10 marca 2021 - MATANGI/MAYA/M.I.A.

MATANGI / MAYA / M.I.A., reż. Steve Loveridge, Sri Lanka/Wielka Brytania/USA 2018, 95 min

Budzi kontrowersje, jest niepokorna, balansuje na granicy dobrego smaku, a na scenie wykrzykuje odważne teksty. Naczelna buntowniczka branży muzycznej, na której płyty fani czekają z niecierpliwością. Pochodząca ze Sri Lanki Mathangi „Maya” Arulpragasam, znana szerzej pod pseudonimem M.I.A., to wokalistka, kompozytorka i producentka, która łączy w swojej twórczości wiele różnych gatunków, w tym hip-hop, ragga, dancehall i electro. Bezkompromisowa, szczera i dosadna, zbudowała waleczny i buntowniczy wizerunek sceniczny, stojąc często w opozycji do polityki zachodniego świata, wyrażając niepopularne opinie i wątpliwości na temat jej mechanizmów.

Krytykowana przez Wielką Brytanię i Stany Zjednoczone córka jednego z założycieli Tamilskich Tygrysów, oskarżana o wspieranie terroryzmu, przez co MTV cenzurowało jej klipy, tłumaczy jednak, że jej postawa to jedynie krzyk cywila i uchodźczyni w jednym. Z powodu zagrożenia wojną, dziewięcioletnia Maya wraz z matką i rodzeństwem uciekła ze Sri Lanki do Londynu, aby tam rozpocząć nowe życie. Film, oparty na nigdy wcześniej niepokazywanych materiałach archiwalnych jej autorstwa, jest intymnym portretem tej nietuzinkowej artystki, która nieustannie łamie konwencje. Obserwujemy jej zawodową i prywatną drogę od doświadczenia wojny domowej na Sri Lance, poprzez migrację, aż po karierę popularnej gwiazdy. Początkowo planowała robić filmy dokumentalne i dlatego jako studentka wróciła na Sri Lankę, aby sfilmować członków swojej rodziny.

Podróż i doświadczenie reżimu wojskowego Sri Lanki ukształtowały jej artystyczne i polityczne postawy. Zaczęła tworzyć muzykę, która była zderzeniem kulturowej estetyki street artu, hip-hopu i mieszkających w Londynie migrantów. Film pokazuje, w jaki sposób M.I.A. wykorzystuje muzykę pop jako narzędzie polityczne i dlaczego tak bardzo zależy jej na byciu outsiderką zbuntowaną wobec ograniczeń, niesprawiedliwości systemu, hipokryzji i zakłamania politycznego.

PYTANIE 2: Czy osoby ze świata popkultury powinny zajmować stanowisko polityczne? Wyraź swoją opinię, podaj aktualny przykład takiej osoby i odnieś go do działalności M.I.A.

17 marca 2021 - Zniknięcie mojej matki

The Disappearance Of My Mother, reż. Beniamino Barrese, Włochy/USA 2018, 95 min

Benedetta Barzini to legendarna włoska model - ka, okrzyknięta w 1966 roku przez amerykański „Harper’s Bazaar” jedną ze 100 najpiękniej - szych kobiet świata. Była fotografowana przez Irvinga Penna i Richarda Avedona oraz związa - na z Fabryką Andy’ego Warhola. W 1965 roku jej twarz zdobiła pierwszą okładkę włoskiego „Vogue’a”. W 1973 roku rosnący niesmak do świata mody sprawił, że postanowiła go opuścić, aby promować feminizm i radykalną lewicę (wstąpiła do Partii Komunistycznej) oraz publicznie krytykować mizoginię przemysłu modowego. W końcu Barzini postanowiła… zniknąć i zamieszkać na bezludnej wyspie. Zaniepokojony postawą 75-letniej matki syn zdecydował się nakręcić film z jej udziałem.

PYTANIE 3: WIZERUNEK KOBIETY W XXI WIEKU. Przywołaj trzy przykłady (konkretne, z tekstów kultury, mediów, reklam, internetu - koniecznie z materiałem wizualnym) różnych sposobów przedstawiania kobiet. Czy coś się w tej kwestii zmienia? Odnieś do filmu duetu Barrese/Barzini.

24 marca 2021 - Twarze, plaże

Faces Places, reż. Agnés Varda, JR, Francja 2017, 89 min

Agnès Varda, francuska fotografka i reżyserka filmowa, przedstawicielka francuskiej Nowej Fali, laureatka honorowego Oscara® za całokształt twórczości oraz honorowego Cezara, oraz znany francuski fotograf, uliczny artysta, graficiarz ukrywający się pod inicjałami JR. Ona ma prawie 90 lat, on 33. Ona pracowała z Jean-Lukiem Godardem, on tworzy gigantyczne murale w różnych miejscach na całym świecie. Łączy ich zamiłowanie do obrazów, a zwłaszcza kwestionowanie sposobu, w jaki są pokazywane. Varda wybrała kino, JR tworzenie fotograficznych galerii na wolnym powietrzu. Poznali się w 2015 roku i od razu postanowili nakręcić film we Francji, z dala od wielkich miast.

Udali się w podróż starą, przerobioną na gigantyczny jeżdżący aparat fotograficzny furgonetką, w środku której znajdowała się fotobudka, a także sprzęt pozwalający wywołać zrobione zdjęcia i wydrukować je w wielkim formacie. W ten sposób powstał dokumentalny film drogi – portret zanikających powoli francuskich peryferii, z dala od miejskiego zgiełku, które w wyniku rozwoju technologicznego stały się głęboką prowincją. Dziś we Francji węgiel nie jest już nikomu potrzebny, ale blisko kopalni nadal mieszkają ludzie i spotkać tam można postindustrialną architekturę.

Varda i JR odwiedzają małe społeczności, wioski i farmy od Aubin po Bonnieux i Pirou-Plage, odkrywając, że każdy człowiek ma inną, ale równie ciekawą, historię do opowiedzenia. Rejestrują m.in. opowieści ostatniego mieszkańca z szeregów chat górniczych, które mają zostać zniszczone, samotnego rolnika, czy listonosza, który jest nierozerwalnie związany z lokalną społecznością. Każde spotkanie staje się inspiracją do stworzenia wielkoformatowej fotografii lokalnej społeczności i pojedynczego człowieka. Zdjęcia, które powstają na oczach widzów filmu, są wypadkową miejsca, czasu i czyjejś indywidualnej historii. Obrazy, które wyłaniają się w wyniku tego arcyciekawego filmowego eksperymentu bywają piękne, wzruszające, zabawne, ale i budzące niepokój. I choć nie ma w tym filmie żadnej wzmianki o polityce, to przesłanie filmu jest głęboko polityczne.

Ta filmowa celebracja życia i przyjemności płynącej ze spotkania z drugim człowiekiem jest również dokumentacją wzajemnej przyjaźni dwojga bliskich sobie artystycznie i mentalnie osobowości, które dzielą co prawda pokolenia, ale łączą podobne poglądy i postawy wobec życia. Ten film to także radosne świętowanie czystej potrzeby tworzenia sztuki.

PYTANIE 4: Wyobraź sobie, że dołączasz do JR i Agnès Vardy i możesz umieścić gdzieś dowolne zdjęcie. Jakie zdjęcie by to było? Gdzie by się znalazło i dlaczego? Odnieś się do filmu i dodaj to zdjęcie do pracy.

31 marca 2021 - zajęcia odwołane

31 marca 2021 r. zajęcia nie odbędą się.

7 kwietnia 2021 - Czyściciele internetu

The Cleaners, reż. Hans Block, Moritz Riesewieck, Niemcy/Brazylia 2018, 88 min

Każdego dnia co minutę 500 godzin materiału filmowego jest przesyłanych na YouTube, 450 000 tweetów jest publikowanych na Twitterze, a 2,5 miliona postów na Facebooku. Jego współzałożyciel Mark Zuckerberg obiecał kiedyś, że Facebook będzie bez ograniczeń dzielić się wszystkim z każdym, ale okazało się, że jest zupełnie inaczej. Internet nie jest wcale tak neutralny, demokratyczny i wolny, jak się nam z pozoru wydaje. 

„Czyściciele internetu” przedstawiają kulisy, skutki i ofiary internetowej cenzury, która w dużej mierze zarządzana jest w krajach Trzeciego Świata. Film śledzi pięciu spośród tysięcy outsourcingowanych przez Dolinę Krzemową „cyfrowych śmieciarzy”, których praca polega na usuwaniu „nieodpowiednich” treści z internetu. Przeciętny „czyściciel” musi codziennie obejrzeć i ocenić tysiące obrazów i nagrań, co pozostawia trwały ślad na ich psychice.

Kto decyduje o tym, dlaczego jedne zdjęcia mogą pojawić się w sieci, a inne nie? Dlaczego usunięto satyryczne zdjęcie Donalda Trumpa, a jego artystce zamknięto fejsbukowe konto? Jak to możliwe, że Facebook czy Instagram mają dziś taką władzę, o jakiej do tej pory większość państw mogłaby tylko pomarzyć? Film szuka odpowiedzi na te pytania z czołowymi ekspertami w zakresie wolności słowa w internecie: Davidem Kayem, korespondentem ONZ i Sarah T. Roberts, profesorką na UCLA oraz ekspertką w zakresie komercyjnego moderowania treści online.

PYTANIE 5: Czyściciel internetu - potrzebny czy zbędny? Odnieś do filmu swoje doświadczenie korzystania z sieci.

14 kwietnia 2021 - Zjadanie zwierząt

Eating Animals, reż. Christopher Quinn, USA 2017, 94 min

Skąd tak naprawdę pochodzą kupowane przez nas jaja, nabiał i mięso? Film opowiada o początkach końca hodowli przemysłowej. Wyprodukowany z udziałem Natalie Portman i pisarza Jonathana Safrana Foera jest adaptacją jego słynnej książki pod tym samym tytułem, która stara się znaleźć odpowiedź na to istotne pytanie, ukazując, że hodowla przemysłowa to najgorsza rzecz, jaką ludzie kiedykolwiek zrobili zwierzętom.

Reżyserowi udało się dostać z ukrytą kamerą do ściśle chronionych zakładów przetwórstwa żywności i ukazać, co dzieje się za ich zamkniętymi drzwiami.  Oglądamy przerażające warunki, w jakich żyją zwierzęta i atmosferę, jaka towarzyszy ich zabijaniu. Poznajemy również historię kilku rolników, którzy świadomie zdecydowali się odrzucić koncepcję hodowli przemysłowej i tym samym wytworzonych w ten sposób towarów na rzecz powrotu do korzeni.

Film przedstawia znaną nam wszystkim alternatywę, czyli tradycyjny sposób hodowli zwierząt, negując tym samym stosowane przez ostatnie dekady praktyki w tym zakresie. Doprowadziły one do zanieczyszczenia środowiska i negatywnego wpływu na nasze zdrowie i spowodowały, że tak naprawdę wszyscy jesteśmy dziś współwinni nieludzkiego traktowania zwierząt.  Patrząc na koszty, jakie ponieśliśmy przez zdominowanie rynku spożywczego przez koncerny przemysłowe zaprogramowane na tanie karmienie mas, film pokazuje przyszłość, w której tradycyjne rolnictwo nie jest już wcale odległym wspomnieniem, ale jedyną możliwą drogą rozwoju dla ludzkości.

PYTANIE 6: Przekonać przekonanych - nie przekonać nieprzekonanych? Jakich mediów, form i metod Ty byś użyła, by zachęcić ludzi do poparcia ważnej dla Ciebie idei? Podaj przykład i wizję konkretnych działań.

21 kwietnia 2021 - Kapitał w XXI wieku

Capital in the Twenty-First Century, reż. Justin Pemberton, USA 2019, 103 min

„Kapitał” Thomasa Piketty’ego został okrzyknięty jedną z najważniejszych książek naszych czasów. Komplementował ją zarówno Barack Obama, jak i Jarosław Kaczyński. Co więcej, przez rok ta książka o ekonomii była bestsellerem na Amazonie. Zawarte w niej tezy i postulaty bardzo szybko przebiły się do głównemu nurtu debaty publicznej, stając się punktem odniesienia dla światowych liderów. Piketty uważa, że na skutek rosnących nierówności i kumulacji kapitału w rękach coraz mniejszej grupy osób, ludzkość wraca do momentu sprzed wielkich wybuchów społecznych, jakimi były rewolucja francuska i bolszewicka. Stawia niepopularne w liberalnym świecie tezy o potrzebie opodatkowania najbogatszych, z technologicznymi gigantami na czele. Część komentatorów uważa, że stara się uchronić kapitalizm przed nim samym.

Film jest błyskotliwą wykładnią najważniejszych tez „Kapitału w XXI wieku” – w barwnym korowodzie przewijają się szacowni profesorowie, jak Joseph Stiglitz czy Francis Fukuyama, walcząc o uwagę widza z fragmentami Simpsonów, hollywoodzkich filmów czy ociekających bogactwem teledysków. Reżyser sięga po brawurowe wizualne środki, wiedząc, że w dzisiejszych czasach formuła gadających głów odstraszy widza. Dzięki temu udaje mu się pokazać, jak kapitalizm buduje nasze pożądania i aspiracje, aby zachować status quo.

Film Pembertona jest kopalnią wiedzy nie tylko o tym, jak kształtują się dziś relacje kapitału i władzy, ale także o tym, jak wyglądały w przeszłości. Za pomocą ekonomicznych i historycznych faktów udowadnia tezę, że sprawiedliwa dystrybucja owoców ekonomicznego wzrostu łagodzi społeczne niepokoje. Pokazuje, jak zorganizowane ruchy społeczne mogą wymóc zmiany na klasach uprzywilejowanych, co ostatecznie wszystkim wyjdzie na dobre. Piketty wyszedł z założenia, że świat musi się zmienić, gdyż kontynuacja dotychczasowych liberalnych tendencji doprowadzi do globalnych konfliktów na niespotykaną dotąd skalę. Można się z nim zgadzać lub nie, ale na pewno nie wypada go nie znać.

PYTANIE 7: Wybierz książkę ze swojej dziedziny akademickiej (naukową, nie powieść), na podstawie której mógłby powstać film dokumentalny/esej filmowy. Kogo zaprosisz jako ekspertki/ekspertów (2-3 osoby)? Jakich materiałów użyjesz, żeby zilustrować temat? (forma wizualna, filmy, media itp).

28 kwietnia 2021 - Jutro albo pojutrze

Minding the Gap, reż. Bing Liu, USA 2018, 93 min

Bohaterami filmu są trzej przyjaciele: Zack, Keire i Bing, którzy w Rockford, w stanie Illinois, spędzają wolny czas na jeżdżeniu na deskorolce po mieście i imprezowaniu. Tematem „Jutro albo pojutrze” jest dorastanie tych trzech młodych mężczyzn. Za kamerą stanął jeden z nich - Bing Liu.

„Jutro albo pojutrze” powstawał spontanicznie jako czysta rejestracja codzienności zaprzyjaźnionych ze sobą deskorolkarzy, ale efektem jest poruszający zapis procesu ich dorastania. Zack zostaje nieoczekiwanie ojcem, a Keire dostaje pierwszą pracę oraz zmaga się z problemem rasowej tożsamości i śmiercią ojca. Bing prowadzi długie rozmowy z matką, która jako chińska emigrantka po traumatycznym małżeństwie nie może się odnaleźć w amerykańskim społeczeństwie. „Jutro albo pojutrze” jest intymnym i szczerym spojrzeniem młodego mężczyzny na proces dorastania i radzenia sobie z nieokiełznaną młodością.

„Jutro albo pojutrze” był nominowany do Oscara i znalazł się na liście najlepszych filmów 2018 r. według Baracka Obamy. Przypadł także do gustu widzom 15. edycji festiwalu Millennium Docs Against Gravity, gdzie zdobył aż cztery nagrody: Nagrodę Banku Millennium – Grand Prix, Nagrodę Dokumentalną Warszawy (nagroda publiczności), Grand Prix Dolnego Śląska - Nagrodę Marszałka Województwa Dolnośląskiego oraz Bydgoszcz ART.DOC Award.

PYTANIE 8: Kino może zmieniać życie - twórców, bohaterów, widzów. Czy w Twoim życiu jest taki film? Odnieś się do dokumentu Binga Liu i opowiedz o swoim doświadczeniu.

5 maja 2021 - Grubaski na front

Fat Front, reż. Louise Unmack Kjeldsen, Louise Detlefsen, Dania/Szwecja/Norwegia 2019, 87 min

„Plus size”, „krągłe”, „większe"? Jak nazywać dziewczyny, które nie przypominają modelek z okładek magazynów? Same odpowiadają na to pytanie, mówiąc wprost: jesteśmy grube. Chcą odczarować to negatywne określenie i cieszyć się życiem na własnych warunkach. Używają do tego głównie Instagrama. W filmie poznajemy cztery dziewczyny, które pokazują światu, że nie pozwolą się oceniać przez pryzmat kilogramów – tańczą w bieliźnie, wygłupiają się i dzielą się swoim ciałopozytywnym podejściem, wspierając tych, którzy zmagają się z kompleksami.

„Nigdy nie napiszę o tym, dlaczego jestem gruba” – mówi jedna z bohaterek. Tym samym podejmuje walkę ze stereotypem, który mówi, że otyłość to wynik zaniedbania i objadania się. Dziewczyny mają dość nieustannego stygmatyzowania oraz życia w przekonaniu, że zrzucanie kilogramów powinno być ich głównym celem. Rzeczywistość, którą rządzą trenerzy personalni i nasze marzenia o idealnie wyrzeźbionych, szczupłych ciałach, równocześnie jest pułapką pełną wygórowanych oczekiwań i kompleksów. Grubaski chcą położyć temu kres. Czy im się to uda? Skandynawskie influencerki nie starają się zaklinać rzeczywistości i przyznają, że jest to zadanie na wiele lat i nadal jesteśmy dalecy od jego wykonania.

PYTANIE 9: “Twoje ciało to pole bitwy” - wychodząc od pracy Barbary Kruger “Your body is a battleground” (1989, grafikę znajdziecie w Google) rozwiń to zdanie, odnieś do filmu “Grubaski na front” i bliskich Twemu sercu przykładów ze świata mediów, kultury, polityki.

12 maja 2021 - Tajemnice Showgirls

You Don't Nomi, reż. Jeffrey McHale, USA 2019, 92 min

Czy „Showgirls” to najgorszy film w historii czy przypadkowe arcydzieło? Kultowy film Paula Verhoevena nie przestaje prowokować. W 1995 roku grono krytyków uznało jego film o striptizerkach w Las Vegas za najgorszy w historii kina, a reżyser odebrał osobiście „nagrodę” z tej okazji. Co się zmieniło od tamtego czasu? Popkultura ma oczywisty wymiar polityczny. Zagadnienia, takie jak równouprawnienie płci czy wolność seksualna, są obecnie analizowane przez ekspertów, którzy wywracają do góry nogami to, co oglądamy w „Showgirls” i znajdują ukryte wymiary oryginalnego języka filmowego melodramatu.

„Tajemnice Showgirls” są całkowicie oparte na klipach z filmu i stają się rehabilitacją obrazu Verhoevena, potwierdzając jego obecny status klasyki kampu. Rola Nomi grana przez Elizabeth Berkley obecnie jest uznawana za wyprzedzającą swój czas.

PYTANIE 10: Gdybyś miała/miał zrobić film o filmie, to o jakim i dlaczego? Uzasadnij i podaj trzy różne argumenty i tematy, które poruszysz.

19 maja 2021 - zajęcia odwołane

19 maja 2021 r. zajęcia nie odbędą się.

26 maja 2021 - Polaroid. Błyskawiczne spełnienie marzeń

Instant Dreams, reż. Willem Baptist, Holandia 2017, 92 min

Wśród różnych formatów wywoływanych błyskawicznie zdjęć, jakie pojawiły się do tej pory na rynku, Polaroid był pierwszy, oryginalny i najlepszy. Kiedy firma ogłosiła koniec produkcji w 2008 roku, obawiano się, że zniknie na zawsze. Ale ostatnia działająca fabryka Polaroida została zakupiona przez grupę entuzjastów, wśród których znalazł się emerytowany naukowiec, wizjonerski geniusz Stephen Herchen. Wcześniej współpracował on z wynalazcą Polaroida, Edwinen Landem, a dziś wciąż próbuje odkryć tajemnicę zaginionej tajnej formuły chemicznej, na bazie której produkowano polaroidy.

Film ilustruje magię polaroidów, a także ich rolę i znaczenie w świecie popkultury i społeczeństwie. Reżyser zabiera nas w niesamowitą podróż do nieistniejącego już dziś świata fotografii, pokazując kilka powiązanych z nim wyjątkowych osób, które właśnie za pomocą aparatu Polaroida próbują uchwycić ważne dla siebie, unikalne momenty w życiu.

Niemiecka artystka Stefanie Schneider robi sesję zdjęciową na pustyni w Kalifornii, wykorzystując ostatni zapas oryginalnego papieru Polaroid. Christopher Bonanos, redaktor „New York Magazine”  oraz autor książki o historii Polaroida, stara się uchwycić swój związek z synem za pomocą polaroidowego aparatu fotograficznego. Jest też Japonka, która odkrywa magię Polaroida w Tokio – królestwie nowych technologii. Każdy z nich właśnie za pomocą Polaroida stara się zachować ulotne i niepowtarzalne chwile w sposób zupełnie daleki od powtarzalności. Trudno dziś bowiem znaleźć wyraźniejszy symbol różnicy między erą analogową a cyfrową niż Pięknie wspomnienie uchwycone na polaroidowym zdjęciu w kontrze do tysiąca ostrych zdjęć robionych co chwila na iPhone’ie.

Ścieżka dźwiękowa w tym filmie jest równie sugestywna jak hipnotyczne, ekspresyjne zdjęcia, co powoduje, że ten obraz jest ambitnym wizualnie esejem o Polaroidzie, który staje się metaforą naszego związku z rzeczywistością, ludzkiej tęsknoty do uwieczniania snów i marzeń.

Warto też zwrócić uwagę na pewną ciekawostkę: w 2017 Polaroid został kupiony przez Polaka –przedsiębiorcę Wiaczesława Smołokowskiego. Obecnie firmą zarządza jego syn Oskar.

PYTANIE 11: Możesz stworzyć film o wybranym przedmiocie. Co by to było? Jaką formę filmową byś wybrała? Jakie tematy, osoby, zagadnienia pojawiłyby się w Twoim filmie? (max. 5 punktów).

2 czerwca 2021 - Zamknij się i graj na pianinie

Shut Up And Play The Piano, reż. Philipp Jedicke, Wielka Brytania/Niemcy 2018, 82 min

Filmowy portret pochodzącego z Kanady muzyka i pianisty Chilly Gonzalesa, którego prawdziwe nazwisko brzmi Jason Charles Beck. Ekscentryczny twórca i performer, głównie muzyki electro i electro-soul, wirtuoz pianina i kompozytor inspiruje i zachwyca. Współpracował z takimi artystami jak: Feist, Jarvis Cocker, Peaches, Draft Punk, Drake, czy Louise Austen i Yaylor Savvy. Za każdym razem, gdy wydaje się, że publiczność w końcu go rozgryzła, robi radykalny zwrot i zrywa z jej oczekiwaniami. Ciągły ruch i zmiana wydają się definiować życie i karierę sceniczną muzyka, u którego zwątpienie i megalomania okazują się po prostu dwiema stronami tej samej monety.

Film stara się uchwycić figlarność i przewrotność Chilly Gonzalesa. Wykorzystując obszerne archiwum wideo ukazuje biografię i oryginalną osobowość artysty. Śledzimy pełną megalomanii i muzyki podróż Gonzalesa od berlińskiej sceny punkowej do najlepszych na świecie filharmonii. Jedno zaprzecza w niej drugiemu. W 2003 roku ogłosił się prezydentem berlińskiego undergroundu, ale wkrótce podbił burżuazyjne sale koncertowe spokojnym albumem „Solo Piano”. W rozmowie z pisarką Sibylle Berg zdradza ciekawe historie z własnej biografii i przedstawia własną filozofię życia i twórczości. Żadne blokady nie są tu ani przeszkodą ani ograniczeniem. Film łączy wywiady i sceny z koncertów Gonzalesa z rożnych okresów jego twórczości z fikcyjnymi materiałami i zabawnie udramatyzowanymi wywiadami z jego współpracownikami, zacierając tym samym granice pomiędzy prawdą i fikcją. W ten sposób śledzimy portret kontrowersyjnego, energicznego i ciężko pracującego artysty-performera, który nigdy nie przestaje zaskakiwać.

PYTANIE 12: Robisz film o ulubionym artyście. Stwórz moodboard składający się z co najmniej 5 różnorodnych elementów, które zainspirują formę i w trzech punktach napisz (opowiedz), o czym będzie Twój film.