AKADEMIA FILMU DOKUMENTALNEGO cz. 1

SEM. ZIMOWY 2021/2022 - ZAJĘCIA ONLINE

 

WOLNI SŁUCHACZE - ZAPISY NA MAILA KLAUDIA@AGAINSTGRAVITY.PL

ZE WZGLĘDU NA OGRANICZENIA LICENCYJNE DOSTĘP DO ZAJĘĆ MOŻLIWY JEST WYŁĄCZNIE NA TERENIE POLSKI.

Przedmiot ogólnouniwersytecki na Uniwersytecie Warszawskim. Semestr zimowy 2021/22, zajęcia online.

Dostęp do filmów możliwy wyłącznie na terenie Polski!

Na program zajęć (wykładów, projekcji i dyskusji) składają się najwybitniejsze i najżywiej dyskutowane w ostatnich latach filmy dokumentalne. Film dokumentalny na początku XXI wieku nie tylko wyraźnie zyskuje na popularności, ale w świadomości wielu widzów pozostaje bardziej wiarygodnym i niezależnym niż film fabularny sposobem mówienia o rzeczywistości.

Zarejestruj się w systemie USOS

INFORMACJE OGÓLNE

Zajęcia będą odbywać się online. Uczestniczki i Uczestnicy będą otrzymywać dostęp do filmów i wykładów online.

  • Wykłady będą odbywać się zgodnie z poniższym harmonogramem zajęć w środy o godz. 17:00 w formie live stream’u na facebooku Akademii Filmu Dokumentalnego UW. Wykłady będą rejestrowane i na następny dzień udostępniane wszystkim osobom zapisanym na zajęcia. Nie trzeba uczestniczyć w wykładzie na żywo, można go nadrobić w późniejszym, dogodnym dla siebie terminie.

  • Filmy będą udostępniane na platformie vod.mdag.pl. Prosimy o zarejestrowanie się na platformie na swój mail podany w USOS. Po wykupieniu dostępu do zajęć każda osoba otrzyma unikalny kod umożliwiający dostęp do filmów. Filmy będą udostępniane co tydzień - o północy w poniedziałki (aby mieć możliwość obejrzenia filmu przed środowym wykładem) - z możliwością jednorazowego odtworzenia w ciągu 7 dni (do niedzieli, w następny poniedziałek udostępni się kolejny film zgodnie z harmonogramem zajęć). Od momentu kliknięcia “Odtwórz” będzie 12 godzin na dokończenie oglądania filmu.

  • Dostęp do filmów możliwy wyłącznie na terenie Polski!

  • Na pierwszy wykład zapraszamy 20.10.2021 r. Pierwszy film będzie udostępniony od północy w poniedziałek 18.10.2021 r. do niedzieli 24.10.2021 r. do godz. 23:59. Od 25.10 na tydzień będzie udostępniony kolejny film z programu itd.

  • 10.11.2021 r. zajęcia nie odbędą się.

  • Obecność na zajęciach zaliczana jest obejrzeniem filmu (w ciągu 7 dni dostępności danego filmu, w dogodnym dla siebie momencie). Zachęcamy do oglądania filmów przed wykładem, ale nie jest to absolutnie konieczne. Każda osoba uczestnicząca w zajęciach otrzyma unikalny kod umożliwiający dostęp do filmów, dzięki któremu pod koniec semestru będziemy mieć możliwość weryfikacji odtworzeń i tym samym sprawdzenia Waszych obecności.

  • Rejestrując się/opłacając karnet na zajęcia po zakończeniu okresu dostępności danego filmu rozumiesz i akceptujesz, że nie będzie on już dostępny, a jego nieobejrzenie liczy się jako nieobecność.

Liczba ECTS: 4

E-karnet: Studentki i studenci, chcący uczestniczyć w zajęciach i uzyskać z nich zaliczenie, zobowiązani są w pierwszej kolejności do rejestracji na zajęcia w systemie USOS, a następnie wykupienia semestralnego dostępu (e-karnetu), którego cena wynosi 150 zł.

E-karnety należy opłacić przed rozpoczęciem zajęć przelewem na konto na poniższe dane:

AGAINST GRAVITY SP. Z O. O.

ul. Bukowińska 26c/12

02-703 Warszawa

nr konta Alior Bank: 52 2490 0005 0000 4610 3977 6440

W tytule przelewu: AFD1 ONLINE ZIMA 2021/2022 IMIĘ I NAZWISKO

UWAGA! Samo opłacenie dostępu (e-karnetu) nie gwarantuje miejsca na liście osób uczestniczących w zajęciach. Osoby, które chcą uzyskać zaliczenie z przedmiotu muszą w pierwszej kolejności zarejestrować się na zajęcia w systemie USOS. Dopiero po rejestracji należy opłacić e-karnet.

→ Kody dostępów będą wysyłane do osób uczestniczących w zajęciach w dn. 15 października. Kod zostanie wysłany dopiero po zaksięgowaniu płatności, dlatego aby mieć pewność otrzymania kodu przed pierwszymi zajęciami prosimy o dokonanie płatności do 14 października.

→ Rejestrując się na zajęcia/opłacając karnet już po zakończeniu okresu dostępności danego filmu rozumiesz i akceptujesz, że nie będzie on już dla Ciebie dostępny, a jego nieobejrzenie liczy się jako jedna z Twoich nieobecności.

Istnieje możliwość wykupienia e-karnetu bez rejestracji w USOS, żeby uczestniczyć w zajęciach jako wolny/a słuchacz/ka. UWAGA! Zapisy dla wolnych słuchaczy/słuchaczek od 01.09.2021 r., osoby zainteresowane prosimy o wysłanie zgłoszenia na adres mailowy: klaudia@againstgravity.pl

Prowadząca:
Kaja Klimek - dziennikarstwo i komunikacja społeczna, porównawcze studia cywilizacji - Uniwersytet Jagielloński, freelancerka - tłumaczka i publicystka. Kontakt: akademiafilmudokumentalnego@gmail.com (w sprawach zaliczeniowych)

Koordynatorka:
Klaudia Gniady (Akademia Dokumentalna)
Kontakt: klaudia@againstgravity.pl (w sprawach organizacyjnych oraz w razie ewentualnych problemów technicznych z playerem. W razie problemów technicznych prosimy o przesłanie zrzutu ekranu z błędem/widokiem, który wyświetla się po zalogowaniu)

 

WARUNKI ZALICZENIA

1. OBECNOŚĆ

W semestrze zimowym 2021/2022 zaplanowanych jest 12 projekcji. Obecność na zajęciach zaliczana jest obejrzeniem filmu. Każda osoba uczestnicząca w zajęciach otrzyma unikalny kod umożliwiający dostęp do filmów, dzięki któremu pod koniec semestru będziemy mieć możliwość weryfikacji odtworzeń i tym samym sprawdzenia Waszych obecności.

Maksymalna ilość nieobecności umożliwiająca zaliczenie przedmiotu to: CZTERY, każda kolejna będzie oznaczała brak możliwości zaliczenia przedmiotu. Ze względu na charakter zajęć nie ma znaczenia czy nieobecności są usprawiedliwione czy nie.

Każdej i każdemu przysługują DWIE NIEOBECNOŚCI bez żadnych konsekwencji. Za kolejne DWIE, które uznajemy za nadprogramowe, należy napisać recenzje lub zrealizować 3-minutowe recenzje wideo wybranych filmów z AFD1, które obejrzało się w ramach zajęć - innych niż film wybrany do pracy zaliczeniowej!

W tej pracy liczy się OPINIA, krytyczne spojrzenie, a nie powszechnie dostępne dane na temat filmu, jego twórców, przebiegu ukazanej sytuacji. Recenzja może być krótszą formą odpowiedzi na pytanie zadane w czasie zajęć.

Objętość pracy / długość wideo: maksymalnie 3000 znaków ze spacjami / 3 minuty

Termin nadsyłania: ostatnie zajęcia w semestrze.

UWAGA: To Uczestniczka i Uczestnik zajęć powinni wiedzieć, który film opuścili. Bieżące kontrolowanie ilości nieobecności leży po Waszej stronie.

2. PRACA ZALICZENIOWA

Warunkiem zaliczenia zajęć, poza obecnością, będzie przygotowanie pracy zaliczeniowej w postaci materiału wideo z dołączoną pisemną eksplikacją zastosowanej formy i metody pracy.

Jak się do tego zabrać? Każdemu prezentowanemu w ramach zajęć filmowi będzie towarzyszyło pytanie dotyczące czy to treści poruszanych w filmie, czy jego formy estetycznej, ale również szerszego kontekstu społecznego, kulturowego czy politycznego, w który film się wpisuje. Uczestniczka i Uczestnik zajęć wybierają zatem jeden film prezentowany w ramach Akademii i przygotowują odpowiedź na dotyczące go pytanie postawione w czasie dyskusji po owym filmie - w postaci materiału wideo. Pytania po zajęciach pojawią się na tej stronie - poniżej filmu, którego dotyczą.

  • WYMAGANIA DOTYCZĄCE PRACY:

Praca wideo: Długość to maksymalnie 3 minuty, popularny format wideo (mpeg, vlc, mp4, avi) wysłane poprzez Google Drive, Dropbox, Wetransfer. Materiał ma mieć charakter krytyczno-filmowy i eseistyczny. Co to oznacza? Autorka i Autor prezentują swoje poglądy i przemyślenia, dowodzą krytycznego myślenia o filmie i jego kontekście. Forma - właściwie dowolna - od wypowiedzi bezpośrednio do kamery (uwaga: przemyślanej i wypowiedzianej, a nie odczytanej! Czytanie oznacza dyskwalifikację i zwrot pracy!), przez różnorodne formy montażowe, vlogowe, wideo-eseistyczne (zmontowane materiały wizualne i komentarz Autorki/Autora), po... No właśnie. Granicą jest Wasza inwencja twórcza. Praca powinna też zawierać planszę z listą wykorzystanych materiałów, których nie jesteście Autorkami/Autorami.

Eksplikacja autorska: do pracy (np. w treści maila) należy dołączyć pisemne uzasadnienie wybranej formy i metody pracy w przypadku wybranego zagadnienia oraz opis procesu twórczego.
Długość: 2000 znaków ze spacjami.

Nazwa pliku wideo według schematu: imię_nazwisko_numer pytania

W treści maila wpisujemy również Imię i nazwisko i numer indeksu.

Jeśli szukacie inspiracji, serdecznie polecamy kanał AFD na YouTube, gdzie można obejrzeć najciekawsze prace uczestników poprzednich edycji zajęć.

Charakter samych pytań towarzyszących filmom wskaże, że zarówno w pierwszym jak i drugim przypadku możliwości i form wyrazu będzie wiele. Liczy się przede wszystkim inwencja twórcza, własne przemyślenia i pomysły i kreatywność Autorki i Autora.

  • KRYTERIA OCENIANIA:

Przy ocenie pod uwagę będą brane:

- zgodność z tematem - lub uzasadnione od niego odbieganie, jeśli Autorka lub Autor ma taką potrzebę;

- odpowiedź na pytanie dowodząca przemyślenia zagadnienia;

- odniesienia nie tylko do filmu, ale i innych tekstów kultury i kontekstów;

- oryginalność myśli i wyjście poza obiegowe, stereotypowe przekonania;

- własna, uzasadniona opinia i stanowisko;

- pomysł na realizację - jest ważniejszy właściwie niż samo wykonanie. Zdajemy sobie sprawę, że dla wielu z Was to pierwsza próba wypowiedzi w takiej formie. Bardzo szanuję każdą próbę wyjścia poza strefę komfortu i zmierzenia się z nową formą wyrazu;

- inwencja twórcza - to szerokie zagadnienie. Najważniejsze jest to, żebyście podjęli próbę, eksperymentowali i stworzyli autorskie dzieło;

- w przypadku wypowiedzi do kamery: najważniejsza jest jasność, spójność i przejrzystość wywodu podanego bezpośrednio do kamery (czyli do widzki, która Was ogląda), a nie odczytywanego z kartki/monitora. Czytanie rzuca się w oczy i oznacza zwrot pracy oraz konieczność zmierzenia się z tym lub innym tematem raz jeszcze;

- długość materiału - 3 minuty to absolutne maksimum. Ekonomia wypowiedzi jest istotna;

- na końcu plansza z listą wykorzystanych materiałów (wideo, muzyka), których nie jesteście Autorkami/Autorami - jeśli z takich korzystaliście.

  • TERMIN:

Termin nadsyłania pracy wideo z eksplikacją autorską to DWA TYGODNIE od daty zajęć. Przez datę zajęć rozumiemy dzień, w którym zgodnie z poniższym harmonogramem odbywa się wykład. Deadline na dosyłanie prac zaliczeniowych to 09.02.2022 r. (czyli dwa tygodnie po ostatnich zajęciach, jeśli do pracy zaliczeniowej wybierasz ostatni film).

Gotowe prace należy wysłać pod adres akademiafilmudokumentalnego@gmail.com

UWAGA! Termin jest niezmienny, rygorystycznie przestrzegany i nie ma od niego odstępstw, a jego przekroczenie zamyka drogę do opracowania pytania związanego z danym filmem - pozostaje on jednak przez resztę semestru dostępny do recenzji zaliczającej ewentualną nadprogramową nieobecność. Jeśli zajęcia nie odbywają się - termin to wciąż dwa tygodnie. Dlaczego tak musi być? Zależy nam, żeby jak najszybciej sprawdzać prace, szczególnie, gdy semestr zbliża się do końca. Dlatego też serdecznie namawiamy i zachęcamy, żeby zająć się pracami zaliczeniowymi wcześniej na przestrzeni semestru, a nie zostawiać spełnienie warunków zaliczenia na ostatni moment.

Za pracę można zdobyć 5 punktów. Oceniane będą zarówno forma, koncept jak i treść. Po wypełnieniu warunków dotyczących obecności na tej podstawie wystawiona zostanie ocena końcowa.

UWAGA! OTO JEDYNY ADRES DO WYSYŁKI WSZYSTKICH PRAC: akademiafilmudokumentalnego@gmail.com

Na pytania bieżące odpowiadamy na stronie Akademii Filmu Dokumentalnego na facebooku, zachęcamy więc do lajkowania i śledzenia, a także sprawdzania o co już pytanie padło, bo może odpowiedź na to, które Uczestniczkę i Uczestnika nurtuje już tam jest?

Sprawdź filmik prowadzącej z wytłumaczonymi wytycznymi do pracy zaliczeniowej

Dokładny harmonogram zajęć znajduje się poniżej.

 
 
stranger+in+paradise.jpg

20 października 2021 - Obcy w raju

Stranger in Paradise, reż. Guido Hendrikx, Holandia 2016, 72 min

Na Sycylii za murami fortecy o nazwie Europa dopiero co przybyli z krajów Afryki i Azji imigranci uczęszczają na lekcje dawane przez nauczyciela, który opowiada im o tym, jak wygląda życie na Starym Kontynencie i jak powinien przebiegać ich proces asymilacji. Edukator umiejętnie dobiera fakty, aby wzbudzić w uczniach skrajne emocje. Raz próbuje zawstydzić swoich słuchaczy, aby za chwilę podkreślić zasadność ich obecności w Europie. Ani przez chwilę nie ma wątpliwości, że relacja nauczyciela i imigrantów jest oparta na władzy.

Stawką toczonej przez nauczyciela gry jest przyszłość osób zgromadzonych w klasie, w której odbywa się osobliwa lekcja. Wkrótce prowadzący zajęcia zaczyna zadawać imigrantom wnikliwe pytania. Odpowiedzi zadecydują, komu zostanie przyznany azyl polityczny. Obserwujemy proces selekcji. To moment, w którym ujawnia się arbitralność przepisów przekładanych na losy jednostek. Guido Hendrikx umiejętnie oddaje wagę decyzji podejmowanych przed kamerą i towarzyszące im napięcie.

Rozmowy między przedstawicielem Starego Kontynentu a imigrantami przedstawione w filmie odzwierciedlają kierunki współczesnej debaty publicznej dotyczącej powinności Europy wobec osób pukających do jej drzwi w nadziei na poprawę warunków życia. Koszty utrzymania przybyłych ludzi i ciążące nad Starym Kontynentem dziedzictwo kolonializmu to tylko niektóre z zarysowanych w filmie problemów.

PYTANIE 1: Obcy? W raju? Kto jest kim, a co jest czym w filmie Guido Hendrikxa?

 
Selfinsemination_STL-LT-1024x540.jpg

27 października 2021 - Szwedzka teoria miłości

The Swedish Theory of Love, reż. Erik Gandini, Szwecja 2015, 76 min

W 1972 roku w Szwecji partia socjalistyczna opublikowała manifest „Family of the Future”, nakreślających wizję świata wolnych, równych ludzi, w którym znikną wszelkie więzy zależności ekonomicznej. Kobiety miały wyzwolić się spod władzy mężczyzn, starsi nie musieli już polegać na dobrej woli dorosłych dzieci, a najmłodsi zyskiwali pełnię praw i opiekę państwa. Reżyser przygląda się dzisiejszej Szwecji i pokazuje wielowymiarowe konsekwencje wprowadzenia wywiedzionych z ducha 1968 roku rozwiązań. Okazuje się, że niezależność – podstawowa wartość u naszych zamorskich sąsiadów – ma swoją ciemną stronę.

Dziś aż jeden na czterech Szwedów umiera samotnie, a zdarza się, że ciała samotnie zmarłych znajdowane są dwa lata po ich śmierci. Szwedki są największą grupą wśród klientek banku nasienia. Pragną potomstwa, ale nie są w stanie zbudować trwałej relacji z partnerem, bo wymaga ona kompromisów i wyrzeczeń. Film jest brawurowo zrealizowanym kalejdoskopem tego bliskiego a zarazem bardzo egzotycznego z polskiej perspektywy kraju. To prawdziwe laboratorium przyszłości, przypominające niekiedy dystopijne filmy SF. Kontakty ludzkie realizowane za pośrednictwem organizacji społecznych, brak socjalizacji, ucieczka przed wszelkimi trudnościami, zanik umiejętności interakcji, niechęć do obcych (Szwecja to kraj, gdzie imigranci integrują się zdecydowanie najwolniej w Europie) – to wszystko ciemne strony kraju, który często stawiamy sobie za wzór.

Zygmunt Bauman, pojawiający się w filmie, nie szczędzi Szwedom gorzkich słów. Państwo zapewnia im wszystko, oprócz umiejętności bycia z innymi ludźmi. Film pokazuje także uciekinierów z pozbawionego ludzkiego ciepła raju – lekarza, który dopiero w Etiopii odnalazł sens życia czy dziwaczną sektę lubującą się w orgiach urządzanych na leśnych polanach… Film nie daje prostych odpowiedzi – każdy sam musi sobie odpowiedzieć na pytanie, czy z drogi ku niezależności da się w ogóle zawrócić i czy ceną za wolność musi być dojmująca samotność.

PYTANIE 2: Skoro wiesz już czym jest “szwedzka teoria miłości” to opowiedz czym jest polska teoria miłości. Stwórz 3-5 puktów i zasad rządzących tą sferą życia Polaków.

 
Kret-w-Korei6112498738596.jpeg

3 listopada 2021 - Kret w Korei

The Mole, reż. Mads Brügger, Norwegia/Dania/Wielka Brytania/Szwecja 2020, 120 min

Film, kręcony potajemnie przez ponad dekadę, jest najbardziej niepokojącą historią naszych czasów. Pozostawia widza z poczuciem, że świat nigdy nie będzie już wyglądał tak samo. Nawet najlepszy hollywoodzki scenarzysta by tego nie wymyślił.

10 lat temu do Madsa Brüggera („Ambasador”, „Kto zabił sekretarza generalnego ONZ?”), przyszedł niejaki Ulrich Larsen, bezrobotny szef kuchni utrzymujący się z renty. Oznajmił mu, że chce szpiegować wewnątrz struktur powiązanych z Koreą Północną. W ciągu kolejnej dekady Larsen infiltruje The Korean Friendship Association (KFA), organizację sprzyjającą reżimowi Kim Dzong Una. Udaje mu się zdobyć zaufanie jej przywódców, dzięki czemu odkrywa szokujące fakty. Kto by pomyślał, że Korea Północna jest światowym producentem broni i narkotyków? Larsen jedzie w delegację do Pyongyang, a następnie trafia na wyspę w Ugandzie, gdzie Koreańczycy przekonują jego oraz podstawionego przez Brüggera fałszywego inwestora z Danii, że pod wodą można zbudować fabrykę produkującą broń i narkotyki. A wszystko pod przykrywką tworzenia luksusowego kompleksu hotelowego. Przez cały ten czas towarzyszą im jawne i ukryte kamery.

PYTANIE 3: Wymyśl temat/pomysł na film, który Mads Brügger i jego “agent” mogliby zrealizować w Polsce 2021 roku.

 

10 listopada 2021 - ZAJĘCIA ODWOŁANE

W dniu 10 listopada 2021 r. zajęcia nie odbędą się.

 
sakawa.jpg

17 listopada 2021 - Sakawa

Sakawa, reż. Ben Asamoah, Belgia/Holandia 2018, 81 min

W Ghanie na wysypiskach elektronicznych śmieci znajduje się skarbnica informacji. Otwarcie twardych dysków i uzyskanie dostępu do zdjęć i danych osobistych ich byłych właścicieli to stosunkowo prosta sprawa. W internecie prawie każdego można oszukać, znając imię, nazwisko i adres. Młoda matka z Ghany ze zdumieniem patrzy na amerykańską ulicę, którą wyklikała w Google Maps w ciągu kilku sekund – to Ama, należąca do grona ghańskich internetowych oszustów zwanych Sakawa. Łączą oni współczesne oszustwa internetowe z tradycyjnymi afrykańskimi rytuałami wudu.

Oszukują głównie obcokrajowców, szczególnie z Europy. Mają na to łatwe wytłumaczenie. Kraje europejskie okradały Afrykę z zasobów takich jak złoto, boksyt, kobalt, diamenty przemysłowe, fosforowe, skały, metale z grupy platynowców, wermikulit, czy cyrkon. A teraz oni – oszuści z Sakawy odbijają to sobie z nawiązką. Kradnąc pieniądze z Europy, postrzegając to jako akt zadośćuczynienia za popełnione na nich wcześniej kolonialne zbrodnie. W ubogiej Ghanie to jeden ze skutecznych sposobów na przetrwanie i poradzenie sobie z wszechobecnym bezrobociem. Brak skrupułów nie razi tu nikogo. Ile współczucia można się spodziewać po kimś, kto co tydzień musiał kupować rybę o wartości 250 euro dla swojego szefa, podczas gdy sam zarabiał zaledwie 12 euro miesięcznie?

PYTANIE 4: Wszystko ma swoje plusy i minusy. Wybierz narzędzie cyfrowe/technologiczne (appka, sprzęt, program itp.) i pokaż/omów 2 konkretne, zahaczone w rzeczywistości pozytywne i 2 negatywne wymiary jej wpływu na życie ludzi, którzy nie są Tobą.

 
21xNY_Pat.jpg

24 listopada 2021 - 21 x Nowy Jork

21 x New York, reż. Piotr Stasik, Polska 2016, 70 min

21 osób spotkanych w nowojorskim metrze. 21 intymnych opowieści.

Kim naprawdę są osoby podróżujące nowojorskim metrem? Piotr Stasik skierował kamerę na 21 przypadkowych osób wyłonionych z tłumu pasażerów. Jak wyglądają ich intymne relacje? Jakie są ich seksualne pragnienia? W filmie poznajemy 21 osobistych, pełnych emocji historii. – Czy to jest w ogóle dozwolone, żeby być znów tak szczęśliwym? – pyta dziewczyna, która w jednej ze scen całuje się z poznanym niedawno mężczyzną.

Nowy Jork widziany okiem Piotra Stasika jest kłębowiskiem namiętności, tęsknot, ale i rozczarowań. Czy bliskość dziś to przede wszystkim seks? Poruszające obrazy Nowego Jorku i hipnotyzująca muzyka wprowadzają w trans, dzięki któremu możemy zbliżyć się do nieznajomych.

Ten wielopoziomowy film o samotności, tęsknocie za emocjami, i potrzebie komunikacji jest też lustrem, w którym możemy się przejrzeć, jeśli... starczy nam odwagi. "21 x Nowy Jork" może być opowieścią o Tobie.

Film Piotra Stasika zyskał uznanie na zagranicznych i polskich festiwalach filmowych, otrzymując m.in. nominację w kategorii Najlepszy Film Dokumentalny do Europejskiej Nagrody Filmowej i specjalne wyróżnienie jury dla najlepszego reżysera w Konkursie Fiction/Non-Fiction 14. Festiwalu Filmowego Millennium Docs Against Gravity.

PYTANIE 5: Gdybyś miała/miał stworzyć film "21 x Warszawa / miejsce, w którym jesteś", to GDZIE byś zaczęła/zaczął?

 
SAFARI_6.jpg

1 grudnia 2021 - Safari

Safari, reż. Ulrich Seidl, Austria 2016, 88 min

UWAGA! Film zawiera drastyczne sceny przemocy wobec zwierząt.

Wakacyjny film o zabijaniu i ludzkiej naturze. Ulrich Seidl wraca do Afryki – ostatnim razem był tu, realizując pamiętną fabułę „Raj: miłość” o seksturystyce starszych białych kobiet. Tym razem portretuje austriackich myśliwych, zażywających „uroków” mordowania zwierząt w rezerwacie.

Proceder polowania na zwierzęta jest jak najbardziej legalny i zorganizowany w formie ekskluzywnych wczasów dla Europejczyków, pragnących przeżyć „dziką” przygodę na Czarnym Lądzie. Biznes turystyczny z polowaniami na gnu, zebry, czy żyrafy w ofercie prowadzi Austriak dobrze znający gusta przyjezdnych ze Starego Kontynentu.

Seidl portretuje tych myśliwych-turystów w swoim stylu – bezlitośnie, ironicznie i ze swoistym dystansem. Widzimy śmierć i cierpienie zwierząt. Niemieccy i austriaccy turyści strzelają, płaczą z ekscytacji, pozują do zdjęć z upolowaną zwierzyną. Reżyser zdziera maskę z „cywilizowanych” Europejczyków, pokazując ledwie skrywany rasizm, obojętność na biedę i fascynację przemocą.

PYTANIE 6: "Wakacyjny film o zabijaniu, film o ludzkiej naturze" - głosi tagline "Safari". A o czym dla Ciebie jest film Ulricha Seidla?

 
mdagff-2020 - We Believe in Dinosaurs - Stills [1010795] jpeg.jpg

8 GRUDNIA 2021 - WIERZYMY W DINOZAURY

We Believe in Dinosaurs, reż. Clayton Brown, Monica Long Ross, USA 2019, 85 min

Dinozaury żyły w tym samym czasie co ludzie, świat powstał w jednym momencie kilka tysięcy lat temu, zaś biblijny potop i arka Noego to po prostu historyczne fakty. Brzmi absurdalnie? Miliony Amerykanów odwiedza co roku dwie flagowe instytucje, które prężnie rozwijają ruch kreacjonistyczny – Muzeum Kreacjonizmu i ogromną arkę, będącą podobno dokładnym odwzorowaniem tej opisanej w Biblii. Kreacjoniści od wielu lat tworzą alternatywny, pseudonaukowy świat, traktujący Biblię jako źródło historyczne, w którym zostały opisane autentyczne wydarzenia. Argumentują, że nie mogą traktować swojej wiary wybiórczo, gdyż jeśli podważą choć jeden fakt opisany w Piśmie Świętym, cały ich system wiary legnie w gruzach.

To ziarno trafia na podatny grunt – już 38% Amerykanów wierzy, że świat powstał tak, jak to opisano w Biblii, a wiceprezydent zapytany na wizji, czy wierzy w ewolucję, plącze się w zeznaniach. Bohaterami filmu są zarówno kreacjoniści odsłaniający tajniki swojej pracy i opowiadający o głębokiej wierze, jak i ludzie, którzy podejmują z nimi nierówną walkę na argumenty. Walkę skazaną na przegraną – bo jaką moc mają racjonalne przesłanki w zderzeniu z ogniem świętej wiary? W dodatku opartym na solidnym, przynoszącym miliony dolarów zysku modelu biznesowym, nadającym sens życia ludziom, którzy na skutek krachu ekonomicznego ledwo wiążą koniec z końcem. W tle pojawiają się pytania o relacje świeckiego państwa i Kościoła, granice wolności wypowiedzi, przyszłości nauki nieradzącej sobie w starciu z religijnym fanatyzmem

PYTANIE 7: Przekonać przekonanych - nie przekonać nieprzekonanych? Jakich mediów, form i metod Ty byś użyła/użył, by przekonać sceptyków do ważnej dla Ciebie idei? Podaj przykład i wizję konkretnych działań.

 
Bellingcat3A-prawda-w-czasach5cb753b06776e5cb753b21fb3c.jpg

15 grudnia 2021 - Bellingcat: Prawda w czasach postprawdy

Bellingcat: Truth in a Post-Truth World, reż. Hans Pool, Holandia 2018, 88 min

Bellingcat to pierwszy w historii obywatelski internetowy serwis śledczy zajmujący się ujawnianiem prawdy o współczesnych zagadkowych sprawach – od katastrofy katastrofy lotu Malaysia Airlines 17 po tajemnicze zatrucie Siergieja Skripala, rosyjskiego szpiega w Wielkiej Brytanii. Cywilna grupa dochodzeniowa powstała w 2014 roku z inicjatywy blogera Eliota Higginsa, a następnie rozszerzyła swój zasięg o międzynarodową sieć badaczy, którzy analizują konflikty i wystawiają informacyjne agencje i rządy na próbę. 

Skutecznie wykorzystują wiedzę na temat mediów społecznościowych, technik rekonstrukcji, analiz audio i innych nowoczesnych cyfrowych metod badawczych oraz crowdsourcingu, dzięki czemu okazują się szybsi, skuteczniejsi i bardziej innowacyjni od tradycyjnego dziennikarstwa śledczego. Film pokazuje, jak działa Bellingcat i dlaczego zyskuje tak znaczący status jako źródło informacji.

Reżyser przeprowadził wywiady z członkami grupy w Niemczech, Holandii, Finlandii i Stanach Zjednoczonych. Pokazał ich bieżące badania, jak również głośne sprawy, o których już informowali. W czasach, gdy rządy rozpowszechniają fake newsy, by wywołać zamieszanie i niepewność, coraz trudniej jest znaleźć prawdę. I to właśnie uprawiana masowo propaganda, która ją zastępuje, napędza Bellingcat. Czy dziś można jeszcze komukolwiek wierzyć? Sukces Bellingcata pokazuje, jak zmienia się nasz świat w obliczu nowych technologii i mediów społecznościowych, gdy rządy coraz częściej tracą wiarygodność, a tradycyjne gazety zmniejszają się zarówno pod względem znaczenia, jak i zasięgu.

PYTANIE 8: Z jakich mediów korzystasz? Czym się kierujesz przy doborze źródeł? Zrób dla nas tzw. “prasówkę”, podając kilka przykładów mediów, które śledzisz i uzasadniając, dlaczego to one są dla Ciebie wiarygodnym źródłem informacji.

 
honeyland.jpg

22 grudnia 2021 - Kraina miodu

Honeyland, reż. Ljubomir Stefanov, Tamara Kotevska, Macedonia 2018, 85 min

50-letnia Hatidze mieszka ze schorowaną matką w górskiej wiosce gdzieś w Bałkanach. Nie mają dostępu do prądu ani bieżącej wody. Kobieta utrzymuje się z produkcji miodu. Nie wykorzystuje jednak pszczół, respektując przyrodę i zasadę „połowa dla mnie, połowa dla was”. Pewnego dnia do jej okolicy wprowadza się wielodzietna rodzina. Nowi sąsiedzi również zaczynają hodować pszczoły, ale szacunek zastępuje twardy biznes i maksymalna eksploatacja. Czy Hatidze uda się zmienić ich podejście? Tym bardziej, że jeden z chłopców jest wyraźnie pod jej wrażeniem…

„Kraina miodu” zdobyła liczne nagrody na całym świecie, w tym aż trzy na festiwalu w Sundance (m.in. główną Nagrodę Jury) oraz cztery na 16. Millennium Docs Against Gravity, m.in. Nagrodę Banku Millennium. Film otrzymał dwie nominacje do Oscara® za 2019 r. w kategoriach Najlepszy Film Dokumentalny i Najlepszy Film Międzynarodowy.

PYTANIE 9: O jakiej osobie NIEPUBLICZNEJ i NIEZNANEJ POWSZECHNIE zrobiłabyś/zrobiłbyś film dokumentalny? Odnieś swój wybór do kontekstu społeczno-polityczno-kulturowego i uzasadnij, dlaczego to bohater(ka) naszych czasów.

 
Mit-Hitlera61168fa861885.jpeg

12 stycznia 2022 - Mit Hitlera

The Meaning of Hitler, reż. Petra Epperlein, Michael Tucker, USA 2020, 88 min

Film jest prowokacyjnym śledztwem na temat fascynacji naszej kultury Hitlerem i nazizmem. Jego osią jest książka Sebastiana Haffnera „The Meaning of Hitler” z 1978 roku. Czy w obliczu wzrastającej fali rasizmu, prób normalizacji antysemityzmu i traktowania historii jako broni politycznej, losy Hitlera mogą pomóc w zrozumieniu naszych czasów? Lęk przed autorytaryzmem i faszyzmem obecny jest w większości krajów, a film zajmuje się mitami, błędnymi teoriami rozumienia historii i nieumiejętnością radzenia sobie z dziedzictwem jednego z największych dyktatorów w historii. Od myślicieli, takich jak Deborah Lipstadt, Martin Amis, Sir Richard Evans, Saul Friedlander, Yehuda Bauer, a także od słynnych łowców nazistów - Beate i Serge Klarsfeldów - dowiadujemy się nowych faktów dotyczących Hitlera, które pomagają lepiej zrozumieć teraźniejszość. Film był kręcony w dziewięciu krajach i przedstawia także punkt widzenia denialistów Holocaustu, takich jak David Irving.

PYTANIE 10: Wybierz książkę ze swojej dziedziny akademickiej (naukową, nie powieść), na podstawie której mógłby powstać film dokumentalny/esej filmowy. Kogo zaprosisz jako ekspertki/ekspertów (2-3 osoby)? Jakich materiałów użyjesz, żeby zilustrować temat? (forma wizualna, filmy, media itp).

 
i+am+not+your+negro.jpg

19 stycznia 2022 - Nie jestem twoim murzynem

I Am Not Your Negro, reż. Raoul Peck, USA/Francja/Belgia/Szwajcaria 2016, 89 min

Raoul Peck w nominowanym do Oscara® "Nie jestem twoim murzynem" opowiada o segregacji rasowej, prześladowaniach i walce o prawa Afroamerykanów w USA. Reżyser wykorzystuje niepublikowane dotąd fragmenty niedokończonej książki „Remember This House” Jamesa Baldwina, słynnego afroamerykańskiego powieściopisarza i eseisty, oraz bogaty zasób archiwalnych filmów i zdjęć. W filmie usłyszymy głos Samuela L. Jacksona – narratora opowieści. "Nie jestem twoim murzynem" otrzymał nagrodę BAFTA w kategorii najlepszy film dokumentalny.

Książka i film przedstawiają historie następujących po sobie zabójstw trzech przyjaciół Baldwina: Medgara Eversa, Malcolma X i Martina Luthera Kinga. Baldwin nie dokończył książki przed swoją śmiercią w 1987 roku. Pozostawił zaledwie trzydzieści stron, a spadkobiercy pisarza powierzyli rękopis reżyserowi Raoulowi Peckowi.

Film był nominowany do Oscara® w kategorii Najlepszy Pełnometrażowy Film Dokumentalny oraz otrzymał wyróżnienie Jury Ekumenicznego i Nagrodę Publiczności w sekcji Panorama na Festiwalu Filmowym Berlinale 2017.

PYTANIE 11: Tworzysz esej filmowy o Polsce 2022. Kto będzie bohaterką/bohaterem? Kto będzie narratorem/narratorką? Z jakich materiałów medialnych, audiowizualnych, filmowych itp. byś skorzystała/skorzystał? Jaka piosenka pojawi się w finale? Wykorzystaj 3 źródła wideo i jedno muzyczne.

 
Sledztwo-w-domu-spokojnej6120ee2d42373.jpeg

26 stycznia 2022 - Śledztwo w domu spokojnej starości

The Mole Agent, reż. Maite Alberdi, Chile/Niemcy/Hiszpania 2020, 86 min

83-letni Sergio zostaje szpiegiem. Wygrywa casting na agenta, którego zadaniem jest przeniknięcie do domu spokojnej starości i zdawanie raportów z poziomu opieki nad pensjonariuszami. Casting organizuje niejaki detektyw Romulo, do którego zgłasza się córka pensjonariuszki podejrzewająca, że jej matka jest źle traktowana. Sergio, chociaż nie przypomina agenta 007, łapie okazję na oderwanie się od melancholii i wspomnień o zmarłej żonie. Gorliwie uczy się technik szpiegowskich i związanych z nimi technologii. Gdy „rozpracowuje” pensjonat i zbliża się do kilku swoich rówieśników odkrywa, że niebezpieczeństwo dla seniorów ukryte jest gdzie indziej, znacznie głębiej.

Ten film to wyjątkowa medytacja nad współczuciem i samotnością ze wspaniałymi bohaterami i zwrotami akcji – jak na porządny film szpiegowski przystało.

PYTANIE 12: Wyobraź sobie swoje pokolenie za 65 lat. Jacy jesteście? Jak wyobrażasz sobie aktywności Was-jako-seniorów w tak odległej przyszłości? W jakim świecie żyjecie? Czego przyszłym-Wam życzysz?

 

LEKTURY ZALECANE: 

  • Film dokumentalny: Kreatywne opowiadanie, Sheila Curran Bernard, Warszawa 2011

  • Bohater w filmie dokumentalnym, Jacek Bławut, Łódź 2010

  • Film Art. Sztuka Filmowa. Wprowadzenie, David Bordwell, Kristin Thompson, Warszawa 2010, rozdz. Film dokumentalny

  • New Documentary: A Critical Introduction, Stella Bruzzi, London 2000

  • DOCąd. Rozmowy z polskimi dokumentalistami, Katarzyna Taras, Jakub Socha, Wydawnictwo Filmoteki Śląskiej, Katowice 2014

  • Herzog. Przewodnik Krytyki Politycznej, red. Agnieszka Wiśniewska, Julian Kutyła, Warszawa 2010

  • Kino dokumentalne Kazimierza Karabasza, Mikołaj Jazdon, Poznań 2009

  • Klucze do rzeczywistości: Szkice i rozmowy o polskim filmie dokumentalnym po roku 1989, red. Małgorzata Hendrykowska, Poznań 2005

  • Polskie kino dokumentalne 1989–2009: Historia polityczna, red. Agnieszka Wiśniewska, Warszawa 2011

  • Poetyka kina dokumentalnego, Mirosław Przylipiak, Gdańsk 2000

  • Direct cinema: Observational documentary and the politics of the sixties, Dave Saunders, London 2007

  • Documentary: The Margins of Reality, Paul Ward, London 2005

  • Werner Herzog, red. Peter C. Seel, Bogusław Zmudziński, Kraków 1994

Program przygotowała:

Kaja Klimek – dziennikarstwo i komunikacja społeczna, porównawcze studia cywilizacji – Uniwersytet Jagielloński, freelancerka – tłumaczka i publicystka.