FILMOWE OBRAZY POPKULTURY

SEM. ZIMOWY 2022/2023 - ZAJĘCIA ONLINE

 

WOLNI SŁUCHACZE - ZAPISY NA MAILA KAROLINA@AGAINSTGRAVITY.PL

ZE WZGLĘDU NA OGRANICZENIA LICENCYJNE DOSTĘP DO ZAJĘĆ MOŻLIWY JEST WYŁĄCZNIE NA TERENIE POLSKI.

Przedmiot ogólnouniwersytecki na Uniwersytecie Warszawskim. Semestr zimowy 2022/23, zajęcia online.

Dostęp do filmów możliwy wyłącznie na terenie Polski!

Filmowe Obrazy Popkultury to spotkanie dwóch światów – filmu i akademickiego, w tym medioznawczego, namysłu nad popkulturą. Na program zajęć składają się najwybitniejsze i najżywiej dyskutowane w ostatnich latach filmy dokumentalne i fabularne z zasobów Against Gravity. Film dokumentalny nie tylko wyraźnie zyskuje na popularności, ale w świadomości wielu widzów pozostaje bardziej wiarygodnym i niezależnym niż film fabularny sposobem mówienia o rzeczywistości, w tym o takich przejawach popkultury jak muzyka, moda, internet, działalność fanów, rola sportu w życiu człowieka, czy kino samo w sobie. Media również dostarczają opowieści na ten temat, ale film dokumentalny jako przekaz o charakterze audiowizualnym i zarazem autorska wizja rzeczywistości kontynuuje i rozwija prezentowane w nich opowieści i w szerszym kontekście osadza obrazy rzeczywistości. Staje się tym samym doskonałym wstępem do dyskusji na temat świata rozumianego jako kalejdoskop zdarzeń i zjawisk. Film dokumentalny choć korzysta ze środków opowiadania pokrewnych reportażowi czy przekazom dziennikarskim, stanowi rozwinięcie dla komunikatów, które proponują media czy internet. Zajęcia mają na celu zarówno pogłębienie wiedzy filmowej i kulturoznawczej Uczestniczek i Uczestników, jak i trening krytycznego myślenia w kontakcie z mediosferą naszych czasów. 

Projekcjom 12 filmów z zasobów Against Gravity towarzyszyć będą wykłady rozszerzające i analizujące zagadnienia przedstawione w filmach składających się na program. W ich ramach podane zostaną narzędzia do analizy zjawisk medialnych i zapośredniczonych przez media, dodatkowe konteksty i literatura rozwijająca wiedzę Studentek i Studentów.

Zarejestruj się w systemie USOS

INFORMACJE OGÓLNE

Zajęcia będą odbywać się online. Uczestniczki i Uczestnicy będą otrzymywać dostęp do filmów i wykładów online.

  • Wykłady będą odbywać się zgodnie z poniższym harmonogramem zajęć we wtorki o godz. 17:00 w formie live streamu na Facebooku AKADEMII FILMU DOKUMENTALNEGO. Wykłady będą rejestrowane i następnego dnia udostępniane wszystkim osobom zapisanym na zajęcia za pośrednictwem YouTube’a. Nie trzeba uczestniczyć w wykładzie na żywo, można go nadrobić w późniejszym, dogodnym dla siebie terminie.

  • Filmy będą udostępniane na platformie akademia.vod.mdag.pl Prosimy o zarejestrowanie się na platformie na swój mail podany w USOS. Po wykupieniu dostępu do zajęć każda osoba otrzyma karnet umożliwiający dostęp do filmów. Filmy będą udostępniane co tydzień - o północy we wtorki (aby mieć możliwość obejrzenia filmu przed wtorkowym wykładem) - z możliwością jednorazowego odtworzenia w ciągu 6 dni (do niedzieli, w następny wtorek udostępni się kolejny film zgodnie z harmonogramem zajęć). Od momentu kliknięcia “Odtwórz” będzie 48 godzin na dokończenie oglądania filmu.

  • Dostęp do filmów możliwy wyłącznie na terenie Polski! 

  • Na pierwszy wykład zapraszamy 18.10.2022 r. Pierwszy film będzie udostępniony od 23:59 w poniedziałek 17.10.2022 r. do niedzieli 23.10.2021 r. do godz. 23:59. Od 25.10 na tydzień będzie udostępniony kolejny film z programu itd.

  • 04.10.2022 r. i 11.10.2022 r. zajęcia nie odbędą się.

  • Obecność na zajęciach zaliczana jest obejrzeniem filmu (w ciągu 6 dni dostępności danego filmu, w dogodnym dla siebie momencie). Zachęcamy do oglądania filmów przed wykładem, ale nie jest to absolutnie konieczne. Każda osoba uczestnicząca w zajęciach otrzyma unikalny kod umożliwiający dostęp do filmów, dzięki któremu pod koniec semestru będziemy mieć możliwość weryfikacji odtworzeń i tym samym sprawdzenia Waszych obecności.

  • Rejestrując się/opłacając karnet na zajęcia po zakończeniu okresu dostępności danego filmu rozumiesz i akceptujesz, że nie będzie on już dostępny, a jego nieobejrzenie liczy się jako nieobecność.

Liczba ECTS: 4

E-karnet: Studentki i studenci, chcący uczestniczyć w zajęciach i uzyskać z nich zaliczenie, zobowiązani są w pierwszej kolejności do rejestracji na zajęcia w systemie USOS, a następnie wykupienia semestralnego dostępu (e-karnetu), którego cena wynosi 150 zł.

UWAGA! Samo opłacenie dostępu (e-karnetu) nie gwarantuje miejsca na liście osób uczestniczących w zajęciach. Osoby, które chcą uzyskać zaliczenie z przedmiotu muszą w pierwszej kolejności zarejestrować się na zajęcia w systemie USOS. Dopiero po rejestracji należy opłacić e-karnet.

→ Warunkiem uczestnictwa w zajęciach jest zarejestrowanie się na stronie akademia.vod.mdag.pl adresem mailowym z systemu USOS oraz wykupienie wykupienie karnetu na wybrany fakultet

→ Rejestrując się na zajęcia/opłacając karnet już po zakończeniu okresu dostępności danego filmu rozumiesz i akceptujesz, że nie będzie on już dla Ciebie dostępny, a jego nieobejrzenie liczy się jako jedna z Twoich nieobecności.

Istnieje możliwość wykupienia e-karnetu bez rejestracji w USOS, żeby uczestniczyć w zajęciach jako wolny/a słuchacz/ka. UWAGA! Zapisy dla wolnych słuchaczy/słuchaczek od 01.09.2023 r., osoby zainteresowane prosimy o wysłanie zgłoszenia na adres mailowy: karolina@againstgravity.pl 

Prowadząca:
Kaja Klimek - dziennikarstwo i komunikacja społeczna, porównawcze studia cywilizacji - Uniwersytet Jagielloński, freelancerka - tłumaczka i publicystka. 

Kontakt: filmoweobrazypopkultury@gmail.com (w sprawach zaliczeniowych)

Koordynatorka:
Karolina Konwalik (Akademia Dokumentalna)
Kontakt: karolina@againstgravity.pl (w sprawach organizacyjnych oraz w razie ewentualnych problemów technicznych z playerem. W razie problemów technicznych prosimy o przesłanie zrzutu ekranu z błędem/widokiem, który wyświetla się po zalogowaniu)

WARUNKI ZALICZENIA

1. OBECNOŚĆ

W semestrze zimowym 2022/2023 zaplanowanych jest 12 projekcji. Obecność na zajęciach zaliczana jest obejrzeniem filmu. Każda osoba uczestnicząca w zajęciach otrzyma karnet umożliwiający dostęp do filmów, dzięki któremu pod koniec semestru będziemy mieć możliwość weryfikacji odtworzeń i tym samym sprawdzenia Waszych obecności.

Maksymalna ilość nieobecności umożliwiająca zaliczenie przedmiotu to: CZTERY. Każda kolejna będzie oznaczała brak możliwości zaliczenia przedmiotu. Ze względu na charakter zajęć nie ma znaczenia czy nieobecności są usprawiedliwione czy nie.

Każdej i każdemu przysługują DWIE NIEOBECNOŚCI bez żadnych konsekwencji. Za kolejne DWIE, które uznajemy za nadprogramowe, należy napisać recenzje lub zrealizować 3-minutowe recenzje wideo wybranych filmów z FOP, które obejrzało się w ramach zajęć - innych niż film wybrany do pracy zaliczeniowej!

W tej pracy liczy się OPINIA, krytyczne spojrzenie, a nie powszechnie dostępne dane na temat filmu, jego twórców, przebiegu ukazanej sytuacji. Recenzja może być krótszą formą odpowiedzi na pytanie zadane w czasie zajęć.

Objętość pracy / długość wideo: maksymalnie 3000 znaków ze spacjami / 3 minuty

Termin nadsyłania: ostatnie zajęcia w semestrze (tj. do 24 stycznia 2023 r. do końca dnia).
Nadesłanie recenzji odrabiającej nieobecność jest konieczne do zaliczenia przedmiotu. Nieprzesłanie recenzji w terminie powoduje obniżenie oceny o pół za każdą.

UWAGA: To Uczestniczka i Uczestnik zajęć powinni wiedzieć, który film opuścili. Bieżące kontrolowanie ilości nieobecności leży po Waszej stronie.

2. PRACA ZALICZENIOWA

Warunkiem zaliczenia zajęć, poza obecnością, będzie przygotowanie pracy zaliczeniowej w postaci materiału wideo z dołączoną pisemną eksplikacją zastosowanej formy i metody pracy.

Jak się do tego zabrać? Każdemu prezentowanemu w ramach zajęć filmowi będzie towarzyszyło pytanie dotyczące czy to treści poruszanych w filmie, czy jego formy estetycznej, ale również szerszego kontekstu społecznego, kulturowego czy politycznego, w który film się wpisuje. Uczestniczka i Uczestnik zajęć wybierają zatem jeden film prezentowany w ramach Akademii i przygotowują odpowiedź na dotyczące go pytanie postawione w czasie dyskusji po owym filmie - w postaci materiału wideo. Pytania po zajęciach pojawią się na tej stronie - poniżej opisu filmu, którego dotyczą.

  • WYMAGANIA DOTYCZĄCE PRACY:

Praca wideo: Długość to maksymalnie 3 minuty (za przekroczenie długości obniżamy ocenę o pół, ekonomia wypowiedzi jest ważna), popularny format wideo (mpeg, vlc, mp4, avi) wysłane poprzez Google Drive, Dropbox, Wetransfer. Materiał ma mieć charakter krytyczno-filmowy i eseistyczny. Co to oznacza? Autorka i Autor prezentują swoje poglądy i przemyślenia, dowodzą krytycznego myślenia o filmie i jego kontekście. Forma - właściwie dowolna - od wypowiedzi bezpośrednio do kamery (uwaga: przemyślanej i wypowiedzianej, a nie odczytanej! Czytanie oznacza dyskwalifikację i zwrot pracy!), przez różnorodne formy montażowe, vlogowe, wideo-eseistyczne (zmontowane materiały wizualne i komentarz Autorki/Autora), po... No właśnie. Granicą jest Wasza inwencja twórcza. Praca powinna też zawierać planszę z listą wykorzystanych materiałów, których nie jesteście Autorkami/Autorami.

Eksplikacja autorska: do pracy (np. w treści maila) należy dołączyć pisemne uzasadnienie wybranej formy i metody pracy w przypadku wybranego zagadnienia oraz opis procesu twórczego.
Długość: 2000 znaków ze spacjami.

Nazwa pliku wideo według schematu: imię_nazwisko_numer pytania

W treści maila wpisujemy również Imię i nazwisko oraz numer indeksu.

Jeśli szukacie inspiracji, serdecznie polecamy kanał AFD na YouTube, gdzie można obejrzeć najciekawsze prace uczestniczek i uczestników poprzednich edycji zajęć.

Charakter samych pytań towarzyszących filmom wskaże, że możliwości i form wyrazu będzie wiele. Liczy się przede wszystkim inwencja twórcza, własne przemyślenia, pomysły i kreatywność Autorki i Autora.

  • KRYTERIA OCENIANIA:

Przy ocenie pod uwagę będą brane:

- zgodność z tematem - lub uzasadnione od niego odbieganie, jeśli Autorka lub Autor ma taką potrzebę;

- odpowiedź na pytanie dowodząca przemyślenia zagadnienia;

- odniesienia nie tylko do filmu, ale i innych tekstów kultury i kontekstów;

- oryginalność myśli i wyjście poza obiegowe, stereotypowe przekonania;

- własna, uzasadniona opinia i stanowisko;

- pomysł na realizację - jest ważniejszy właściwie niż samo wykonanie. Zdajemy sobie sprawę, że dla wielu z Was to pierwsza próba wypowiedzi w takiej formie. Bardzo szanuję każdą próbę wyjścia poza strefę komfortu i zmierzenia się z nową formą wyrazu;

- inwencja twórcza - to szerokie zagadnienie. Najważniejsze jest to, żebyście podjęli próbę, eksperymentowali i stworzyli autorskie dzieło;

- w przypadku wypowiedzi do kamery: najważniejsza jest jasność, spójność i przejrzystość wywodu podanego bezpośrednio do kamery (czyli do widzki, która Was ogląda), a nie odczytywanego z kartki/monitora. Czytanie rzuca się w oczy i oznacza zwrot pracy oraz konieczność zmierzenia się z tym lub innym tematem raz jeszcze;

- długość materiału - 3 minuty to absolutne maksimum. Ekonomia wypowiedzi jest istotna - za przekroczenie długości obniżamy ocenę o pół;

- na końcu plansza z listą wykorzystanych materiałów (wideo, muzyka), których nie jesteście Autorkami/Autorami - jeśli z takich korzystaliście.

  • TERMIN:

Termin nadsyłania pracy wideo z eksplikacją autorską to DWA TYGODNIE od daty zajęć. Przez datę zajęć rozumiemy dzień, w którym zgodnie z poniższym harmonogramem odbywa się wykład. Deadline na dosyłanie prac zaliczeniowych to 07.02.2023 (czyli dwa tygodnie po ostatnich zajęciach, jeśli do pracy zaliczeniowej wybierasz ostatni film).

Gotowe prace należy wysłać pod adres filmoweobrazypopkultury@gmail.com

UWAGA! Termin jest niezmienny, rygorystycznie przestrzegany i nie ma od niego odstępstw, a jego przekroczenie zamyka drogę do opracowania pytania związanego z danym filmem - pozostaje on jednak przez resztę semestru dostępny do recenzji zaliczającej ewentualną nadprogramową nieobecność. Jeśli zajęcia nie odbywają się - termin to wciąż dwa tygodnie, chyba że prowadząca określi inaczej. Dlaczego tak musi być? Zależy nam, żeby jak najszybciej sprawdzać prace, szczególnie, gdy semestr zbliża się do końca. Dlatego też serdecznie namawiamy i zachęcamy, żeby zająć się pracami zaliczeniowymi wcześniej na przestrzeni semestru, a nie zostawiać spełnienie warunków zaliczenia na ostatni moment.

Za pracę można zdobyć 5 punktów. Oceniane będą zarówno forma, koncept, jak i treść. Po wypełnieniu warunków dotyczących obecności na tej podstawie wystawiona zostanie ocena końcowa.

UWAGA! OTO JEDYNY ADRES DO WYSYŁKI WSZYSTKICH PRAC: filmoweobrazypopkultury@gmail.com

PROSIMY NIE PISAĆ WIADOMOŚCI Z PYTANIAMI CZY PRACA DOTARŁA I CZY ZOSTAŁA SPRAWDZONA. PROWADZĄCA NIE ODPOWIADA NA TAKIE WIADOMOŚCI. DOSTANIECIE ODPOWIEDŹ OD RAZU Z OCENĄ I KOMENTARZEM DO PRACY. JAKBY CZEGOKOLWIEK BRAKOWAŁO, ZOSTANIECIE POPROSZENI O UZUPEŁNIENIE.

Sprawdź filmik prowadzącej z wytłumaczonymi wytycznymi do pracy zaliczeniowej

 
 

18 PAŹDZIERNIKA 2022 - MY GENERATION

My Generation, reż. David Batty, 2017, Wielka Brytania. 85 min.

Opowiadając historię narodzin popkultury w swingującym Londynie oczami młodego Michaela Caine'a, używając starannie dobranych nagrań jego rozmów ze współpracownikami, a także przywołując nieujawniony dotąd materiał archiwalnych zdjęć, film przenosi widza w sam środek lat 60. ubiegłego wieku. Obok Caine’a widzimy Beatlesów, Twiggy, Marianne Faithfull, Davida Baileya, Jean Shrimpton, Mary Quant, Rolling Stonesów, Davida Hockneya i wiele innych kultowych postaci z tamtej epoki. Oglądamy obraz społeczeństwa w dobie transformacji. To świat, w którym wszystko wydaje się możliwe, pełen barwnych buntowników, którzy wnieśli powiew świeżości i sprzeciwiali się elitom oraz klasowym podziałom. Caine okazuje się wspaniałym gawędziarzem zdradzającym bezcenne anegdoty, które w połączeniu ze ścieżką dźwiękową składającą się z największych przebojów lat 60. oddają energię, styl, modę i entuzjazm tamtych czasów.

Pytanie 1: Czy czujesz się częścią jakiegoś pokolenia? Nazwij to pokolenie i scharakteryzuj je. Opowiedz o trzech żyjących postaciach ze sfery publicznej (media, internet, nauka, sztuka, kultura, film, sport… i tak dalej), które Twoje pokolenie reprezentują, są jego ikonami, symbolami (niekoniecznie autorytetami).

 

25 PAŹDZIERNIKA 2022 - INSTAGRAMOWA RODZINA

Girl Gang, reż. Susanne Regina Meures, 2022, Szwajcaria, 96min.

Czternastoletnia Leonie jest influencerką, mieszkającą z rodzicami pod Berlinem. Ma ponad milion fanów, a korporacje nieustannie wysyłają jej produkty do reklamowania na Instagramie. Matka z ojcem szybko zdają sobie sprawę z finansowego potencjału córki i zostają jej menadżerami. Chcą, aby miała lepsze życie niż oni – we wschodnim Berlinie, przed upadkiem muru. Oddają się całkowicie karierze Leo, ale życie dziewczyny złożone z reklamowanych postów, negocjacji z markami produktów, presji fanów oraz hejterów, zamienia się w wypełnione nieustającą presją więzienie.

Reżyserka przez cztery lata obserwuje sukces komercyjny nastolatki oraz próbujących nadążyć za nim rodziców.








Pytanie 2: Opowiedz o trzech postaciach, których działalność śledzisz w social mediach - dlaczego są dla Ciebie ważne? Czy uważasz siebie za ich fankę/fana?

 

8 LISTOPADA 2022 - WIELKA ARCHITEKTURA

Big Time, reż. Kaspar Astrup Schröder, 2017,Dania, 90 min.

Przypominająca stok narciarki elektrownia, wieżowiec zaprojektowany w kształcie chińskiego znaku dla „ludu“ Szanghaju, dom Lego pomyślany jako zbudowane z klocków interaktywne centrum rozrywki czy nowe dwie wieże World Trade Center – to tylko niektóre z oryginalnych projektów Bjarke Ingelsa, jednego z najciekawszych i najbardziej oryginalnych architektów naszych czasów, okrzykniętego w 2011 roku przez „The Wall Street Journal” Innowatorem Roku w dziedzinie architektury. Uhonorowany wieloma prestiżowymi nagrodami czterdziestoparoletni Ingels, szef biura architektonicznego Bjarke Ingels Group, traktuje architekturę jak pragmatyczną utopijną sztukę, która stawia sobie za cel stworzenie doskonałych miejsc ze społecznego, ekonomicznego i ekologicznego punktu widzenia. Znany jest z budynków, które sprzeciwiają się zarówno tradycyjnym konwencjom architektonicznym, jak i przestrzennym wymiarom. Jego nowatorskie projekty oparte na idei zrównoważonego rozwoju zdobyły duże uznanie na całym świecie.

Kręcony przez 6 lat film śledzi losy słynnego Duńczyka w momencie pracy nad jego dwoma poważnymi projektami: nowymi budynkami World Trade Center oraz manhattańskim wieżowcem W57. Obserwujemy jak w Nowym Jorku otwiera biuro dla swojej firmy BIG, a potem zmaga się z zawodowymi i osobistymi problemami.

Pytanie 3: Opowiedz o swoim ulubionym budynku - niekoniecznie takim w wielkiej skali architektonicznej. Co sprawia, że go pozytywnie “odczuwasz”?



 

15 LISTOPADA 2022 - GRACE JONES

Grace Jones: Bloodlight And Bami, reż. Sophie Fiennes, 2017, Wielka Brytania, Irlandia, 116 min.

Grace Jones to ikona popkultury lat 70. i 80. XX wieku, piosenkarka, aktorka modelka, symbol oryginalnego stylu i wyrafinowanego smaku oraz Nowego Jorku końca ubiegłego wieku. Podziwiana za wizualną stronę występów i szatę graficzną płyt słynie z oryginalnego, androgynicznego wizerunku. Film jest portretem jej prywatnego i artystycznego życia. Poznajemy ją zarówno w roli córki, jak i matki, siostry oraz babki. Śledzimy jej karierę zawodową oraz oglądamy specjalny występ z legendarnymi hitami, takimi jak „Pull Up to the Bumper” czy „Slave to the Rhythm”. Widzimy, jak zachowuje się w trasie koncertowej wobec swoich współpracowników i jak traktuje publiczność na koncertach. Obserwujemy szczytowe momenty jej kariery oraz głośnie wywiady, w tym ten z Russellem Harty, którego uderzyła przed kamerą.

Towarzyszymy jej również w podróży po Jamajce, gdy spotyka krewnych i wspomina brutalnego dziadka. Przez cały film przewija się motyw manieryzmu i wyzywającego wizerunku scenicznego Jones, który tak silnie wyznacza charakter jej fascynujących i hipnotyzujących występów. Film porusza dzięki osobistemu spojrzeniu reżyserki, która stworzyła z życia Jones imponujące widowisko, ukazując zarówno fragmenty życia prywatnego, jak i zawodowego.





Pytanie 4: O jakiej żyjącej artystce lub artyście muzycznym zrobiłbyś film dokumentalny? W jakich sferach pokażesz jej/jego życie?

 

22 LISTOPADA 2022 - WALC Z BASZIREM

Waltz With Bashir, reż. Ari Folman, 2008, Australia. Belgia, Finlandia, Francja, Niemcy, Szwajcaria, USA, Izrael, 90 min.

Pewnej nocy w barze stary przyjaciel opowiada reżyserowi Ariemu powracający koszmar, w którym goni go 26 złych psów. Mężczyźni dochodzą do wniosku, że ma to związek z ich misją w izraelskiej armii podczas pierwszej intifady libańskiej na początku lat osiemdziesiątych. Zaskoczony Ari uświadamia sobie, że nic nie pamięta z tego okresu w swoim życiu. Zaintrygowany tą zagadką postanawia spotkać się i wypytać o to swoich starych kolegów i towarzyszy rozsianych po całym świecie. Musi poznać prawdę o tym czasie i o sobie samym. Poruszający i przerażający dokument animowany dotyczący niedawnej historii Bliskiego Wschodu.

"Walc z Baszirem" to animowany film dokumentalny o zespole stresu pourazowego, a równocześnie forma autoterapii dla jego reżysera i bohatera - Ariego Folmana, który podczas służby w izraelskim wojsku był świadkiem masakry na palestyńskich cywilach, do jakiej doszło w 1982 r. w libańskich obozach dla uchodźców Sabra i Szatila. To także film o historii współczesnej Izraela, wciąż żywej, wciąż trudnej do jednoznacznego ocenienia, to głos w sprawie politycznej i wreszcie - film pacyfistyczny, obnażający absurd wojny.




Pytanie 5: Pamięć i wspomnienia jako temat dla popkultury. Przywołaj trzy teksty (pop)kultury, które mierzą się z tym zagadnieniem i opowiedz, jak twórcy wywiązują się z tego zadania na poziomie formy i treści.

 

29 LISTOPADA 2022 - Na wiarę. „Egzorcysta" Williama Friedkina

Leap Of Faith: William Friedkin On "The Exorcist", reż. Alexandre O. Philippe, 2019,USA, 104 min.

Proces powstania filmu, który zrewolucjonizował gatunek horroru, jawi nam się z opowiadania reżysera jakby wiedziony tajemną ręką. – Filmy są o tajemnicy przeznaczenia lub o tajemnicy wiary – mówi Friedkin, wskazując na „Egzorcystę” jako przykład drugiego rodzaju.

Niesamowite historie związane z procesem twórczym, zbiegi okoliczności na planie i poza planem filmu są przedstawiane przez reżysera w dramatyczny sposób. Zaczynamy wierzyć, że sam film został opętany. Liczne fragmenty „Egzorcysty” są nie tylko ilustracją tej swoistej lekcji o gatunku horroru, ale otrzymują nowy wymiar dzięki interpretacji mistrza. – Nie mogę obronić tej sceny, jest niewiarygodna – mówi reżyser, omawiając koniec filmu, w którym opętany ksiądz Karras popełnia samobójstwo, aby tym samym zabić w sobie złego ducha. Co to oznacza? Może to następny element mitologii „Egzorcysty”?



Pytanie 6: Możesz porozmawiać z ulubionym reżyserem o jednym ze stworzonych przez niego filmów. Jakiego reżysera i jaki film wybierzesz? Podaj trzy tematy + trzy konkretne pytania, które zadasz.

 

6 GRUDNIA 2022 - NAJPIĘKNIEJSZY CHŁOPIEC NA ŚWIECIE

The Most Beautiful Boy In The World, reż. Kristian Petri, Kristina Lindström, 2021, Szwecja, 93 min.

W 1970 roku Luchino Visconti szukał w różnych krajach młodego chłopca, który mógłby wcielić się w rolę Tadzia w ekranizacji „Śmierci w Wenecji” Tomasza Manna. Visconti był już zmęczony długimi i bezskutecznymi poszukiwaniami. Wykonał ponad 150 przesłuchań. Po castingu w Sztokholmie angaż otrzymał 15-letni Björn Andresen. Rok później, podczas premiery filmu w Londynie, w obecności królowej Elżbiety Visconti okrzyknął swojego aktora „najpiękniejszym chłopcem na świecie”. Kilka miesięcy potem w trakcie festiwalu w Cannes agent muzyczny zaprosił Björna do Japonii. Tam stał się on pierwszą zachodnią gwiazdą pop, występował w sesjach zdjęciowych oraz w reklamówkach. Przydomek nadany przez Viscontiego przykleił się do Björna na resztę życia i stał się jego przekleństwem.

Dziś, pół wieku później, Björn walczy z uzależnieniami i wewnętrznymi demonami. Odkrywa tajemnicę swojej matki i jej nagłego odejścia. Kontynuuje też swoją karierę, grając m.in. w horrorze „Midsommar”. „Najpiękniejszy chłopiec na świecie” to intymny obraz osoby, która próbuje pogodzić się ze swoją przeszłością i odzyskać kontrolę nad życiem. Ukazuje również kulisy powstania legendarnego filmu dzieła oraz odsłania struktury władzy w przemyśle filmowym i proces wykorzystywania, który dzisiaj szerzej dyskutuje się dzięki ruchowi #metoo.


Pytanie 7: Kult młodości, spadające gwiazdy i kultura spektaklu - co film “Najpiękniejszy chłopiec na świecie” mówi nam o nas? Przywołaj inne historie, które ilustrują Twoją odpowiedź.

 

13 GRUDNIA 2022 - SCORE: MUZYKA FILMOWA

Score: A Film Music Documentary, reż. Matt Schrader, 2016, Stany Zjednoczone, 93 min.

Muzyka i film zawsze miały bliskie relacje, nawet jeśli rodziły się one z praktycznej konieczności zatuszowania chybotliwego szumu projektora. Co jednak sprawia, że ścieżkę dźwiękową filmu pamiętamy przez długi czas? Co takiego w niej jest, że staje się niezapomniana? Film opowiada o roli muzyki w filmie. Obserwujemy wywiady z ponad 60 kompozytorami, dyrygentami, reżyserami, producentami, agentami i ekspertami do spraw kina. Poznajemy elitę hollywoodzkich twórców, którzy opowiadają o swoim rzemiośle, magii muzyki filmowej i procesach jej tworzenia. Kompozytor okazuje się muzycznym naukowcem, który za pomocą dźwięków steruje emocjami, potrafi zbudować napięcie, wywołać smutek i euforię. Dowiadujemy się, jak najlepsi kompozytorzy pracowali nad popularnymi filmami i serialami telewizyjnymi i jak powstała muzyka do takich hitów kinowych, jak: „James Bond”, „Gwiezdne wojny”, „Indiana Jones”, czy „Piraci z Karaibów”. Poznajemy szeroki wachlarz wizjonerskich technik i trików w wykonaniu wybitnych twórców muzyki filmowej, obserwujemy jak wygląda tworzenie muzyki w procesie postprodukcji. W tym porywającym filmie pełnym klipów i ciekawych materiałów archiwalnych muzyczna partytura ujawnia symbiotyczny związek muzyki i filmu.


Pytanie 8: Podobno mówić o muzyce jest jak tańczyć o architekturze, ale spróbuj. Opowiedz o swojej ulubionej ścieżce dźwiękowej lub piosence wykorzystanej w scenie filmie.

 

20 GRUDNIA 2022 - EASTERN

Eastern, reż. Piotr Adamski, 2019, Polska, 78 min.

Szokująca wizja Polski. W tej alternatywnej, dystopijnej rzeczywistości za bramą zamkniętego osiedla, pod okiem monitoringu, toczy się osobliwa gra. Obserwujemy świat, w którym broń jest legalna, naboje można kupić na stacji benzynowej, a życie ludzi reguluje wprowadzony przez państwo bezwzględny kodeks krwi. Dwie dziewczyny zostają wplątane w porachunki między sąsiadującymi rodzinami. Czy możliwe jest odrzucenie zasad rządzących wszechogarniającą kulturą zemsty, pełną przemocy i terroru?

„Eastern” otrzymał trzy nagrody na 38. Festiwalu Młodzi i Film w Koszalinie: dla Mai Pankiewicz za odkrycie aktorskie, dla zespołu Pro8l3m za najlepszą muzykę, a także Nagrodę Dziennikarzy za m.in. „przełamywanie konwencji, nieustanne zaskakiwanie widza oraz dwie postaci dziewczęce, których mogłyby pozazdrościć produkcje Marvela”. Film jest pełnometrażowym debiutem Piotra Adamskiego, który jest zarówno reżyserem filmowym, jak i artystą wizualnym.


Pytanie 9: Wyobraź sobie, że jesteś scenarzystką. Połącz dwa gatunki filmowe, wymyśl dwie bohaterki i opowiedz, jakiej historii Ci brakuje we współczesnym kinie.

 

10 STYCZNIA 2023 - HIGH LIFE

High Life, reż. Claire Denis, 2018, Niemcy, Francja, Wielka Brytania, Polska, USA, 110 min.

Gdzieś w odległej galaktyce, poza naszym układem słonecznym. Monte (Robert Pattinson) wychowuje swoją córeczkę Willow w całkowitej izolacji na pokładzie statku kosmicznego. Stał się ojcem wbrew własnej woli – pobrano jego spermę i użyto jej do inseminacji Boyse (Mia Goth, znana m.in. z drugiej części „Nimfomanki” Larsa Von Triera). Kiedyś byli częścią załogi eks-więźniów i skazańców, których wysłano niczym króliki doświadczalne w kosmos, aby odnaleźli czarną dziurę najbliższą Ziemi. Teraz, po latach, na pokładzie pozostał sam Monte i jego córka. "High Life" to pierwszy anglojęzyczny film francuskiej reżyserki Claire Denis.

„High Life” jest porównywany do największych dzieł Kubricka i Tarkowskiego i ma szansę na tytuł największego filmowego odkrycia 2019 r. W pierwszym anglojęzycznym dramacie Claire Denis wystąpiła plejada gwiazd: Robert Pattinson, Mia Goth (znana z drugiej części „Nimfomanki” Larsa Von Triera), Juliette Binoche, André Benjamin (czyli André 3000 z duetu muzycznego Outkast) i nasza rodaczka Agata Buzek. Filmem zachwycili się amerykańscy krytycy, a „Guardian” okrzyknął go „orgazmicznym cudem z Robertem Pattinsonem”. Dodajmy, że największych uniesień dostarcza fakt, że aktor w filmie… śpiewa, a akompaniuje mu grupa muzyczna Tindersticks.


Pytanie 10: Jeśli science fiction opowiada o naszych lękach i marzeniach TU I TERAZ, to o czym mógłby opowiadać taki film, w którym odbiłby się rok 2023? Przenieś nas
w przyszłość i odnieś się do wybranych filmów i tekstów kultury.

 

17 STYCZNIA 2023 - MONOS

Monos, reż. Alejandro Landes, 2019, Argentyna, Holandia, Niemcy, Szwecja, Kolumbia, 102 min.

Wilk, Lady, Rambo, Yeti, Bum-Bum, Smerf, Szwedka i Pies to nastoletni partyzanci pilnujący amerykańskiej zakładniczki gdzieś w górach w Ameryce Południowej, pośród zjawiskowo sfilmowanych, soczystych i dzikich krajobrazów. Tajemnicza „Organizacja” daje im rozkazy przez radio, przydziela im krowę Shakirę, karabiny maszynowe do zabawy i pozwala na rytualne orgie po dniu ćwiczeń wojskowych. Kiedy przypadkowo ginie Shakira, zaczyna się walka o przywództwo w oddziale, który musi uciekać z gór do amazońskiej dżungli. Chaos i napięcie, które towarzyszyło nastolatkom zamienia się w brutalną walkę o przetrwanie w otoczeniu i nastroju przypominającym „Czas apokalipsy”. Zakładniczka wyczuwa szansę na ucieczkę, a oddział niszczy radio i tym samym kontakt z „Organizacją”. Młodzi rebelianci przypominający rozbitków z „Władcy much” zostają sam na sam ze swoimi demonami. Przedzierają się przez tropikalny las, a śmierć podąża za nimi… Hipnotyzującą atmosferę świetnie podkreśla ścieżka dźwiękowa Miki Levi. „Monos” zrobił furorę na festiwalach Sundance (Specjalna Nagroda Jury) i Berlinale 2019, gdzie „The Guardian” ogłosił film „największym okryciem” i określił go jako „młodzieżowy Czas Apokalipsy”. Dzieło Alejandro Landesa było oficjalnym kolumbijskim kandydatem do Oscara.


Pytanie 11: “Koniecznie w kinie!” - a jakie dla Ciebie znaczenie ma miejsce i wielkość ekranu, na którym oglądasz film? Odnieś się do filmu “Monos”, ale opowiedz też o swoim ulubionym seansie filmowym i miejscu, gdzie go przeżyłeś.

 

24 STYCZNIA 2023 - UCIECZKA NA SREBRNY GLOB

Escape To The Silver Globe, reż. Kuba Mikurda, 2021, Polska, 94 min.

Rok 1975. Po kilku latach wymuszonej emigracji młody reżyser Andrzej Żuławski wraca do Polski. Jego sytuacja w kraju jest niepewna. Po „Trzeciej części nocy” (1971) - dobrze przyjętym debiucie nakręcił szokującego „Diabła" (1972), który z miejsca trafił na półkę a z reżysera uczynił persona non grata. Na domiar złego rozpada się jego rodzina. Żona - Małgorzata Braunek wnosi o rozwód. By poprawić swoją pozycję i uciec od osobistego dramatu, Żuławski podejmuje się tytanicznego zadania, realizacji największego filmu w historii polskiej kinematografii - eposu science-fiction „Na srebrnym globie". Jeśli mu się uda, trafi do panteonu polskiego kina. Jeśli nie - jego kariera w Polsce będzie skończona.

„Na srebrnym globie” (1976/1987) Andrzeja Żuławskiego mogło stać się jednym z najbardziej przełomowych filmów science-fiction w historii. Rozmach produkcyjny, gwiazdorska obsada, rewolucyjne kostiumy i scenografia zapowiadały arcydzieło. Dlaczego zatem władze kinematografii PRL wstrzymały produkcję na dwa tygodnie przed zakończeniem zdjęć? Czy zdecydowały o tym względy ekonomiczne,  polityczne, artystyczne, czy osobiste? Pozostał film-legenda, który nadal inspiruje filmowców z całego świata, podobnie jak emocje ekipy, równie silne dzisiaj co czterdzieści lat temu. „Ucieczka na srebrny glob” to film o największej tajemnicy i największym, niespełnionym, marzeniu polskiego kina.

Pytanie 12: Możesz stworzyć film dokumentalny o wybranym filmie. Jaki wybierzesz? Dlaczego? Jakie tematy nie tylko filmowe w nim poruszysz? Z kim porozmawiasz (poza twórcą)? Odnieś się do tematyki naszych zajęć.


 

LEKTURY ZALECANE: 

  • Film dokumentalny: Kreatywne opowiadanie, Sheila Curran Bernard, Warszawa 2011

  • Bohater w filmie dokumentalnym, Jacek Bławut, Łódź 2010

  • Film Art. Sztuka Filmowa. Wprowadzenie, David Bordwell, Kristin Thompson, Warszawa 2010, rozdz. Film dokumentalny

  • New Documentary: A Critical Introduction, Stella Bruzzi, London 2000

  • DOCąd. Rozmowy z polskimi dokumentalistami, Katarzyna Taras, Jakub Socha, Wydawnictwo Filmoteki Śląskiej, Katowice 2014

  • Herzog. Przewodnik Krytyki Politycznej, red. Agnieszka Wiśniewska, Julian Kutyła, Warszawa 2010

  • Kino dokumentalne Kazimierza Karabasza, Mikołaj Jazdon, Poznań 2009

  • Klucze do rzeczywistości: Szkice i rozmowy o polskim filmie dokumentalnym po roku 1989, red. Małgorzata Hendrykowska, Poznań 2005

  • Polskie kino dokumentalne 1989–2009: Historia polityczna, red. Agnieszka Wiśniewska, Warszawa 2011

  • Poetyka kina dokumentalnego, Mirosław Przylipiak, Gdańsk 2000

  • Direct cinema: Observational documentary and the politics of the sixties, Dave Saunders, London 2007

  • Documentary: The Margins of Reality, Paul Ward, London 2005

  • Werner Herzog, red. Peter C. Seel, Bogusław Zmudziński, Kraków 1994

Program przygotowała:

Kaja Klimek – dziennikarstwo i komunikacja społeczna, porównawcze studia cywilizacji – Uniwersytet Jagielloński, freelancerka – tłumaczka i publicystka.