WYMIARY WOLNOŚCI W KINOWYCH KADRACH
SEM. LETNI 2021/2022 - zajęcia online
WOLNI SŁUCHACZE - ZAPISY NA MAILA KLAUDIA@AGAINSTGRAVITY.PL
ZE WZGLĘDU NA OGRANICZENIA LICENCYJNE DOSTĘP DO ZAJĘĆ MOŻLIWY JEST WYŁĄCZNIE NA TERENIE POLSKI.
Przedmiot ogólnouniwersytecki na Uniwersytecie Warszawskim. Semestr letni 2021/2022, zajęcia online.
Dostęp do filmów możliwy wyłącznie na terenie Polski!
Celem przedmiotu jest odpowiedź na pytania:
Jakie znaczenie ma wolności jak można ją odczytywać w zdawałoby się wolnym świecie, a zwłaszcza w kraju, który opowiada siebie poprzez walkę o wolność? Na jakim poziomie liczy się wolność: narodu, rodziny, jednostki? Czy wolność to swoboda i może jej być za dużo? Czy normy nas krępują, czy dają nam wolność? Czy to łamanie norm, czy raczej świadomy wybór tych norm? Filmy opisują współczesną kondycję człowieka w kontekście jego zmagań z definiowaniem wolności, jej uznaniem możliwościami i praktyki. Jak może być wolna jednostka w zbiorowości? Czy trzeba być świadomym własnej wolności? Czy można być wolnym od społeczeństwa? Do czego jest się wtedy wolnym? Czy życie bez celu jest wolne? Czy mogę być wolny rezygnując ze swej wolności?
Zarejestruj się w systemie USOS
INFORMACJE OGÓLNE:
Miejsce i czas projekcji: Zajęcia będą odbywać się online. Uczestniczki i Uczestnicy będą otrzymywać dostęp do filmów i wykładów online.
Wykłady będą odbywać się zgodnie z poniższym harmonogramem zajęć w środy o godz. 17:00 na żywo za pośrednictwem platformy Zoom. Wykłady nie będą rejestrowane i nie będą udostępniane po zakończeniu. Należy w nich uczestniczyć w czasie rzeczywistym.
Filmy będą udostępniane na platformie vod.mdag.pl. Prosimy o zarejestrowanie się na platformie na swój mail podany w USOS. Po wykupieniu dostępu do zajęć każda osoba otrzyma unikalny kod umożliwiający dostęp do filmów. Filmy będą udostępniane co tydzień (o północy ze środy na czwartek film na zajęcia odbywające się w następnym tygodniu - aby mieć możliwość obejrzenia filmu przed środowym wykładem) - z możliwością odtworzenia w ciągu 7 dni (do środy do 23:59, o północy udostępni się kolejny film zgodnie z harmonogramem zajęć). Od momentu kliknięcia “Odtwórz” będzie 12h na dokończenie oglądania filmu.
Dostęp do filmów możliwy wyłącznie na terenie Polski!
Na pierwszy wykład zapraszamy w środę 23.02.2022 r. Pierwszy film będzie udostępniony od środy 16.02.2022 r. OD godz. 23:59 do środy 23.02.2022 r. DO godz. 23:59. Od 23.02 od 23:59 na tydzień będzie udostępniony kolejny film z programu itd.
20.04.2022 i 04.05.2022 zajęcia nie odbędą się.
Obecność na zajęciach zaliczana jest obejrzeniem filmu (w ciągu 7 dni dostępności danego filmu, w dogodnym dla siebie momencie).
Rejestrując się na zajęcia i/lub opłacając karnet po zakończeniu okresu dostępności danego filmu rozumiesz i akceptujesz, że nie będzie on już dla Ciebie dostępny, a jego nieobejrzenie liczy się jako jedna z możliwych do wykorzystania nieobecności.
Liczba ECTS: 4
Uwaga! Zaliczenie z tego przedmiotu można otrzymać RAZ w toku studiów. Jeśli już zaliczyłaś/zaliczyłeś na ocenę Wymiary wolności w innym roku akademickim nie otrzymasz z tych samych zajęć zaliczenia po raz kolejny (nawet jeśli jesteś na innym etapie studiów, zmienił się program lub kod zajęć w USOS - to ciągle ten sam przedmiot i warunki zaliczenia). W razie wątpliwości prosimy o kontakt.
E-karnet: Studenci, chcący uczestniczyć w zajęciach i uzyskać z nich zaliczenie, zobowiązani są w pierwszej kolejności do rejestracji na zajęcia w systemie USOS, a następnie wykupienia semestralnego dostępu, którego cena wynosi 150 zł.
E-karnety należy opłacić przed rozpoczęciem zajęć przelewem na konto na poniższe dane:
AGAINST GRAVITY SP. Z O. O.
ul. Bukowińska 26c/12
02-703 Warszawa
nr konta Alior Bank: 52 2490 0005 0000 4610 3977 6440
W tytule przelewu: WWKK ONLINE LATO 2021/2022 TWOJE IMIĘ I NAZWISKO
→ UWAGA! Samo opłacenie dostępu (e-karnetu) nie gwarantuje miejsca na liście osób uczestniczących w zajęciach. Osoby, które chcą uzyskać zaliczenie z przedmiotu muszą w pierwszej kolejności zarejestrować się na zajęcia w systemie USOS. Dopiero po rejestracji należy opłacić e-karnet.
→ Kody dostępów będą wysyłane do osób uczestniczących w zajęciach od 15 lutego 2022 r. Kod zostanie wysłany dopiero po zaksięgowaniu płatności, dlatego aby mieć pewność otrzymania swojego kodu przed rozpoczęciem zajęć prosimy o dokonanie płatności najpóźniej do 14 lutego 2022 r.
→ Rejestrując się na zajęcia/opłacając karnet już po zakończeniu okresu dostępności danego filmu rozumiesz i akceptujesz, że nie będzie on już dla Ciebie dostępny, a jego nieobejrzenie liczy się jako jedna z Twoich nieobecności.
Istnieje możliwość wykupienia e-karnetu bez rejestracji w USOS, żeby uczestniczyć w zajęciach jako wolny/a słuchacz/ka. UWAGA! Zapisy dla wolnych słuchaczy/słuchaczek są otwarte, osoby zainteresowane prosimy o wysłanie zgłoszenia na adres mailowy: klaudia@againstgravity.pl
Prowadzący:
dr hab. Jacek Wasilewski (ID UW)
Kontakt: kadrywolnosci@gmail.com (w sprawach zaliczeniowych)
Koordynatorka:
Klaudia Gniady (Akademia Dokumentalna)
Kontakt: klaudia@againstgravity.pl (w sprawach organizacyjnych oraz w razie ewentualnych problemów technicznych z playerem. W razie problemów technicznych prosimy o przesłanie zrzutu ekranu z błędem/widokiem, który wyświetla się po zalogowaniu)
Zachęcamy do dołączenia do facebookowej grupy przedmiotu, gdzie również mogą znaleźć się odpowiedzi na nurtujące Was pytania.
WARUNKI ZALICZENIA:
OBECNOŚĆ NA ZAJĘCIACH
Maksymalna ilość nieobecności, którą można mieć na zajęciach to TRZY (niezależnie od tego, czy są usprawiedliwione czy nie) - pierwsze DWIE bez konsekwencji; kolejna musi być odrobiona recenzją*.
Większa liczba nieobecności skutkuje brakiem możliwości zaliczenia przedmiotu. Ze względu na charakter zajęć nie ma znaczenia czy nieobecności są usprawiedliwione czy nie.
Obecność na zajęciach zaliczana jest obejrzeniem filmu (każda osoba uczestnicząca w zajęciach otrzymuje unikalny kod umożliwiający dostęp do filmów, dzięki któremu pod koniec semestru będziemy mieć możliwość weryfikacji odtworzeń i tym samym sprawdzenia Waszych obecności. Film można obejrzeć w ciągu 7 dni dostępności danego tytułu w dogodnym dla siebie momencie).
*Recenzje odrabiające nieobecność: Aby odpracować nieobecność, należy napisać krótką (0,5-1 str) recenzję na temat wybranego filmu z programu zajęć, na którego projekcji się było - w kontekście wolności. Recenzja może dotyczyć filmu pominiętego z powodu nieobecności, ale z braku możliwości dotarcia doń, może być to inny film obejrzany podczas zajęć. Istotne jest zawarcie kontekstu. Pracę należy wysłać na adres: kadrywolnosci@gmail.com
Wykłady będą odbywać się z w środy o godz. 17:00 na żywo za pośrednictwem platformy Zoom. Wykłady nie będą rejestrowane i nie będą udostępniane po zakończeniu. Należy w nich uczestniczyć w czasie rzeczywistym.
PRACA ZALICZENIOWA
Praca zaliczeniowa ma być przygotowana w formie prezentacji. Należy w obszarze, o którym mówią dane filmy, opisać zagrożenia wolności w kontekście studiowanego kierunku (3 slajdy + bibliografia) – maja to być własne odniesienia, własne obserwacje z realnego świata.
Prosimy o przygotowanie i wysłanie 3-slajdowej prezentacji w pdf na koniec zajęć. Na slajdzie – poza tytułem filmu, w kontekście tematyki którego zaistniała – ma się znaleźć opis przypadku/zjawiska/wydarzenia/obiektu/procesu oraz do jakiego rodzaju wolności/ograniczeń wolności/barier/konwencji/schematów myślenia odnosi się prezentowana treść.
Uwaga - jeśli na slajdzie będą odniesienia do innych źródeł (artykuły, książki, zdjęcia, wydarzenia, teksty) - ważne żeby znalazło się również wyraźne zaznaczenie nawiązania do nich (link/przypis) - w przeciwnym wypadku będzie to traktowane jako błąd, zaniechanie lub plagiat. Konkretne dane i źródła, ujęte w formie bibliografii (autor, tytuł, strona, miejsce, rok wydania).
TERMIN: Prace należy przesyłać najpóźniej do niedzieli 26.06.2022 r. do godz. 12:00. Jest to ostateczny termin przyjmowania prac (nie ma terminów I i II, jest tylko deadline). Prace przysłane po tym terminie nie będą sprawdzane.
Prace należy wysyłać na adres: kadrywolnosci@gmail.com
Dokładny harmonogram zajęć znajduje się poniżej.
23.02.2022 - TEMAT ZAJĘĆ: wolność człowieka
Film: Komedia romantyczna
Romantic Comedy, reż. Elizabeth Sankey, Wielka Brytania 2019, 78 min
Reżyserka filmu – pisarka i muzyczka Elizabeth Sankey – postanowiła zbadać, na czym polega fenomen popularności komedii romantycznych. Sama wychowała się na komediach romantycznych, ale decyduje się poddać je krytycznej analizie. Film składa się z klipów i fragmentów kultowych i uwielbianych na całym świecie komedii romantycznych, takich jak: „Mój chłopak się żeni”, „Uciekająca panna młoda”, czy „Kiedy Harry poznał Sally”. Reżyserka przytacza też wypowiedzi krytyków, aktorów, filmowców oraz innych fanów „rom-comów”, obudowane piosenkami zespołu Summer Camp, w którym występuje razem z mężem, kompozytorem Jeremym Warmsleyem. W ten sposób dokonuje wnikliwej analizy gatunku, którego charakter i rola okazują się niezwykle konserwatywne.
Dlaczego historie w tych filmach są tak mizoginiczne i sentymentalne, role seksualne tradycyjne, a kariery kobiet przedstawione negatywnie? Gdzie są bohaterowie, którzy nie pochodzą z klasy średniej i nie są biali? Dlaczego homoseksualne postaci są tak stereotypowe, a lesbijek i osób transpłciowych w zasadzie w ogóle nie ma? I wreszcie – dlaczego komedie romantyczne odnoszą tak wielki sukces i cieszą się popularnością na całym świecie? Sankey stawia też pytanie o ich przyszłość i szansę na wyjście z potrzasku i kulturowego impasu, w którym – jak się okazuje – tkwią od dawna.
02.03.2022 - TEMAT ZAJĘĆ: wolność człowieka
Film: Sonita
Sonita, reż. Rokhsareh Ghaem Maghami, Iran/Niemcy/Szwajcaria 2015, 91 min
Sonita to młoda utalentowana raperka, której ojcem z powodzeniem mógłby być Michael Jackson, a matką Rihanna. I choć dziś jest znana na całym świecie, jej rodzina zaplanowała dla niej zupełnie inną przyszłość. Sonita z pochodzenia jest Afganką. W wieku 10 lat po raz pierwszy stała się przedmiotem transakcji małżeńskiej, zorganizowanej przez rodziców w celu zdobycia posagu dla jej brata. Do małżeństwa co prawda nie doszło, a ona sama nie wiedziała, co tak naprawdę miało się wydarzyć, ale już wówczas nabrała lęku przed ślubem. Nie ona jedna. Według Afghanistan Independent Human Rights Commission przynajmniej 15% Afganek wychodzi za mąż przed ukończeniem 15. roku życia.
W wieku 8 lat Sonita z rodzicami przeniosła się do Iranu, uciekając przed szalejącą w Afganistanie wojną. Nie miała legalnych dokumentów, więc nie mogła chodzić do szkoły, ale mimo to nauczyła się pisać i czytać, zaczęła tworzyć poezję, ale przede wszystkim zaczęła słuchać hip-hopu. Eminem to pierwszy raper, którego poznała i choć nie rozumiała jego tekstów, zdała sobie sprawę, że w ten sam sposób może opowiedzieć o swoim życiu. Zaczęła pisać piosenki i postanowiła nawiązać współpracę ze studiem nagrań. W Iranie kobiety nie mogą śpiewać bez zgody władz, ale z pomocą zaprzyjaźnionych producentów udało jej się nagrać kilka utworów. Wtedy właśnie, po trzech latach rozłąki, matka Sonity, która wcześniej wróciła do Afganistanu, odwiedziła ją w Teheranie. Oznajmiła szesnastolatce, iż musi wrócić do rodzinnego kraju, gdyż jej brat potrzebuje 7000 dolarów posagu, a na jej transakcji małżeńskiej można zarobić aż 9000 dolarów.
Film jest nie tylko poruszającym portretem młodej dziewczyny za wszelką cenę walczącej o swoją wolność, ale także punktem wyjścia dla dyskusji na temat stosunku reżysera do filmowanego przez siebie tematu. Pojawia się tu wiele zaskakujących zwrotów akcji, a sama reżyserka zdecydowała się nawet zapłacić matce Sonity, aby raz na zawsze uwolnić ją od wymuszonego małżeństwa.
09.03.2022 - TEMAT ZAJĘĆ: wolność człowieka
Film: Cała przyjemność po stronie kobiet
#Female pleasure, reż. Barbara Miller, Szwajcaria/Niemcy 2018, 97 min
Czego pragnie kobieta? Kim jest kobieta? – to jedne z najczęściej dyskutowanych tematów we współczesnej kulturze. Jednak odpowiedź jest o tyle paradoksalna, że w zdecydowanej większości udzielają jej mężczyźni. Dlatego też wciąż istnieje przyzwolenie na kulturę gwałtu, podrzędność kobiet w strukturach władzy największych religii, przekonanie o obsceniczności wizerunku waginy w przestrzeni publicznej (wobec całkowitej neutralności penisa) czy instytucję obrzezania kobiet. Na całym świecie miliony kobiet są wciąż okaleczane, gwałcone, molestowane czy karane, bo to mężczyźni decydują w ich imieniu. Dlatego reżyserka oddaje głos kobietom.
Rokudenashiko, japońska artystka, staje przed sądem za wydruki 3D swojej waginy. Deborah Feldman, ucieka wraz ze swoim synem z ortodoksyjnej społeczności chasydów na Brooklinie, by móc decydować o swoim losie. Leyla Hussein prowadzi w Londynie warsztaty dla sudańskich kobiet, by uświadomić im piekło, na jakie skazują swoje córki. Doris Wagner opowiada o molestowaniu przez księdza. Vithika Yadov uświadamia młodych Hindusów o kobiecej przyjemności seksualnej. Te kobiety wypowiedziały posłuszeństwo patriarchatowi.
16.03.2022 - TEMAT ZAJĘĆ: wolność człowieka
Film: Podziemne państwo kobiet
Underground Women’s State, reż. Anna Zdrojewska, Claudia Snochowska-Gonzalez, Polska 2009, 42 min
„Podziemne państwo kobiet” to obraz polskiej rzeczywistości, w której ustawa antyaborcyjna funkcjonuje tylko na papierze. Osiem kobiet, które dokonały nielegalnej aborcji, zdecydowało się na pierwszą w Polsce publiczną opowieść o swoim doświadczeniu.
W Polsce od 1993 roku obowiązuje ustawa antyaborcyjna, na mocy której przerywanie ciąży z przyczyn społecznych jest zakazane. Tymczasem liczba aborcji dokonywanych w Polsce nielegalnie jest szacowana nawet na 200 tysięcy rocznie. Dostęp do bezpiecznego zabiegu przerwania ciąży jest w dużej mierze kwestią pieniędzy.
Mimo tak częstych nielegalnych zabiegów przerywania ciąży nie rodzi się w Polsce ruch dążący do zmiany prawa. Autorki filmu próbują odpowiedzieć na pytanie, dlaczego tak się dzieje, cofając się do rzeczywistości z początków lat 90. i odsłaniając bezsilność ruchu obywatelskiego wobec politycznych targów. O komentarze zwracają się do czołowych działaczek ruchu pro-choice, reprezentantek różnych generacji: Kazimiery Szczuki, Katarzyny Bratkowskiej, Ewy Dąbrowskiej-Szulc, Marii Jaszczuk, Kingi Jelińskiej, Rebeki Gomperts, Wandy Nowickiej i Małgorzaty Tarasiewicz.
"Podziemne państwo kobiet” ma stać się słyszalnym głosem za prawem kobiet do podejmowania decyzji o swoim życiu. Liczymy na otwarcie publicznej debaty, w czasie której wyłoni się ruch obywatelski działający na rzecz zmiany ustawy.
23.03.2022 - TEMAT ZAJĘĆ: wolność informacyjna
Film: Bellingcat. Prawda w czasach postprawdy
Bellingcat: Truth in a Post-Truth World, reż. Hans Pool, Holandia 2018, 88 min
Bellingcat to pierwszy w historii obywatelski internetowy serwis śledczy zajmujący się ujawnianiem prawdy o współczesnych zagadkowych sprawach – od katastrofy katastrofy lotu Malaysia Airlines 17 po tajemnicze zatrucie Siergieja Skripala, rosyjskiego szpiega w Wielkiej Brytanii. Cywilna grupa dochodzeniowa powstała w 2014 roku z inicjatywy blogera Eliota Higginsa, a następnie rozszerzyła swój zasięg o międzynarodową sieć badaczy, którzy analizują konflikty i wystawiają informacyjne agencje i rządy na próbę.
Skutecznie wykorzystują wiedzę na temat mediów społecznościowych, technik rekonstrukcji, analiz audio i innych nowoczesnych cyfrowych metod badawczych oraz crowdsourcingu, dzięki czemu okazują się szybsi, skuteczniejsi i bardziej innowacyjni od tradycyjnego dziennikarstwa śledczego. Film pokazuje, jak działa Bellingcat i dlaczego zyskuje tak znaczący status jako źródło informacji.
Reżyser przeprowadził wywiady z członkami grupy w Niemczech, Holandii, Finlandii i Stanach Zjednoczonych. Pokazał ich bieżące badania, jak również głośne sprawy, o których już informowali. W czasach, gdy rządy rozpowszechniają fake newsy, by wywołać zamieszanie i niepewność, coraz trudniej jest znaleźć prawdę. I to właśnie uprawiana masowo propaganda, która ją zastępuje, napędza Bellingcat. Czy dziś można jeszcze komukolwiek wierzyć? Sukces Bellingcata pokazuje, jak zmienia się nasz świat w obliczu nowych technologii i mediów społecznościowych, gdy rządy coraz częściej tracą wiarygodność, a tradycyjne gazety zmniejszają się zarówno pod względem znaczenia, jak i zasięgu.
30.03.2022 - TEMAT ZAJĘĆ: wolność informacyjna
Film: Kłamcy klimatyczni
The Campaing Against the Climate, reż. Mads Ellesøe, Dania/Belgia/Norwegia/Szwajcaria/Finlandia 2020, 53 min
Gdy w 1988 roku James Hansen, naukowiec NASA, po raz pierwszy użył sformułowania „efekt cieplarniany”, wydawało się, że nastąpi przełom i ludzkość zacznie naprawiać błędy popełnione w przeszłości. Niestety, podczas kolejnych 30 lat niewiele zrobiono – wręcz przeciwnie, emisje szkodliwych gazów tylko rosły, powodując katastrofy „naturalne”, co coraz częściej skutkowało klęskami żywiołowymi. Dlaczego tak się stało? Jednymi z pierwszych instytucji, które uświadomiły sobie istnienie globalnego ocieplenia, były bowiem koncerny naftowe, które rozwinęły działania negujące fakty głoszone przez naukowców.
Tytułowi „kłamcy klimatyczni” to opłacani przez koncerny rzecznicy (a może raczej „krzykacze”), którzy pojawiają się często w mediach i propagują fake newsy. Film ukazuje śledztwo przeprowadzone przez duńskiego reżysera, który ujawnia jak ten teatr naprawdę wygląda i kto za tym wszystkim stoi. Obserwujemy jak z koncernów usunięto pracujących tam wcześniej autentycznych naukowców, a na ich miejsce zatrudniono tych samych ludzi, którzy w poprzednich latach z powodzeniem pomogli przemysłowi tytoniowemu zasiać w ludziach wątpliwości co do tego, czy palenie jest rzeczywiście szkodliwe dla zdrowia. W filmie widzimy również jak koncerny naftowe pozycjonujące się jako „pro-ekologiczne” postępują dokładnie odwrotnie - niemal 95% środków zainwestowanych w nową energię idzie bowiem na wydobywanie większej ilości paliw kopalnych, podsycając jeszcze bardziej globalne ocieplenie.
Ten film to opowieść o tym, jak mała grupka mężczyzn na zawsze wpłynęła na przyszłość ludzkości. I jak nadal to bezkarnie robi.
06.04.2022 - TEMAT ZAJĘĆ: wolność informacyjna
Film: Wierzymy w dinozaury
We Believe in Dinosaurs, reż. Clayton Brown, Monica Long Ross, USA 2019, 85 min
Dinozaury żyły w tym samym czasie co ludzie, świat powstał w jednym momencie kilka tysięcy lat temu, zaś biblijny potop i arka Noego to po prostu historyczne fakty. Brzmi absurdalnie? Miliony Amerykanów odwiedza co roku dwie flagowe instytucje, które prężnie rozwijają ruch kreacjonistyczny – Muzeum Kreacjonizmu i ogromną arkę, będącą podobno dokładnym odwzorowaniem tej opisanej w Biblii. Kreacjoniści od wielu lat tworzą alternatywny, pseudonaukowy świat, traktujący Biblię jako źródło historyczne, w którym zostały opisane autentyczne wydarzenia. Argumentują, że nie mogą traktować swojej wiary wybiórczo, gdyż jeśli podważą choć jeden fakt opisany w Piśmie Świętym, cały ich system wiary legnie w gruzach.
To ziarno trafia na podatny grunt – już 38% Amerykanów wierzy, że świat powstał tak, jak to opisano w Biblii, a wiceprezydent zapytany na wizji, czy wierzy w ewolucję, plącze się w zeznaniach. Bohaterami filmu są zarówno kreacjoniści odsłaniający tajniki swojej pracy i opowiadający o głębokiej wierze, jak i ludzie, którzy podejmują z nimi nierówną walkę na argumenty. Walkę skazaną na przegraną – bo jaką moc mają racjonalne przesłanki w zderzeniu z ogniem świętej wiary? W dodatku opartym na solidnym, przynoszącym miliony dolarów zysku modelu biznesowym, nadającym sens życia ludziom, którzy na skutek krachu ekonomicznego ledwo wiążą koniec z końcem. W tle pojawiają się pytania o relacje świeckiego państwa i Kościoła, granice wolności wypowiedzi, przyszłości nauki nieradzącej sobie w starciu z religijnym fanatyzmem.
13.04.2022 - TEMAT ZAJĘĆ: wolność informacyjna
Film: Obcy w raju
Stranger in Paradise, reż. Guido Hendrikx, Holandia 2016, 72 min
Na Sycylii za murami fortecy o nazwie Europa dopiero co przybyli z krajów Afryki i Azji imigranci uczęszczają na lekcje dawane przez nauczyciela, który opowiada im o tym, jak wygląda życie na Starym Kontynencie i jak powinien przebiegać ich proces asymilacji. Edukator umiejętnie dobiera fakty, aby wzbudzić w uczniach skrajne emocje. Raz próbuje zawstydzić swoich słuchaczy, aby za chwilę podkreślić zasadność ich obecności w Europie. Ani przez chwilę nie ma wątpliwości, że relacja nauczyciela i imigrantów jest oparta na władzy.
Stawką toczonej przez nauczyciela gry jest przyszłość osób zgromadzonych w klasie, w której odbywa się osobliwa lekcja. Wkrótce prowadzący zajęcia zaczyna zadawać imigrantom wnikliwe pytania. Odpowiedzi zadecydują, komu zostanie przyznany azyl polityczny. Obserwujemy proces selekcji. To moment, w którym ujawnia się arbitralność przepisów przekładanych na losy jednostek. Guido Hendrikx umiejętnie oddaje wagę decyzji podejmowanych przed kamerą i towarzyszące im napięcie.
Rozmowy między przedstawicielem Starego Kontynentu a imigrantami przedstawione w filmie odzwierciedlają kierunki współczesnej debaty publicznej dotyczącej powinności Europy wobec osób pukających do jej drzwi w nadziei na poprawę warunków życia. Koszty utrzymania przybyłych ludzi i ciążące nad Starym Kontynentem dziedzictwo kolonializmu to tylko niektóre z zarysowanych w filmie problemów.
20.04.2022 - ZAJĘCIA ODWOŁANE
20 kwietnia 2022 r. po świętach zajęcia nie odbędą się.
27.04.2022 - TEMAT ZAJĘĆ: wolność informacyjna
Film: Uzależnieni od ekranu
Screened Out, reż. Jon Hyatt, USA 2020, 71 min
Filmowa analiza coraz bardziej powszechnego uzależnienia od ekranu. Wraz z rozwojem i postępem technologii rośnie liczba ludzi, w tym w dużym stopniu dzieci, nałogowo korzystających z urządzeń elektronicznych. Badania dowodzą, że 70% ludzi spędza od trzech do pięciu godzin dziennie ze smartfonem, sprawdzając mejle, wiadomości, śledząc media społecznościowe. Jak to się dzieje, że smartfony zabierają nam siedem lat życia? Od smartfonów, tabletów, poprzez smartbandy, smartwatche czy czytniki e-booków – ekran towarzyszy nam na każdym kroku, a co więcej powszechnie kojarzy się z przyjemnością. Wyzwala dopaminę, która gdy pojawia się w dużych ilościach, podnosi poziom hormonów szczęścia.
Pomysł, że smartfony uruchamiają nasze centra przyjemności nie jest niczym nowym, ale film pokazuje, w jaki sposób zostały one zaprojektowane do tego właśnie celu. Elektroniczne ekrany wpływają na funkcjonowanie naszego układu nerwowego i dlatego jesteśmy od nich tak uzależnieni. Branża technologiczna wiedziała o tym od dawna i opracowała zabawne, wciągające technologie, które z czasem stały się przedłużeniem nas samych, zmieniając sposób, w jaki komunikujemy się i współdziałamy. Rzeczywiście jak doszło do tego, że smartfony mają na nas taki wpływ? Czy nie jesteśmy od nich za bardzo uzależnieni? Co nas do nich przyciąga i jaki ma to wpływ na świat i młode pokolenie? I wreszcie – czy uzależnienie nas od ekranu było zamierzone?
Film pokazuje, w jaki sposób smartfon stał się dziś obsesyjno-kompulsywną religią, wynoszącą nas z banału codziennego życia do wyższego banału naszych nierealnych cyfrowych marzeń i aspiracji. Przedstawia również skutki takiego zjawiska. Smartfon zamienił komputer w lustro, które nas zahipnotyzowało i zmusiło, abyśmy się w nie wpatrywali.
04.05.2022 - ZAJĘCIA ODWOŁANE
4 maja 2022 r. zajęcia nie odbędą się.
11.05.2022 - TEMAT ZAJĘĆ: wolność emocjonalna
Film: W tenisie love znaczy zero
Love Means Zero, reż. Jason Kohn, USA 2017, 90 min
Nick Bollettieri stworzył szkołę tenisową dla dzieci gwarantując sobie zyski z przyszłych sukcesów swoich podopiecznych. Treningi od godziny 6 rano do godziny 9 wieczorem. Bolletteri to szczególny przykład narcyza – nie jest w stanie przypomnieć sobie imion swoich ośmiu żon, o własnych wychowankach mówi jak chłopak z ferajny, a o posiadanych dziełach sztuki: mój Andre (Agassi) lub moja Serena (Williams).
Nie chcielibyśmy mieć go za wroga ani za przyjaciela. Zgodził się wziąć udział w filmie, aby zapewnić sobie sławę na wieki, choć jego szkoła przypominała więzienie, a problemy z psychiką przyszłych mistrzów i mistrzyń znane były wszystkim. Film pokazuje studium jego tyranii, ubarwione dramatycznymi, komediowymi i groteskowymi sytuacjami. Pojedynek podopiecznych, Agassi-Courier oglądany przez tyrana przypomina starcie Mozarta z Salierim. Po nagłym zerwaniu z Agassim, Bolletteri związuje się z Borisem Beckerem, któremu doradza jak wygrać ze swoim byłym podopiecznym. Film ma świetną dramaturgię a fragmenty meczów Agassiego z komentarzem Bolletieriego tworzą kaskadę zabawnych suspensów. Agassi odmówił wzięcia udziału w filmie, ale jego trener z wielką swadą opowiada o wspaniałej zwycięskiej przeszłości i uważa, że ostateczna rezygnacja z jego usług była najgorszą decyzją w życiu jego wychowanka.
18.05.2022 - TEMAT ZAJĘĆ: wolność emocjonalna
Film: Najpiękniejszy chłopiec na świecie
The Most Beautiful Boy in the World, reż. Kristian Petri, Kristina Lindström, Szwecja 2021, 93 min
W 1970 roku Luchino Visconti szukał w różnych krajach młodego chłopca, który mógłby wcielić się w rolę Tadzia w ekranizacji „Śmierci w Wenecji” Tomasza Manna. Visconti był już zmęczony długimi i bezskutecznymi poszukiwaniami. Wykonał ponad 150 przesłuchań. Po castingu w Sztokholmie angaż otrzymał 15-letni Björn Andresen. Rok później, podczas premiery filmu w Londynie, w obecności królowej Elżbiety Visconti okrzyknął swojego aktora „najpiękniejszym chłopcem na świecie”. Kilka miesięcy potem w trakcie festiwalu w Cannes agent muzyczny zaprosił Björna do Japonii. Tam stał się on pierwszą zachodnią gwiazdą pop, występował w sesjach zdjęciowych oraz w reklamówkach. Przydomek nadany przez Viscontiego przykleił się do Björna na resztę życia i stał się jego przekleństwem.
Dziś, pół wieku później, Björn walczy z uzależnieniami i wewnętrznymi demonami. Odkrywa tajemnicę swojej matki i jej nagłego odejścia. Kontynuuje też swoją karierę, grając m.in. w horrorze „Midsommar”. „Najpiękniejszy chłopiec na świecie” to intymny obraz osoby, która próbuje pogodzić się ze swoją przeszłością i odzyskać kontrolę nad życiem. Ukazuje również kulisy powstania legendarnego filmu dzieła oraz odsłania struktury władzy w przemyśle filmowym i proces wykorzystywania, który dzisiaj szerzej dyskutuje się dzięki ruchowi #metoo.
25.05.2022 - TEMAT ZAJĘĆ: wolność emocjonalna
Film: Nawet nie wiesz, jak bardzo cię kocham
You Have No Idea How Much I Love You, reż. Paweł Łoziński, Polska 2016, 80 min
Paweł Łoziński ponownie odsłania intymne relacje rodzinne. Co kryje się pod słowem „miłość”? Żyjąc często tworzymy z bliskimi więzi i węzły, które z czasem wydają się nam nie do rozsupłania. Film opowiada o dramacie dwóch kobiet, matki i córki związanych ze sobą trudnym, skomplikowanym uczuciem. Kluczowe dla bohaterek jest spotkanie z kimś trzecim, obcym - doświadczonym terapeutą profesorem Bogdanem de Barbaro.
Ekstremalnie bliskie kadry (niezwykłe zdjęcia Kacpra Lisowskiego) wyłapują każdą emocję na twarzach kobiet. Jako widzowie jesteśmy świadkami napięć, łez, żalu i frustracji. Podglądamy sesje na przestrzeni kilku miesięcy i widzimy, jak ewoluuje relacja matki i córki. Ale przecież to, co dzieje się za drzwiami gabinetu, powinno być owiane tajemnicą zawodową. Jak udało się Pawłowi Łozińskiemu złamać tę żelazną zasadę?
01.06.2022 - TEMAT ZAJĘĆ: wolność społeczna
Film: AJKA
Ayka, reż. Siergiej Dworcewoj, Rosja/Niemcy/Polska/Kazachstan/Chiny 2018, 109 min
Ajka właśnie urodziła dziecko. Nie ma przyjaciół, stałej pracy i partnera. Nie ma nawet własnego pokoju. Grozi jej śmiertelne niebezpieczeństwo. Wciągnięta w spiralę długów, młoda matka stoi przed najważniejszą decyzją życia: czy powinna oddać dziecko dla jego i swojego dobra?
„Ajka” jest opowieścią o kobiecej sile i jednym z najbardziej sugestywnych obrazów Moskwy we współczesnym kinie. Nie pozostawi nikogo obojętnym.
Samal Jesljamowa, która wcieliła się w tytułową rolę, otrzymała Nagrodę dla Najlepszej Aktorki w Cannes. Film otrzymał też nagrodę dla najlepszego filmu oraz nagrodę specjalną jury w Cottbus. Wcześniej "Ajkę" nagrodzono na festiwalu All About Freedom w Europejskim Centrum Solidarności w Gdańsku.
Zdjęcia do filmu zrealizowała wybitna polska operatorka Jolanta Dylewska.
08.06.2022 - TEMAT ZAJĘĆ: wolność społeczna
Film: Kraina miodu
Honeyland, reż. Ljubomir Stefanov, Tamara Kotevska, Macedonia 2018, 85 min
50-letnia Hatidze mieszka ze schorowaną matką w górskiej wiosce gdzieś w Bałkanach. Nie mają dostępu do prądu ani bieżącej wody. Kobieta utrzymuje się z produkcji miodu. Nie wykorzystuje jednak pszczół, respektując przyrodę i zasadę „połowa dla mnie, połowa dla was”. Pewnego dnia do jej okolicy wprowadza się wielodzietna rodzina. Nowi sąsiedzi również zaczynają hodować pszczoły, ale szacunek zastępuje twardy biznes i maksymalna eksploatacja. Czy Hatidze uda się zmienić ich podejście? Tym bardziej, że jeden z chłopców jest wyraźnie pod jej wrażeniem…
„Kraina miodu” zdobyła liczne nagrody na całym świecie, w tym aż trzy na festiwalu w Sundance (m.in. główną Nagrodę Jury) oraz cztery na 16. Millennium Docs Against Gravity, m.in. Nagrodę Banku Millennium. Film otrzymał dwie nominacje do Oscara® za 2019 r. w kategoriach Najlepszy Film Dokumentalny i Najlepszy Film Międzynarodowy.
15.06.2022 - TEMAT ZAJĘĆ: wolność społeczna
Film: Nowy Jork na piechotę
The World Before Your Feet, reż. Jeremy Workman, USA 2018, 96 min
W Nowym Jorku istnieje 8 000 mil dróg i ścieżek. Przez ostatnie sześć lat, z niewiadomych dla siebie powodów, 37-letni Matt Green spacerował po nich wszystkich. Zna każdą ulicę, park, cmentarz, plażę, most i jest w stanie opowiedzieć o nich fascynujące anegdoty.
Green gromadzi zaskakująco szczegółową wiedzę o współczesnej historii Nowego Jorku, ciekawostkach i mieszkańcach, których poznaje na swej drodze. Tworzy ze swoich obserwacji szczególny rodzaj „symfonii miejskiej” ukazującej obecny charakter tej metropolii. Obserwujemy jego wędrówkę w różnych kierunkach i odsłonach. Od fryzjerów z Bronxu do lasów na Staten Island, od Statui Wolności po Times Square. Poznajemy też 400-letnie drzewo, najstarsze w tym rejonie, które powstało zanim najwcześniejsza holenderska osada uzyskała prawa miejskie i stała się zaczątkiem współczesnego Nowego Jorku.
Okazuje się, że wyjątkowość tego miasta leży w omijanych na pierwszy rzut oka szczegółach, a nie w znanych z przewodników lśniących, wysokich budowlach. W tej niesamowitej podróży Green zachowuje świeżość spojrzenia i choć do końca nie jest pewny jej sensu, wie, że nie ma innego pomysłu na życie.
LEKTURY ZALECANE:
Krótka historia wolności, David Schmidtz, Jason Brennan, wyd. Fijorr Publishing 2018
Ucieczka od wolności, Erich Fromm, wyd. Czytelnik 2014
Program przygotował:
dr hab. Jacek Wasilewski – Instytut Dziennikarstwa UW