18 października 2021 - Euforia istnienia

The Euphoria of Being, reż. Réka Szabó, Węgry 2019, 88 min

To wyjątkowe spotkanie wrażliwości trzech kobiet. Éva Fahidi była 18-letnią węgierską dziewczyną, kiedy jej rodzina trafiła do Auschwitz, a 49 krewnych straciło życie. Réka Szabó, reżyserka i tancerka, kilka dekad później przeczytała jej historię w książce „The Soul of Things” i zaprosiła ją wraz z Emese Cuhorką, młodą tancerką, do wspólnego projektu. Zadanie – zatańczenie w spektaklu – było dla 90-letniej Évy wymagające. Oprócz intymnej atmosfery, w filmie poruszająca jest niezwykła choreografia, pokonująca bariery wieku, możliwości i doświadczeń.

Z pozoru w filmie obserwujemy przygotowania do performansu „Sea Lavender or The Euphoria of Being”, ale tak naprawdę śledzimy budującą się więź między kobietami. Wspomnienia z przeszłości starszej bohaterki stają się emocjonalnym pomostem między pokoleniami. Symboliczny powrót ukochanej siostry, która zginęła w Auschwitz, i w którą w pewnym momencie wciela się Emese, jest dla Évy ogromny przeżyciem. To właśnie sztuka pozwala rozkwitnąć przyjaźni, ale też przeżyć w pełni traumę noszoną przez dziesiątki lat w głębi serca.

25 października 2021 - Marzycielki miast

City Dreamers, reż. Joseph Hillel, Kanada 2020, 81 min

Phyllis Lambert, Blanche Lemco van Ginkel, Cornelia Hahn Oberlander oraz Denise Scott Brown to inspirujące kobiety-pionierki, które kształtowały myślenie o współczesnej urbanistyce: architektki, planistki, pedagożki, kuratorki oraz aktywistki, współpracujące z największymi nazwiskami architektury, jak Mies van der Rohe, Le Corbusier, Louis Kahn czy Robert Venturi. Projektowały w Ameryce Północnej i Europie. Każda z nich jest nadal aktywna, choć średnia wieku tych pań to 90 lat! Wciąż łączy je podobna wizja nowoczesnego miasta, w pełni zintegrowanego z przyrodą i człowiekiem. Phyllis Lambert stoi za konstrukcją wieżowca Seagram Building w Nowym Jorku i była fundatorką Canadian Centre for Architecture and Heritage w Montrealu. Dzięki wysiłkom Blanche Lemco van Ginkel i jej męża udało się ochronić starą cześć Montrealu przed budową autostrady. Cornelia Hahn Oberlander znalazła nowy sposób wykorzystania miejskich zielonych przestrzeni, a także zielonych dachów w kilku metropoliach. Z kolei Denise Scott Brown wraz z mężem Robertem Venturim zrewolucjonizowali myślenie o współczesnej architekturze i miejskim dziedzictwie.

Te kobiety łączy jedno: wizja miasta inkluzyjnego i otwartego na potrzeby człowieka.

1 listopada 2021 - zajęcia odwołane

W dniu 1 listopada 2021 zajęcia nie odbędą się.

8 listopada 2021 - Malarka i złodziej

The Painter and the Thief, reż. Benjamin Ree, Norwegia 2020, 102 min

Barbora Kysilkova, czeska malarka żyjąca w Oslo, dowiaduje się, że jej dwa obrazy wystawione w galerii zostały skradzione. Dzięki nagraniom kamer ochrony szybko dochodzi do aresztowania i procesu sądowego przestępców. Barbora stawia się na rozprawie i proponuje skazanemu Karlowi Bertilowi Nordlandowi spotkanie. Bardzo chce odzyskać obrazy, ale jest też zafascynowana osobowością złodzieja. Nie jest znaną malarką, jej obrazy nie powinny być łakomym kąskiem. Jej fascynacja rośnie, gdy dowiaduje się, że złodziej nie tylko wyszedł z budynku ze złożonym poprawnie płótnem, ale udało mu się wyjąć ponad 200 mocowań, którymi obrazy były dopięte do ram. Postanawia  namalować jego portret. Pomiędzy złodziejem a autorką skradzionych dzieł nawiązuje się nić przyjaźni. Podejście malarki charakteryzuje próba zrozumienia, empatia, otwartość na zranienie oraz nieświadoma potrzeba obserwowania, ale i bycia obserwowaną. Nordland z kolei był zbyt naćpany, aby pamiętać, co zrobił z obrazami, ale przypomina sobie, że ukradł je, „bo były bardzo piękne”. 

15 listopada 2021 - Stambuł bez smyczy

Stray, reż. Elizabeth Lo, USA 2020, 70 min

Kto nie lubi historii opowiadanych z punktu widzenia czworonogów? Tym razem bezdomne psy oprowadzają nas po Stambule – gigantycznej metropolii, w której żyje ich bardzo wiele a przetrwanie każdego dnia wymaga walki. Choć trzeba przyznać, że ludzcy mieszkańcy stolicy Turcji są raczej sympatycznie nastawieni do bezpańskich zwierzaków. Poznajemy trzech bohaterów. Zaciekle broniący swojej niezależności Zeytin oprowadza nas po mieście nocą, opiekuńczy Nazar łatwo nawiązuje kontakty z ludźmi, zaś szczeniaczek Kartal znajduje schronienie w ramionach bezdomnego nastolatka wdychającego klej.

Niestety, nie wszystkie historie będą miały szczęśliwe zakończenie. Nasi bohaterowie zaprzyjaźniają się z grupą młodych Syryjczyków, którzy, tak jak oni, nie mają dachu nad głową. Po raz kolejny widzimy, jak wspaniała może być więź człowieka z czworonogiem. Poruszający i świetnie zrealizowany film Elizabeth Lo otrzymał Nagrodę dla Najlepszego Pełnometrażowego Filmu Międzynarodowego podczas ostatniej edycji festiwalu Hot Docs w Toronto.

22 listopada 2021 - Kobieta

Woman, reż. Yann Arthus-Bertrand, Anastasia Mikova, Francja 2019, 108 min

Co to znaczy być kobietą? 2000 kobiet z 50 różnych krajów świata dzieli się przed kamerą swoimi historiami i opowiada o własnych doświadczeniach: od tych najbardziej intymnych aż po kulturowe.Dotykają przy tym szerokiej gamy problemów: seksualności, małżeństwa, macierzyństwa, przemocy domowej, gwałtu, wolności, zniewolenia, niezależności finansowej, wizerunku ciała, starości, miłości, złości i mądrości. Pomimo przeciwności losu, a czasami tragedii, jakie przeszły, wszystkie wyglądają promiennie, ponieważ w końcu mają szansę wyrazić siebie.

Niezależnie od tego skąd pochodzą i ile mają lat, ich doświadczenia rezonują ze sobą, nabierając uniwersalnego znaczenia. W ten sposób powstaje intymny i emocjonalny portret kobiet, które stanowią połowę ludzkości na Ziemi, a mimo to nadal poddawane są przemocy i niesprawiedliwości. To również pean na rzecz ich wewnętrznej siły, odporności, zdolności do przeciwstawiania się przeciwnościom losu i pozytywnej zmiany świata pomimo trudności, jakie napotykają. W erze po #meetoo to również interesujące spojrzenie na rolę i znaczenie kobiet oraz ich postrzeganie świata. Film kręcony był przez dwa i pół roku, a jednym z reżyserów jest Yann Arthus-Bertrand, znany widzom festiwalu z filmu „Człowiek”.

29 listopada 2021 - Zostało nam słońce

Nothing but the Sun, reż. Arami Ullón, Paragwaj/Szwajcaria 2020, 74 min

Okolice Gran Chaco w Paragwaju to ojczyzna Indian Ayoreo. Dopiero stosunkowo niedawno nawiązali kontakt z białą cywilizacją. Zachęceni przez misjonarzy chrześcijańskich wizjami lepszego życia i wypychani z lasu przez osadników, porzucili swój świat natury i zamienili szamanów na Biblię. Większość z nich żyje w odludnych osiedlach spalonych słońcem i zasypanych kurzem, na śmietnikach naszej cywilizacji, bez dostępu do ziemi uprawnej oraz czystej wody. Niektórzy Ayoreo uciekli głębiej w las i nadal żyją w tradycyjny sposób. Mateo nagrywa na magnetofonie kasetowym z lat 70. XX wieku opowieści i piosenki swoich pobratymców, aby ocalić pamięć obrzędów i mitów plemienia. Nie wie tylko dla kogo.

Niekiedy taśma zacina się i Mateo musi cierpliwie wyciągnąć ją ze sprzętu. Subtelne oraz poetyckie zdjęcia, twarze Indian i opowieści wydobywające się z antycznego magnetofonu, nie potrzebują zdjęć archiwalnych, aby poruszyć widza losem ludzi, którzy utracili wszystko. Kiedyś potrzeby Ayoreo zaspokajała natura. Teraz nawet wodę muszą kupować. Widzimy jak tłum gromadzi się, aby odebrać swoją sumę 65$ raz na dwa miesiące, gdy minimalna miesięczna pensja w Paragwaju to 300$. Tytuł filmu to stwierdzenie bohatera, iż słońce to jedyna rzecz, jakiej biali nie uważają za swoją własność. Skupiony na małym, zapomnianym mikrokosmosie film pokazuje katastrofalne i nieodwracalne skutki kolonializmu, który nadal niszczy ludzkie społeczności.

6 grudnia 2021 - Uzależnieni od ekranu

Screened Out, reż. Jon Hyatt, USA 2020, 71 min

Filmowa analiza coraz bardziej powszechnego uzależnienia od ekranu. Wraz z rozwojem i postępem technologii rośnie liczba ludzi, w tym w dużym stopniu dzieci, nałogowo korzystających z urządzeń elektronicznych. Badania dowodzą, że 70% ludzi spędza od trzech do pięciu godzin dziennie ze smartfonem, sprawdzając mejle, wiadomości, śledząc media społecznościowe. Jak to się dzieje, że smartfony zabierają nam siedem lat życia? Od smartfonów, tabletów, poprzez smartbandy, smartwatche czy czytniki e-booków – ekran towarzyszy nam na każdym kroku, a co więcej powszechnie kojarzy się z przyjemnością. Wyzwala dopaminę, która gdy pojawia się w dużych ilościach, podnosi poziom hormonów szczęścia.

Pomysł, że smartfony uruchamiają nasze centra przyjemności nie jest niczym nowym, ale film pokazuje, w jaki sposób zostały one zaprojektowane do tego właśnie celu. Elektroniczne ekrany wpływają na funkcjonowanie naszego układu nerwowego i dlatego jesteśmy od nich tak uzależnieni. Branża technologiczna wiedziała o tym od dawna i opracowała zabawne, wciągające technologie, które z czasem stały się przedłużeniem nas samych, zmieniając sposób, w jaki komunikujemy się i współdziałamy. Rzeczywiście jak doszło do tego, że smartfony mają na nas taki wpływ? Czy nie jesteśmy od nich za bardzo uzależnieni? Co nas do nich przyciąga i jaki ma to wpływ na świat i młode pokolenie? I wreszcie – czy uzależnienie nas od ekranu było zamierzone?

Film pokazuje, w jaki sposób smartfon stał się dziś obsesyjno-kompulsywną religią, wynoszącą nas z banału codziennego życia do wyższego banału naszych nierealnych cyfrowych marzeń i aspiracji. Przedstawia również skutki takiego zjawiska. Smartfon zamienił komputer w lustro, które nas zahipnotyzowało i zmusiło, abyśmy się w nie wpatrywali.

13 grudnia 2021 - Śledztwo w domy spokojnej starości

The Mole Agent, reż. Maite Alberdi, Chile/Niemcy/Hiszpania 2020, 86 min

83-letni Sergio zostaje szpiegiem. Wygrywa casting na agenta, którego zadaniem jest przeniknięcie do domu spokojnej starości i zdawanie raportów z poziomu opieki nad pensjonariuszami. Casting organizuje niejaki detektyw Romulo, do którego zgłasza się córka pensjonariuszki podejrzewająca, że jej matka jest źle traktowana. Sergio, chociaż nie przypomina agenta 007, łapie okazję na oderwanie się od melancholii i wspomnień o zmarłej żonie. Gorliwie uczy się technik szpiegowskich i związanych z nimi technologii. Gdy „rozpracowuje” pensjonat i zbliża się do kilku swoich rówieśników odkrywa, że niebezpieczeństwo dla seniorów ukryte jest gdzie indziej, znacznie głębiej.

Ten film to wyjątkowa medytacja nad współczuciem i samotnością ze wspaniałymi bohaterami i zwrotami akcji – jak na porządny film szpiegowski przystało.

3 stycznia 2022 - Grubaski na front

Fat Front, reż. Louise Unmack Kjeldsen, Louise Detlefsen, Dania/Szwecja/Norwegia 2019, 87 min

„Plus size”, „krągłe”, „większe"? Jak nazywać dziewczyny, które nie przypominają modelek z okładek magazynów? Same odpowiadają na to pytanie, mówiąc wprost: jesteśmy grube. Chcą odczarować to negatywne określenie i cieszyć się życiem na własnych warunkach. Używają do tego głównie Instagrama. W filmie poznajemy cztery dziewczyny, które pokazują światu, że nie pozwolą się oceniać przez pryzmat kilogramów – tańczą w bieliźnie, wygłupiają się i dzielą się swoim ciałopozytywnym podejściem, wspierając tych, którzy zmagają się z kompleksami.

„Nigdy nie napiszę o tym, dlaczego jestem gruba” – mówi jedna z bohaterek. Tym samym podejmuje walkę ze stereotypem, który mówi, że otyłość to wynik zaniedbania i objadania się. Dziewczyny mają dość nieustannego stygmatyzowania oraz życia w przekonaniu, że zrzucanie kilogramów powinno być ich głównym celem. Rzeczywistość, którą rządzą trenerzy personalni i nasze marzenia o idealnie wyrzeźbionych, szczupłych ciałach, równocześnie jest pułapką pełną wygórowanych oczekiwań i kompleksów. Grubaski chcą położyć temu kres. Czy im się to uda? Skandynawskie influencerki nie starają się zaklinać rzeczywistości i przyznają, że jest to zadanie na wiele lat i nadal jesteśmy dalecy od jego wykonania.  

10 stycznia 2022 - Najpiękniejszy chłopiec na świecie

The Most Beautiful Boy in the World, reż. Kristian Petri, Kristina Lindström, Szwecja 2021, 93 min

W 1970 roku Luchino Visconti szukał w różnych krajach młodego chłopca, który mógłby wcielić się w rolę Tadzia w ekranizacji „Śmierci w Wenecji” Tomasza Manna. Visconti był już zmęczony długimi i bezskutecznymi poszukiwaniami. Wykonał ponad 150 przesłuchań. Po castingu w Sztokholmie angaż otrzymał 15-letni Björn Andresen. Rok później, podczas premiery filmu w Londynie, w obecności królowej Elżbiety Visconti okrzyknął swojego aktora „najpiękniejszym chłopcem na świecie”. Kilka miesięcy potem w trakcie festiwalu w Cannes agent muzyczny zaprosił Björna do Japonii. Tam stał się on pierwszą zachodnią gwiazdą pop, występował w sesjach zdjęciowych oraz w reklamówkach. Przydomek nadany przez Viscontiego przykleił się do Björna na resztę życia i stał się jego przekleństwem.

Dziś, pół wieku później, Björn walczy z uzależnieniami i wewnętrznymi demonami. Odkrywa tajemnicę swojej matki i jej nagłego odejścia. Kontynuuje też swoją karierę, grając m.in.w horrorze „Midsommar”. „Najpiękniejszy chłopiec na świecie” to intymny obraz osoby, która próbuje pogodzićsię ze swoją przeszłością i odzyskać kontrolę nad życiem. Ukazuje również kulisy powstania legendarnego filmu dzieła oraz odsłania struktury władzy w przemyśle filmowym i proces wykorzystywania, który dzisiaj szerzej dyskutuje się dzięki ruchowi #metoo.

17 stycznia 2022 - Jestem Greta

I Am Greta, reż. Nathan Grossman, Szwecja 2020, 98 min

W sierpniu 2018 roku 15-letnia Greta Thunberg rozpoczyna pod szwedzkim parlamentem klimatyczny strajk szkolny. Stawia tym samym pytanie dorosłym: jeśli nikogo nie obchodzi jej przyszłość na Ziemi, to dlaczego ona miałaby przejmowaćsię swoją przyszłością w szkole? W ciągu kilku miesięcy jej akcja nabiera rozpędu i przekształca się w globalny ruch społeczny. Spokojna szwedzka uczennica ze spektrum autyzmu zmienia się w światowej sławy aktywistkę. Film pokazuje historię Grety Thunberg od pierwszego dnia jej strajku szkolnego aż do dramatycznej morskiej przeprawy do Nowego Jorku na szczyt ONZ w sprawie klimatu. Po drodze Greta pojawia się także w Katowicach, żeby zabrać głos podczas szczytu klimatycznego.

Reżyser, zafascynowany jej szczerością i charyzmą, od początku towarzyszył jej z kamerą, próbując uchwycić moment narodzin pokoleniowej przywódczyni. Obserwujemy, jak najpierw nieśmiała i niezauważana nastolatka, z czasem skupia na sobie coraz więcej uwagi i jak zmusza polityków do zmiany myślenia o zmianach klimatycznych i inspiruje innych aktywistów do podejmowania podobnych działań na całym świecie w ramach ruchu #FridaysForFuture. W miarę, jak jej działania nabierają rozgłosu, pojawiają się również groźby i ataki ze strony tych, którzy zaprzeczają kryzysowi klimatycznemu. Gretę krytykują m.in. Władimir Putin, Donald Trump, czy Jair Bolsonaro, który nazywa ją „bachorem”. Film kończy się na szczycie klimatycznym w 2019 roku, podczas którego zgromadził się tłum ludzi popierających Gretę i jej walkę o ochronę klimatu. Gdy dziennikarz zapytał ją o powód tych zgromadzeń, odpowiedziała: „Ci ludzie są tu dla siebie i dla wszystkich”. 

24 stycznia 2022 - Ucieczka na Srebrny Glob

Escape to the Silver Globe, reż. Kuba Mikurda, Polska 2021, 94 min

Rok 1975. Po kilku latach wymuszonej emigracji młody reżyser Andrzej Żuławski wraca do Polski. Jego sytuacja w kraju jest niepewna. Po „Trzeciej części nocy” (1971) - dobrze przyjętym debiucie nakręcił szokującego „Diabła" (1972), który z miejsca trafił na półkę, a z reżysera uczynił persona non grata. Na domiar złego rozpada się jego rodzina. Żona, Małgorzata Braunek, wnosi o rozwód. By poprawić swoją pozycję i uciec od osobistego dramatu, Żuławski podejmuje się tytanicznego zadania, realizacji największego filmu w historii polskiej kinematografii - eposu science-fiction „Na srebrnym globie". Jeśli mu się uda, trafi do panteonu polskiego kina. Jeśli nie - jego kariera w Polsce będzie skończona.

„Na srebrnym globie” (1976/1987) Andrzeja Żuławskiego mogło stać się jednym z najbardziej przełomowych filmów science-fiction w historii. Rozmach produkcyjny, gwiazdorska obsada, rewolucyjne kostiumy i scenografia zapowiadały arcydzieło. Dlaczego zatem władze kinematografii PRL wstrzymały produkcję na dwa tygodnie przed zakończeniem zdjęć? Zdecydowały o tym względy ekonomiczne, polityczne, artystyczne czy osobiste? Pozostał film-legenda, który nadal inspiruje filmowców z całego świata, podobnie jak emocje ekipy, równie silne dzisiaj, co czterdzieści lat temu. „Ucieczka na srebrny glob” to film o największej tajemnicy i największym, niespełnionym, marzeniu polskiego kina.

31 stycznia 2022 – czas zaliczeń