W związku z zarządzeniem Rektora UW z dnia 10 marca 2020 r. w sprawie zapobiegania rozprzestrzenianiu się wirusa COVID-19 wśród społeczności Uniwersytetu Warszawskiego o odwołaniu wykładów i zajęć (https://monitor.uw.edu.pl/Lists/Uchway/Attachments/5311/M.2020.123.Zarz.50.pdf) podjęliśmy decyzję o tymczasowej zmianie formy fakultetu Akademia Filmu Dokumentalnego cz. 2 i nie spotykamy się na zajęciach w kinie. Wolnych słuchaczy prosimy o kontakt mailowy na adres: klaudia@againstgravity.pl

AKADEMIA FILMU DOKUMENTALNEGO cz. 2

SEM. LETNI 2019/2020

przedmiot ogólnouniwersytecki na Uniwersytecie Warszawskim
semestr letni 2019/2020

Część druga Akademii Filmu Dokumentalnego (AFD 2) w centrum stawia bohatera filmu dokumentalnego. Chcemy jednak potraktować to zagadnienie możliwie szeroko, a nawet metaforycznie, gdyż tak w swoich filmach bohaterów i “bohaterów” kreują twórcy współczesnych filmów dokumentalnych.

Pokaż przedmiot w systemie USOS

INFORMACJE OGÓLNE

Miejsce i czas projekcji: Kino Luna, ul. Marszałkowska 28, SALA B, środy w godz. 15:15-18:00. Zajęcia rozpoczynają się 4 marca 2020 r.

Zajęcia ODWOŁANE w dn. 20 maja 2020 r.

Liczba ECTS: 4

Karnet: Studenci, chcący uczestniczyć w zajęciach i uzyskać z nich zaliczenie, zobowiązani są w pierwszej kolejności do rejestracji na zajęcia w systemie USOS, a następnie wykupienia semestralnego karnetu, którego cena wynosi 150 zł.

UWAGA! Samo wykupienie karnetu nie gwarantuje miejsca na liście uczestników zajęć. Osoby chcące uzyskać zaliczenie z przedmiotu muszą w pierwszej kolejności zarejestrować się na zajęcia w systemie USOS. Dopiero po rejestracji należy wykupić karnet, który jest biletem wstępu na zajęcia na sali kinowej. Można również wykupić karnet bez rejestracji, żeby uczestniczyć w zajęciach jako wolny słuchacz.

Zakupu karnetu dokonuje się bezpośrednio w kasie kina Luna. Karnety trafią do sprzedaży 10 lutego 2020 r.

Prowadząca:
Kaja Klimek - dziennikarstwo i komunikacja społeczna, porównawcze studia cywilizacji - Uniwersytet Jagielloński, freelancerka - tłumaczka i publicystka. Kontakt: akademiafilmudokumentalnego@gmail.com (w sprawach zaliczeniowych)

Koordynatorka:
Klaudia Gniady (Akademia Dokumentalna)
Kontakt: klaudia@againstgravity.pl (w sprawach organizacyjnych)

WARUNKI ZALICZENIA:

1. OBECNOŚĆ

W semestrze letnim 2019/2020 zaplanowanych jest dwanaście projekcji. Maksymalna ilość nieobecności umożliwiająca zaliczenie przedmiotu to CZTERY, każda kolejna będzie oznaczała brak możliwości zaliczenia przedmiotu. Ze względu na charakter zajęć nie ma znaczenia czy nieobecności są usprawiedliwione czy nie.

Każdej i każdemu przysługują DWIE NIEOBECNOŚCI na projekcjach bez żadnych konsekwencji. Za kolejne DWIE, które uznajemy za nadprogramowe, należy napisać recenzje wybranych filmów z AFD2, na których projekcji się było (innych niż wybrane do prac zaliczeniowych). W tej pracy liczy się OPINIA, krytyczne spojrzenie, a nie powszechnie dostępne dane na temat filmu, jego twórców, przebiegu ukazanej sytuacji. Recenzja może być krótszą formą odpowiedzi na pytanie zadane w czasie zajęć.

Objętość: maksymalnie 3000 znaków.

Termin nadsyłania: ostatnie zajęcia w semestrze.

UWAGA: To Uczestniczka i Uczestnik zajęć powinni wiedzieć, na których zajęciach ich nie było i jaki film opuścili. Również kontrolowanie ilości nieobecności leży po Waszej stronie.

2. PRACE ZALICZENIOWE

Warunkiem zaliczenia zajęć, poza obecnością, będzie przygotowanie dwóch następujących prac zaliczeniowych:

- praca pisemna

- materiał video

Jak się do tego zabrać? Każdemu prezentowanemu w ramach zajęć filmowi będzie towarzyszyło pytanie dotyczące czy to treści poruszanych w filmie, czy jego formy estetycznej, ale również szerszego kontekstu społecznego, kulturowego czy politycznego, w który film się wpisuje. Uczestniczka i Uczestnik zajęć wybierają zatem dwa filmy prezentowane w ramach Akademii (praca pisemna i praca video muszą dotyczyć różnych filmów) i przygotowują odpowiedzi na dotyczące ich pytania postawione w czasie dyskusji po owych filmach - jedną w postaci pracy pisemnej, drugą - materiału video. Pytania po zajęciach pojawią się na stronie Akademii - poniżej filmu, którego dotyczą. 

WYMAGANIA I KRYTERIA OCENY PRAC ZALICZENIOWYCH:

• PRACA PISEMNA:

Objętość: 4500-6000 znaków. Punktem odniesienia jest pytanie/zadanie podane podczas dyskusji po filmie. Forma to esej, czyli wypowiedź pisemna prezentująca opinię, przemyślenia i poglądy na dany temat - ale jego ujęcie już zależy od samej Autorki i Autora. Mile widziane są rzecz jasna odwołania do innych kontekstów, w tym filmów, literatury, tekstów kultury itd. z wyraźnym tego zaznaczeniem.

Przy ocenie pod uwagę będą brane:

- zgodność z tematem - lub uzasadnione od niego odbieganie, jeśli Autorka lub Autor ma taką potrzebę

- odpowiedź na pytanie dowodząca przemyślenia zagadnienia

- odniesienia nie tylko do filmu, ale i innych tekstów kultury i kontekstów

- oryginalność myśli i wyjście poza obiegowe, stereotypowe przekonania

- własna, uzasadniona opinia i stanowisko

- bibliografia - jeśli odnosicie się do innych tekstów

- składnia, ortografia, interpunkcja ;)

Uwaga! W nazwie pliku z pracą zaliczeniową musi znaleźć się imię i nazwisko oraz numer pytania/tytuł filmu, do którego odpowiedź się odnosi.

• MATERIAŁ VIDEO:

Długość to maksymalnie 3 minuty, popularny format video (mpeg, vlc, mp4 avi) wysłane poprzez Google Drive, Dropbox, Wetransfer. Materiał ma mieć charakter krytyczno-filmowy i eseistyczny. Co to oznacza? Autorka i Autor prezentują swoje poglądy i przemyślenia, dowodzą krytycznego myślenia o filmie i jego kontekście. Forma - właściwie dowolna - od wypowiedzi bezpośrednio do kamery (uwaga: przemyślanej i wypowiedzianej, a nie odczytanej! Czytanie oznacza dyskwalifikację i zwrot pracy!), przez formy video-eseistyczne (zmontowane materiały wizualne i komentarz autorki autora), po... No właśnie. Granicą jest Wasza inwencja twórcza.

Przy ocenie pod uwagę będą brane:

- zgodność z tematem - lub uzasadnione od niego odbieganie, jeśli Autorka lub Autor ma taką potrzebę

- odpowiedź na pytanie dowodząca przemyślenia zagadnienia

- odniesienia nie tylko do filmu, ale i innych tekstów kultury i kontekstów

- oryginalność myśli i wyjście poza obiegowe, stereotypowe przekonania

- własna, uzasadniona opinia i stanowisko

- pomysł na realizację - jest ważniejszy właściwie niż samo wykonanie. Zdajemy sobie sprawę, że dla wielu z Was to pierwsza próba wypowiedzi w takiej formie. Bardzo szanuję każdą próbę wyjścia poza strefę komfortu i zmierzenia się z nową formą wyrazu

- inwencja twórcza - to szerokie zagadnienie. Najważniejsze jest to, żebyście podjęli próbę, eksperymentowali i stworzyli autorskie dzieło

- w przypadku wypowiedzi do kamery: najważniejsza jest jasność, spójność i przejrzystość wywodu podanego bezpośrednio do kamery (czyli do widzki, która Was ogląda), a nie odczytywanego z kartki/monitora. Czytanie rzuca się w oczy i oznacza zwrot pracy oraz konieczność zmierzenia się z tym lub innym tematem raz jeszcze

- długość materiału - 3 minuty to absolutne maksimum. Ekonomia wypowiedzi jest istotna

- na końcu plansza z wykorzystanymi materiałami (wideo, muzyka), jeśli z takich korzystaliście

Uwaga! W nazwie pliku z pracą zaliczeniową musi znaleźć się imię i nazwisko oraz numer pytania/tytuł filmu, do którego odpowiedź się odnosi.

Charakter samych pytań towarzyszących filmowo wskaże, że zarówno w pierwszym, jak i drugim przypadku możliwości i form wyrazu będzie wiele. Liczy się przede wszystkim inwencja twórcza, własne przemyślenia oraz pomysły i kreatywność Autorki i Autora. Jeśli szukacie inspiracji, serdecznie polecamy kanał AFD na YouTube, gdzie można obejrzeć najciekawsze prace uczestników poprzednich edycji zajęć.

TERMIN NADSYŁANIA PRAC:

UWAGA! Gotowe prace należy wysłać pod adres akademiafilmudokumentalnego@gmail.com

PRACA PISEMNA - tydzień po projekcji

MATERIAŁ WIDEO - dwa tygodnie po projekcji

Terminy są niezmienne, rygorystycznie przestrzegane i nie ma od nich odstępstw, a ich przekroczenie zamyka drogę do opracowania pytania związanego z tym właśnie filmem - pozostaje on jednak przez resztę semestru dostępny do recenzji zaliczającej ewentualną nadprogramową nieobecność. Jeśli zajęcia nie odbywają się - termin to wciąż dwa tygodnie dla video, tydzień dla pracy pisemnej. Dlaczego tak musi być? Zależy nam, żeby jak najszybciej sprawdzać prace, szczególnie, gdy semestr zbliża się do końca. Dlatego też serdecznie namawiamy i zachęcamy, żeby zająć się pracami zaliczeniowymi wcześniej na przestrzeni semestru, a nie zostawiać spełnienia warunków zaliczenia na ostatni moment.

Za każdą pracę można zdobyć 5 punktów. Oceniane będą zarówno forma, koncept, jak i treść. Maksymalna ilość uzyskanych punktów na przestrzeni zajęć to zatem 2 x 5 = 10 punktów. Po wypełnieniu warunków dotyczących obecności na tej podstawie wystawiona zostanie ocena końcowa.

UWAGA! OTO JEDYNY ADRES DO WYSYŁKI WSZYSTKICH PRAC: akademiafilmudokumentalnego@gmail.com

Na pytania bieżące odpowiadamy na stronie Akademii Filmu Dokumentalnego na facebooku, zachęcamy więc do lajkowania i śledzenia, a także sprawdzania o co już pytanie padło, bo może odpowiedź na to, które Uczestniczkę i Uczestnika nurtuje już tam jest?

4 marca 2020 - Pokolenie pieniądza

Generation Wealth, reż. Lauren Greenfield, USA 2018, 108 min

Witajcie w świecie najbogatszych, gdzie pieniądze nie są problemem, ale bogactwo ma bardzo wysoką cenę. To świat 1 procenta ludzi na Ziemi. Amerykańska fotograf i filmowiec Lauren Greenfield od 25 lat analizuje idee pieniędzy, bogactwa i ludzi, którzy chcą żyć luksusowo. Po studiach postanowiła zgłebić ideę „amerykańskiego snu”, portretując aparatem fotograficznym tych, którzy dążą do bogactwa wierząc, że najważniejszy w życiu jest niczym nieograniczony i nie skrępowany materializm.

„Jeśli masz już dużo, to więcej znaczy lepiej” – przyznaje jeden z jej bohaterów, ujawniając znacznie istotniejsze przesłanie. Intrygujący i miejscami zabawny film jest kulminacją tego życiowego projektu. Rzuca światło na początki pracy Greenfield, która wyrusza tym razem z kamerą na poszukiwanie pojawiających się na jej wczesnych zdjęciach modeli. Podpatruje życie tych, których pragnienie dobrobytu stało się siłą napędową i głównym celem w życiu.

Poznajemy menadżera funduszu hedgingowego, matkę – przedstawicielkę klasy pracującej, a także ambitną małą dziewczynkę, która planuje udział w swoim pierwszym konkursie piękności. Wszystko kręci się tu wokół statusu materialnego, chciwości, hiperkonsumpcjonizmu traktowanego jako hobby, turbo-kapitalizmu i zaczerpniętych z mediów wzorów piękna i sukcesu.

Za tą błyszcząca i czarującą fasadą czai się jednak wszechogarniająca pustka – człowiek jest tylko tym, co posiada. Film pojawia się w epoce, gdy społeczna nierówność osiąga swoje apogeum, a prezydent USA jest uosobieniem narcyzmu, próżności i bogactwa.

PYTANIE 1: Czy czujesz się częścią jakiegoś pokolenia? Nazwij to pokolenie i scharakteryzuj je. Opowiedz o trzech żyjących postaciach ze sfery publicznej (media, internet, nauka, sztuka, kultura, film, sport… i tak dalej), które Twoje pokolenie reprezentują, są jego ikonami, symbolami (niekoniecznie autorytetami).

11 marca 2020 - MATANGI / MAYA / M.I.A.

MATANGI / MAYA / M.I.A., reż. Steve Loveridge, Sri Lanka/Wielka Brytania/USA 2018, 95 min

Budzi kontrowersje, jest niepokorna, balansuje na granicy dobrego smaku, a na scenie wykrzykuje odważne teksty. Naczelna buntowniczka branży muzycznej, na której płyty fani czekają z niecierpliwością. Pochodząca ze Sri Lanki Mathangi „Maya” Arulpragasam, znana szerzej pod pseudonimem M.I.A., to wokalistka, kompozytorka i producentka, która łączy w swojej twórczości wiele różnych gatunków, w tym hip-hop, ragga, dancehall i electro. Bezkompromisowa, szczera i dosadna, zbudowała waleczny i buntowniczy wizerunek sceniczny, stojąc często w opozycji do polityki zachodniego świata, wyrażając niepopularne opinie i wątpliwości na temat jej mechanizmów.

Krytykowana przez Wielką Brytanię i Stany Zjednoczone córka jednego z założycieli Tamilskich Tygrysów, oskarżana o wspieranie terroryzmu, przez co MTV cenzurowało jej klipy, tłumaczy jednak, że jej postawa to jedynie krzyk cywila i uchodźczyni w jednym. Z powodu zagrożenia wojną, dziewięcioletnia Maya wraz z matką i rodzeństwem uciekła ze Sri Lanki do Londynu, aby tam rozpocząć nowe życie. Film, oparty na nigdy wcześniej niepokazywanych materiałach archiwalnych jej autorstwa, jest intymnym portretem tej nietuzinkowej artystki, która nieustannie łamie konwencje. Obserwujemy jej zawodową i prywatną drogę od doświadczenia wojny domowej na Sri Lance, poprzez migrację, aż po karierę popularnej gwiazdy. Początkowo planowała robić filmy dokumentalne i dlatego jako studentka wróciła na Sri Lankę, aby sfilmować członków swojej rodziny.

Podróż i doświadczenie reżimu wojskowego Sri Lanki ukształtowały jej artystyczne i polityczne postawy. Zaczęła tworzyć muzykę, która była zderzeniem kulturowej estetyki street artu, hip-hopu i mieszkających w Londynie migrantów. Film pokazuje, w jaki sposób M.I.A. wykorzystuje muzykę pop jako narzędzie polityczne i dlaczego tak bardzo zależy jej na byciu outsiderką zbuntowaną wobec ograniczeń, niesprawiedliwości systemu, hipokryzji i zakłamania politycznego.

PYTANIE 2: Czy osoby ze świata popkultury powinny zajmować stanowisko polityczne? Wyraź swoją opinię, podaj aktualny przykład takiej osoby i odnieś go do działalności M.I.A.

18 marca 2020 - zajęcia odwołane

18 marca 2020 r. zajęcia nie odbędą się.

25 marca 2020 - Zniknięcie mojej matki

The Disappearance Of My Mother, reż. Beniamino Barrese, Włochy/USA 2018, 95 min

Benedetta Barzini to legendarna włoska model - ka, okrzyknięta w 1966 roku przez amerykański „Harper’s Bazaar” jedną ze 100 najpiękniej - szych kobiet świata. Była fotografowana przez Irvinga Penna i Richarda Avedona oraz związa - na z Fabryką Andy’ego Warhola. W 1965 roku jej twarz zdobiła pierwszą okładkę włoskiego „Vogue’a”. W 1973 roku rosnący niesmak do świata mody sprawił, że postanowiła go opuścić, aby promować feminizm i radykalną lewicę (wstąpiła do Partii Komunistycznej) oraz publicznie krytykować mizoginię przemysłu modowego. W końcu Barzini postanowiła… zniknąć i zamieszkać na bezludnej wyspie. Zaniepokojony postawą 75-letniej matki syn zdecydował się nakręcić film z jej udziałem.

PYTANIE 3: WIZERUNEK KOBIETY W XXI WIEKU. Przywołaj trzy przykłady (konkretne, z tekstów kultury, mediów, reklam, internetu - koniecznie z materiałem wizualnym lub linkiem) różnych sposobów przedstawiania kobiet. Czy coś się w tej kwestii zmienia? Odnieś do filmu duetu Barrese/Barzini.

1 kwietnia 2020 - Twarze, plaże

Faces Places, reż. Agnés Varda, JR, Francja 2017, 89 min

Agnès Varda, francuska fotografka i reżyserka filmowa, przedstawicielka francuskiej Nowej Fali, laureatka honorowego Oscara® za całokształt twórczości oraz honorowego Cezara, oraz znany francuski fotograf, uliczny artysta, graficiarz ukrywający się pod inicjałami JR. Ona ma prawie 90 lat, on 33. Ona pracowała z Jean-Lukiem Godardem, on tworzy gigantyczne murale w różnych miejscach na całym świecie. Łączy ich zamiłowanie do obrazów, a zwłaszcza kwestionowanie sposobu, w jaki są pokazywane. Varda wybrała kino, JR tworzenie fotograficznych galerii na wolnym powietrzu. Poznali się w 2015 roku i od razu postanowili nakręcić film we Francji, z dala od wielkich miast.

Udali się w podróż starą, przerobioną na gigantyczny jeżdżący aparat fotograficzny furgonetką, w środku której znajdowała się fotobudka, a także sprzęt pozwalający wywołać zrobione zdjęcia i wydrukować je w wielkim formacie. W ten sposób powstał dokumentalny film drogi – portret zanikających powoli francuskich peryferii, z dala od miejskiego zgiełku, które w wyniku rozwoju technologicznego stały się głęboką prowincją. Dziś we Francji węgiel nie jest już nikomu potrzebny, ale blisko kopalni nadal mieszkają ludzie i spotkać tam można postindustrialną architekturę.

Varda i JR odwiedzają małe społeczności, wioski i farmy od Aubin po Bonnieux i Pirou-Plage, odkrywając, że każdy człowiek ma inną, ale równie ciekawą, historię do opowiedzenia. Rejestrują m.in. opowieści ostatniego mieszkańca z szeregów chat górniczych, które mają zostać zniszczone, samotnego rolnika, czy listonosza, który jest nierozerwalnie związany z lokalną społecznością. Każde spotkanie staje się inspiracją do stworzenia wielkoformatowej fotografii lokalnej społeczności i pojedynczego człowieka. Zdjęcia, które powstają na oczach widzów filmu, są wypadkową miejsca, czasu i czyjejś indywidualnej historii. Obrazy, które wyłaniają się w wyniku tego arcyciekawego filmowego eksperymentu bywają piękne, wzruszające, zabawne, ale i budzące niepokój. I choć nie ma w tym filmie żadnej wzmianki o polityce, to przesłanie filmu jest głęboko polityczne.

Ta filmowa celebracja życia i przyjemności płynącej ze spotkania z drugim człowiekiem jest również dokumentacją wzajemnej przyjaźni dwojga bliskich sobie artystycznie i mentalnie osobowości, które dzielą co prawda pokolenia, ale łączą podobne poglądy i postawy wobec życia. Ten film to także radosne świętowanie czystej potrzeby tworzenia sztuki.

PYTANIE 4: Wyobraź sobie, że dołączasz do JR i Agnès Vardy i możesz umieścić gdzieś dowolne zdjęcie. Jakie zdjęcie by to było? Gdzie by się znalazło i dlaczego? Odnieś się do filmu i dodaj do pracy zdjęcie.

8 kwietnia 2020 - Czyściciele internetu

The Cleaners, reż. Hans Block, Moritz Riesewieck, Niemcy/Brazylia 2018, 88 min

Każdego dnia co minutę 500 godzin materiału filmowego jest przesyłanych na YouTube, 450 000 tweetów jest publikowanych na Twitterze, a 2,5 miliona postów na Facebooku. Jego współzałożyciel Mark Zuckerberg obiecał kiedyś, że Facebook będzie bez ograniczeń dzielić się wszystkim z każdym, ale okazało się, że jest zupełnie inaczej. Internet nie jest wcale tak neutralny, demokratyczny i wolny, jak się nam z pozoru wydaje. 

„Czyściciele internetu” przedstawiają kulisy, skutki i ofiary internetowej cenzury, która w dużej mierze zarządzana jest w krajach Trzeciego Świata. Film śledzi pięciu spośród tysięcy outsourcingowanych przez Dolinę Krzemową „cyfrowych śmieciarzy”, których praca polega na usuwaniu „nieodpowiednich” treści z internetu. Przeciętny „czyściciel” musi codziennie obejrzeć i ocenić tysiące obrazów i nagrań, co pozostawia trwały ślad na ich psychice.

Kto decyduje o tym, dlaczego jedne zdjęcia mogą pojawić się w sieci, a inne nie? Dlaczego usunięto satyryczne zdjęcie Donalda Trumpa, a jego artystce zamknięto fejsbukowe konto? Jak to możliwe, że Facebook czy Instagram mają dziś taką władzę, o jakiej do tej pory większość państw mogłaby tylko pomarzyć? Film szuka odpowiedzi na te pytania z czołowymi ekspertami w zakresie wolności słowa w internecie: Davidem Kayem, korespondentem ONZ i Sarah T. Roberts, profesorką na UCLA oraz ekspertką w zakresie komercyjnego moderowania treści online.

PYTANIE 5: Czyściciel internetu - potrzebny czy zbędny? Odnieś do filmu swoje doświadczenie korzystania z sieci.

15 kwietnia 2020 - Zjadanie zwierząt

Eating Animals, reż. Christopher Quinn, USA 2017, 94 min

Skąd tak naprawdę pochodzą kupowane przez nas jaja, nabiał i mięso? Film opowiada o początkach końca hodowli przemysłowej. Wyprodukowany z udziałem Natalie Portman i pisarza Jonathana Safrana Foera jest adaptacją jego słynnej książki pod tym samym tytułem, która stara się znaleźć odpowiedź na to istotne pytanie, ukazując, że hodowla przemysłowa to najgorsza rzecz, jaką ludzie kiedykolwiek zrobili zwierzętom.

Reżyserowi udało się dostać z ukrytą kamerą do ściśle chronionych zakładów przetwórstwa żywności i ukazać, co dzieje się za ich zamkniętymi drzwiami.  Oglądamy przerażające warunki, w jakich żyją zwierzęta i atmosferę, jaka towarzyszy ich zabijaniu. Poznajemy również historię kilku rolników, którzy świadomie zdecydowali się odrzucić koncepcję hodowli przemysłowej i tym samym wytworzonych w ten sposób towarów na rzecz powrotu do korzeni.

Film przedstawia znaną nam wszystkim alternatywę, czyli tradycyjny sposób hodowli zwierząt, negując tym samym stosowane przez ostatnie dekady praktyki w tym zakresie. Doprowadziły one do zanieczyszczenia środowiska i negatywnego wpływu na nasze zdrowie i spowodowały, że tak naprawdę wszyscy jesteśmy dziś współwinni nieludzkiego traktowania zwierząt.  Patrząc na koszty, jakie ponieśliśmy przez zdominowanie rynku spożywczego przez koncerny przemysłowe zaprogramowane na tanie karmienie mas, film pokazuje przyszłość, w której tradycyjne rolnictwo nie jest już wcale odległym wspomnieniem, ale jedyną możliwą drogą rozwoju dla ludzkości.

PYTANIE 6: Przekonać przekonanych - nie przekonać nieprzekonanych? Jakich mediów, form i metod Ty byś użyła, by zachęcić ludzi do poparcia ważnej dla Ciebie idei? Podaj przykład i wizję konkretnych działań.

22 kwietnia 2020 - Brasilia: projekt-utopia

Brasilia: Life After Design, reż. Bart Simpson, Kanada/Wielka Brytania 2017, 88 min

Brasilia, stolica Brazylii, zbudowana w 1960 roku przez Lúcio Costę i Oscara Niemeyera na środku pustyni, wpisana na międzynarodową listę dziedzictwa kultury UNESCO i określana mianem fantastycznej wyspy – to przykład arcydzieła modernizmu XX wieku.

Brasilia jest zaprojektowana na planie nawiązującym do lecącego kondora lub samolotu. W mieście znajdziemy futurystyczne budynki ze stali, szkła i marmuru, wieżowce, monumentalne aleje. Projekt zakłada także prawie całkowity brak chodników, przejść podziemnych pod autostradami i rozdziału poszczególnych stref mieszkalnych, administracyjnych, handlowych i przemysłowych. Budynki są pogrążone w zieleni i oddalone od siebie, a poruszanie się po mieście pieszo jest utrudnione.

Modernistyczna i unikalna w skali świata koncepcja Brasilii zyskała co prawda światową sławę i uznanie architektów, publicystów i historyków, ale miasto zostało wybudowane bez uwzględnienia potrzeb jego mieszkańców, praw przyrody i ekonomicznych. Czy pomyślana jako racjonalistyczna utopia miejska przestrzeń, będąca cudem modernistycznego dizajnu, może sprostać wymogom współczesnych dynamicznych miejskich społeczności? Jak wygląda życie w tym precyzyjnie zaprojektowanym mieście? Film próbuje znaleźć odpowiedzi na te pytania, przedstawiając kilku mieszkańców Brasilii.

Niektórzy widzą w architekturze Brasilii przyczynę stworzenie wrogiego i nadmiernie pragmatycznego środowiska, które zniszczyło miejską kulturę. Jednak inni widzą jej plusy, przyznając jednocześnie, że istnieje pilna potrzeba przebudowy miasta i jego struktury. Film jest równocześnie namysłem na temat tajemniczej wirtuozerii architektury stolicy Brazylii i życia, które zaczyna się w momencie, gdy misternie zaplanowany architektoniczny projekt się kończy.

PYTANIE 7: Uruchom myślenie utopijne i zaproponuj w pięciu punktach swoją wizję miasta przyszłości.

29 kwietnia 2020 - Jutro albo pojutrze

Minding the Gap, reż. Bing Liu, USA 2018, 93 min

Bohaterami filmu są trzej przyjaciele: Zack, Keire i Bing, którzy w Rockford, w stanie Illinois, spędzają wolny czas na jeżdżeniu na deskorolce po mieście i imprezowaniu. Tematem „Jutro albo pojutrze” jest dorastanie tych trzech młodych mężczyzn. Za kamerą stanął jeden z nich - Bing Liu.

„Jutro albo pojutrze” powstawał spontanicznie jako czysta rejestracja codzienności zaprzyjaźnionych ze sobą deskorolkarzy, ale efektem jest poruszający zapis procesu ich dorastania. Zack zostaje nieoczekiwanie ojcem, a Keire dostaje pierwszą pracę oraz zmaga się z problemem rasowej tożsamości i śmiercią ojca. Bing prowadzi długie rozmowy z matką, która jako chińska emigrantka po traumatycznym małżeństwie nie może się odnaleźć w amerykańskim społeczeństwie. „Jutro albo pojutrze” jest intymnym i szczerym spojrzeniem młodego mężczyzny na proces dorastania i radzenia sobie z nieokiełznaną młodością.

„Jutro albo pojutrze” był nominowany do Oscara i znalazł się na liście najlepszych filmów 2018 r. według Baracka Obamy. Przypadł także do gustu widzom 15. edycji festiwalu Millennium Docs Against Gravity, gdzie zdobył aż cztery nagrody: Nagrodę Banku Millennium – Grand Prix, Nagrodę Dokumentalną Warszawy (nagroda publiczności), Grand Prix Dolnego Śląska - Nagrodę Marszałka Województwa Dolnośląskiego oraz Bydgoszcz ART.DOC Award.

PYTANIE 8: Kino może zmieniać życie - twórców, bohaterów, widzów. Czy w Twoim życiu jest taki film? Odnieś się do dokumentu Binga Liu i opowiedz o swoim doświadczeniu.

6 maja 2020 - Singielki

Singled Out, reż. Ariadna Relea, Mariona Guiu, Hiszpania/Turcja 2017, 80 min

Bratnia dusza, partner, chłopak, mąż – każda z bohaterek inaczej definiuje przedmiot swoich poszukiwań, ale nie może go znaleźć. Pochodzą z różnych krajów (Szanghaj, Melbourne, Barcelona i Stambuł), skończyły 30 lat, są wykształcone i atrakcyjne, ale pomimo regularnego korzystania z serwisów randkowych i innych bardziej tradycyjnych form kojarzenia par, nie są w stanie zbudować długotrwałej relacji. Czy są same temu winne czy też winą obarcza je społeczeństwo? Dlaczego nie mogą znaleźć partnera, a może dlaczego w ogóle muszą go szukać? Czy szukają mężczyzny, który jeszcze nie istnieje, czy też to mężczyźni poszukują kobiet, które już przestały istnieć?

Reżyserki filmu wyruszają w drogę, by przyjrzeć się współczesnym singielkom. W ciągu czterech lat śledzą ich losy, wpisując w kontekst różnorodnych systemów, ale też próbując umocować je w ponadnarodowych przemianach społecznych. Indywidualne cechy, oczekiwania, demografia, wykształcenie, emancypacja, feminizm, opresyjność państwa, wiek, kryzys męskości – te i inne czynniki dekonstruują koncepcję wielkiej romantycznej miłości na całe życie. Ale czy ktoś jeszcze wierzy w księcia na białym koniu?

PYTANIE 9: “Mężczyźni szukają kobiet, których już nie ma. Kobiety z kolei mężczyzn, których jeszcze nie ma.” - odnieś myśl socjologa Alberta Estevego i tematykę filmu do wybranego tekstu kultury (film/serial/książka) lub sytuacji społecznej w Polsce.

13 maja 2020 - A to mój przyjaciel robot

Hi, A.I., reż. Isa Willinger, Niemcy 2019, 88 min

Za 20 lat roboty będą równie powszechne jak dzisiejsze smartfony. Już teraz humanoidalne roboty coraz częściej wkraczają w nasze codzienne i prywatne życie, a naukowcy są przekonani, że za kilka lat staną się jego integralną częścią. I powoli zmienią naszą perspektywę oraz rolę, jaką odgrywamy w świecie. Jednak humanoidalne roboty to coś więcej niż kolejny wymyślony przez człowieka elektroniczny gadżet. Cechuje je uderzające podobieństwo do żywych istot, zarówno w zachowaniu jak i wyglądzie, co sprawia, że są nie tyle rzeczami, co nowymi istotami na Ziemi. Film pokazuje ich aktualny charakter i rolę, jaką obecnie pełnią.

Poznajemy roboty, które współpracują dziś z ludźmi w różnych przestrzeniach i środowiskach oraz ich potencjalne możliwości. Czy rzeczywiście dzięki osiągnięciom technicznym przyszłość człowieka stanie się lepsza? Co zyskujemy dzięki tej nowej technologii? A co tak naprawdę tracimy?

PYTANIE 10: Mój przyjaciel robot? W odniesieniu do filmu i tekstów kultury opowiedz, w jakich sferach widzisz dla robotów miejsce w swoim życiu.

20 maja 2020 - zajęcia odwołane

20 maja 2020 r. zajęcia nie odbędą się.

27 maja 2020 - Polaroid. Błyskawiczne spełnienie marzeń

Instant Dreams, reż. Willem Baptist, Holandia 2017, 92 min

Wśród różnych formatów wywoływanych błyskawicznie zdjęć, jakie pojawiły się do tej pory na rynku, Polaroid był pierwszy, oryginalny i najlepszy. Kiedy firma ogłosiła koniec produkcji w 2008 roku, obawiano się, że zniknie na zawsze. Ale ostatnia działająca fabryka Polaroida została zakupiona przez grupę entuzjastów, wśród których znalazł się emerytowany naukowiec, wizjonerski geniusz Stephen Herchen. Wcześniej współpracował on z wynalazcą Polaroida, Edwinen Landem, a dziś wciąż próbuje odkryć tajemnicę zaginionej tajnej formuły chemicznej, na bazie której produkowano polaroidy.

Film ilustruje magię polaroidów, a także ich rolę i znaczenie w świecie popkultury i społeczeństwie. Reżyser zabiera nas w niesamowitą podróż do nieistniejącego już dziś świata fotografii, pokazując kilka powiązanych z nim wyjątkowych osób, które właśnie za pomocą aparatu Polaroida próbują uchwycić ważne dla siebie, unikalne momenty w życiu.

Niemiecka artystka Stefanie Schneider robi sesję zdjęciową na pustyni w Kalifornii, wykorzystując ostatni zapas oryginalnego papieru Polaroid. Christopher Bonanos, redaktor „New York Magazine”  oraz autor książki o historii Polaroida, stara się uchwycić swój związek z synem za pomocą polaroidowego aparatu fotograficznego. Jest też Japonka, która odkrywa magię Polaroida w Tokio – królestwie nowych technologii. Każdy z nich właśnie za pomocą Polaroida stara się zachować ulotne i niepowtarzalne chwile w sposób zupełnie daleki od powtarzalności. Trudno dziś bowiem znaleźć wyraźniejszy symbol różnicy między erą analogową a cyfrową niż Pięknie wspomnienie uchwycone na polaroidowym zdjęciu w kontrze do tysiąca ostrych zdjęć robionych co chwila na iPhone’ie.

Ścieżka dźwiękowa w tym filmie jest równie sugestywna jak hipnotyczne, ekspresyjne zdjęcia, co powoduje, że ten obraz jest ambitnym wizualnie esejem o Polaroidzie, który staje się metaforą naszego związku z rzeczywistością, ludzkiej tęsknoty do uwieczniania snów i marzeń.

Warto też zwrócić uwagę na pewną ciekawostkę: w 2017 Polaroid został kupiony przez Polaka –przedsiębiorcę Wiaczesława Smołokowskiego. Obecnie firmą zarządza jego syn Oskar.

PYTANIE 11: Możesz stworzyć film o wybranym przedmiocie. Co by to było? Jaką formę filmową byś wybrała? Jakie tematy, osoby, zagadnienia pojawiłyby się w Twoim filmie? (max. 5 punktów).

3 czerwca 2020 - Zamknij się i graj na pianinie

Shut Up And Play The Piano, reż. Philipp Jedicke, Wielka Brytania/Niemcy 2018, 82 min

Filmowy portret pochodzącego z Kanady muzyka i pianisty Chilly Gonzalesa, którego prawdziwe nazwisko brzmi Jason Charles Beck. Ekscentryczny twórca i performer, głównie muzyki electro i electro-soul, wirtuoz pianina i kompozytor inspiruje i zachwyca. Współpracował z takimi artystami jak: Feist, Jarvis Cocker, Peaches, Draft Punk, Drake, czy Louise Austen i Yaylor Savvy. Za każdym razem, gdy wydaje się, że publiczność w końcu go rozgryzła, robi radykalny zwrot i zrywa z jej oczekiwaniami. Ciągły ruch i zmiana wydają się definiować życie i karierę sceniczną muzyka, u którego zwątpienie i megalomania okazują się po prostu dwiema stronami tej samej monety.

Film stara się uchwycić figlarność i przewrotność Chilly Gonzalesa. Wykorzystując obszerne archiwum wideo ukazuje biografię i oryginalną osobowość artysty. Śledzimy pełną megalomanii i muzyki podróż Gonzalesa od berlińskiej sceny punkowej do najlepszych na świecie filharmonii. Jedno zaprzecza w niej drugiemu. W 2003 roku ogłosił się prezydentem berlińskiego undergroundu, ale wkrótce podbił burżuazyjne sale koncertowe spokojnym albumem „Solo Piano”. W rozmowie z pisarką Sibylle Berg zdradza ciekawe historie z własnej biografii i przedstawia własną filozofię życia i twórczości. Żadne blokady nie są tu ani przeszkodą ani ograniczeniem. Film łączy wywiady i sceny z koncertów Gonzalesa z rożnych okresów jego twórczości z fikcyjnymi materiałami i zabawnie udramatyzowanymi wywiadami z jego współpracownikami, zacierając tym samym granice pomiędzy prawdą i fikcją. W ten sposób śledzimy portret kontrowersyjnego, energicznego i ciężko pracującego artysty-performera, który nigdy nie przestaje zaskakiwać.

PYTANIE 12: Robisz film o ulubionym artyście. Stwórz moodboard składający się z co najmniej 5 różnorodnych elementów, które zainspirują formę i w trzech punktach napisz (opowiedz), o czym będzie Twój film.

LEKTURY ZALECANE: 

• Film dokumentalny: Kreatywne opowiadanie, Sheila Curran Bernard, Warszawa 2011

• Bohater w filmie dokumentalnym, Jacek Bławut, Łódź 2010

• Film Art. Sztuka Filmowa. Wprowadzenie, David Bordwell, Kristin Thompson, Warszawa 2010, rozdz. Film dokumentalny

• New Documentary: A Critical Introduction, Stella Bruzzi, London 2000

• DOCąd. Rozmowy z polskimi dokumentalistami, Katarzyna Taras, Jakub Socha, Wydawnictwo Filmoteki Śląskiej, Katowice 2014

• Herzog. Przewodnik Krytyki Politycznej, red. Agnieszka Wiśniewska, Julian Kutyła, Warszawa 2010

• Kino dokumentalne Kazimierza Karabasza, Mikołaj Jazdon, Poznań 2009

• Klucze do rzeczywistości: Szkice i rozmowy o polskim filmie dokumentalnym po roku 1989, red. Małgorzata Hendrykowska, Poznań 2005

• Polskie kino dokumentalne 1989–2009: Historia polityczna, red. Agnieszka Wiśniewska, Warszawa 2011

• Poetyka kina dokumentalnego, Mirosław Przylipiak, Gdańsk 2000

• Direct cinema: Observational documentary and the politics of the sixties, Dave Saunders, London 2007

• Documentary: The Margins of Reality, Paul Ward, London 2005

• Werner Herzog, red. Peter C. Seel, Bogusław Zmudziński, Kraków 1994

Program przygotowała:

Kaja Klimek – dziennikarstwo i komunikacja społeczna, porównawcze studia cywilizacji – Uniwersytet Jagielloński, freelancerka – tłumaczka i publicystka.