagrozić jej życiu oraz ulom, które posiada. Film ukazuje zanikającą tradycję szacunku do pszczół i traktowania ich jak partnerów, a nie poddanych człowiekowi niewolników produkujących miód. Pięknie sfilmowana opowieść daje nadzieję na zmianę komercyjnego nastawienia człowieka do pszczół i natury.

 

31 maja 2023 - krowa

Cow, reż. Andrea Arnold, 2021, Wielka Brytania, 94 min.

Bohaterką filmu jest krowa Luma. Obserwujemy cykl jej życia i zanurzamy się w jej emocjach. Wybitna reżyserka Andrea Arnold („American Honey”) skupia się na czystej obserwacji. Jedyne głosy, jakie docierają do naszych uszu, to komendy bezimiennych pracowników pewnej brytyjskiej farmy mlecznej, zagłuszane przez szczęk metalowych krat, zgrzyt maszyn i niskie, pełne trwogi muczenie krów. Widzimy, jak Luma jest wpychana do stalowej klamry do dojenia, a pajęcze mechaniczne dysze zasysane są do jej wymion. Gigantyczna konstrukcja przypominająca imadło zawiesza Lumę w powietrzu, dzięki czemu jej kopyta można przyciąć z chirurgiczną precyzją. Uczestniczymy w porodzie, po którym Luma łączy się ze swoim nowonarodzonym cielęciem zaledwie na kilka minut, a następnie każde z nich idzie osobno labiryntem wąskich przejść, od których nie ma ucieczki. W tym zmechanizowanym świecie życie Lumy sprowadzone zostaje do funkcji przedmiotu potrzebnego człowiekowi, który czeka nieuchronna śmierć. To pozbawione narracji filmowe studium życia Lumy jest próbą filozoficznego rozważenia losu i praw zwierząt hodowlanych, bezrefleksyjnie przez nas wykorzystywanych. 

 

7 czerwca 2023 - ostatnie pokolenie

The Last Generation, reż. Mikołaj Borowy, 2021, Polska, 59 min.

Janka budzi się codziennie rano ze świadomością nadchodzącego końca świata. Zdaniem naukowców w 2030 roku uruchomimy reakcję łańcuchową, która oznaczać będzie koniec naszej cywilizacji. To brzemię popycha Jankę do radykalnego działania. Zaczyna rozumieć, że będzie musiała wybierać. Zaangażowanie w ruch klimatyczny dominuje jej codzienność; praca i studia schodzą na dalszy plan. Aktywizm okazuje się formą działania dającą jej siłę i nadzieję. Wśród księżycowego krajobrazu kopalni węgla brunatnego dociera do niej, że jest gotowa zrobić wszystko, by zatrzymać skutki katastrofy klimatycznej. Od tej chwili kończy się rozpacz, a zaczyna taktyka.