UG: AKADEMIA FILMU DOKUMENTALNEGO DOCS AGAINST GRAVITY

SEM. LETNI 2022/2023

Każda osoba uczęszczająca regularnie na zajęcia otrzyma certyfikat ukończenia Akademii Filmu Dokumentalnego Docs Against Gravity.

Liczba godzin: 30 godz.

Semestr letni 2022/23

Zajęcia rozpoczynają się 28 lutego.

Zapisy rozpoczynają się 30 stycznia. Szczegóły – poniżej

Miejsce zajęć: Centrum Filmowe UG im. Andrzeja Wajdy (Biblioteka Główna Uniwersytetu Gdańskiego, Wita Stwosza 53)

Zaliczenie na ocenę.


ZALICZANIE: WYKŁAD OGÓLNOUCZELNIANY, WYKŁAD WYDZIAŁOWY, PRZEDMIOT FAKULTATYWNY PRZEWIDZIANY DO REALIZACJI PROGRAMEM STUDIÓW (ZA ZGODĄ DYREKTORA INSTYTUTU).

W roku akademickim 2022/23, w semestrze letnim, kontynuujemy – w kolejnej odsłonie programowej i w nowym miejscu: Centrum Filmowym UG im. Andrzeja Wajdy – otwarty dla osób studiujących i doktoryzujących się na wszystkich kierunkach oraz wolnych słuchaczy spoza uniwersytetu nowatorski przedmiot filmoznawczy: Akademia Filmu Dokumentalnego Docs Against Gravity.
Wykłady Akademii Filmu Dokumentalnego Docs Against Gravity są uznawane za zajęcia fakultatywne*, wydziałowe lub ogólnouczelniane przez Uniwersytet Gdański. Osoby studiujące i doktoryzujące się na UG za zaliczony jeden semestr otrzymują od 2 do 4 punktów ECTS.

NAJNOWSZY PROGRAM FILMOWY:
przewiń w dół strony

Program: na program zajęć składają się najwybitniejsze i najżywiej dyskutowane w ostatnich latach (w większości pokazywane premierowo) filmy dokumentalne połączone z wykładem i dyskusją z udziałem wykładowców uniwersyteckich, a także zaproszonych gości – twórców filmowych oraz specjalistów poruszanej w filmie tematyki.

Miejsce i czas projekcji: zajęcia będą odbywać się będą w Centrum Filmowym UG im. Andrzeja Wajdy (Biblioteka Główna Uniwersytetu Gdańskiego, Wita Stwosza 53) we wtorki o godz. 17:00.

Prowadzący: Paweł Sitkiewicz – filmoznawca i medioznawca, profesor Uniwersytetu Gdańskiego. Naukowo zajmuje się historią kina polskiego i światowego, a także kulturą filmową i historią komiksu. Autor czterech książek filmoznawczych, w tym: Małe wielkie kino (2009) i Gorączka filmowa (2019, finalistka Nagrody Literackiej Gdynia). Publikował m.in. w „Kwartalniku Filmowym”, „Dialogu”, „Ekranach”, „Panoptikum”, „Kulturze Popularnej”, „Images” i „Animation”. Współautor Historii kina (t. 2-4, 2011-2020) i leksykonu Powieści graficzne (2015). Kontakt: pawel.sitkiewicz@ug.edu.pl

Koordynator: Przemek Rydzewski (Akademia Dokumentalna) Kontakt: przemek@againstgravity.pl (w sprawach organizacyjnych)

Zapisy: Osoby studiujące z WSZYSTKICH WYDZIAŁÓW UNIWERSYTETU GDAŃSKIEGO, które chcą zaliczyć przedmiot/wykład ogólnouczelniany lub uczestniczyć jako wolne i wolni słuchacze mogą zapisywać się na zajęcia na Portalu Studenta od 31 stycznia od godz. 9.00 do 5 lutego do godz. 23.59 lub mailowo u Przemysława Rydzewskiego, wysyłając wiadomość na adres e-mail: przemek@againstgravity.pl – lista zapisanych osób zostanie przekazana do Działu Kształcenia.

Osoby studiujące z WYDZIAŁU FILOLOGICZNEGO I NEOFILOLOGICZNEGO mogą zapisywać się na zajęcia na Portalu Studenta od 30 stycznia do 5 lutego lub mailowo u Przemysława Rydzewskiego, wysyłając wiadomość na adres e-mail: przemek@againstgravity.pl – do 28 lutego.

W Akademii Filmu Dokumentalnego może uczestniczyć każda chętna osoba, również spoza Uniwersytetu Gdańskiego: JAKO WOLNA SŁUCHACZKA I WOLNY SŁUCHACZ (otrzyma certyfikat) lub jako osoby studiujące zaliczyć PRZEDMIOT WYDZIAŁOWY, FAKULTATYWNY oraz OGÓLNOUNIWERSYTECKI.

Zapisy i pytania dla wszystkich chętnych do 28 lutego wysyłając wiadomość na adres e-mail: przemek@againstgravity.pl

Osoby studiujące i doktoryzujące się, chcące uczestniczyć w zajęciach, mogą uzyskać z nich zaliczenie, wszyscy uczestnicy zobowiązani są do wykupienia semestralnego dostępu do przedmiotu, którego cena wynosi 150 zł*.

*Sprawdźcie również, czy w tym semestrze macie do realizacji przedmiot fakultatywny.

Zakup karnetu: dostęp do przedmiotu należy opłacić przed rozpoczęciem zajęć przelewem na konto na poniższe dane:

AGAINST GRAVITY SP. Z O. O. ul. Bukowińska 26c/12 02-703 Warszawa

nr konta Alior Bank: 13 2490 0005 0000 4530 2364 5247

w tytule przelewu: Akademia Dokumentalna UG. IMIĘ I NAZWISKO

O KOLEJNOŚCI ZAPISÓW DECYDUJE KOLEJNOŚĆ ZREALIZOWANYCH WPŁAT.


Warunki zaliczenia

OSOBY STUDIUJĄCE/DOKTORYZUJĄCE SIĘ:

1. OBECNOŚĆ

W semestrze letnim 2022/2023 zaplanowanych jest 13 spotkań*. Maksymalna liczba nieusprawiedliwionych nieobecności to dwie.

Nieobecności nadprogramowe będą odrabiane indywidualnie z prowadzącą.

*Liczy się obecność na wtorkowych zajęciach: wykład + film + rozmowa

2. PRACA ZALICZENIOWA

Warunkiem zaliczenia zajęć, poza obecnością, będzie przygotowanie pracy zaliczeniowej w postaci materiału wideo lub pracy pisemnej.

Prace stanowić mają autorską analizę filmu, oglądanego w ramach Akademii Dokumentalnej. Uczestnicy będą mieli za zadanie odnieść się do refleksji poruszanej na zajęciach. Każdy z tytułów Akademii omawiany będzie pod kątem treści poruszanych w filmie, formy estetycznej, szerszego kontekstu społecznego, kulturowego czy politycznego.

WYMAGANIA DOTYCZĄCE PRACY:

Praca wideo: 3-5 minutowy esej filmowy, zawierający osobiste przemyślenia o filmie oglądanym na

Akademii Filmu Dokumentalnej. Forma ekspresji dowolna. Preferowana forma zapisu mp4, avi, mpeg.

Obowiązkowa plansza z imieniem i nazwiskiem realizatora/realizatorki.

Praca pisemna: 3500-5000 znaków. Esej zawierający osobiste przemyślenia o filmie oglądanym na Akademii Filmu Dokumentalnej.

TERMIN

Prace należy przesyłać najpóźniej do ………………. Jest to ostateczny termin przyjmowania prac. Prace należy wysyłać na adres: pawel.sitkiewicz@ug.edu.pl

7 MARCA 2023 - KOBIETA

Woman, reż. Yann Arthus-Bertrand, Anastasia Mikova, Francja, 2019, 108 min.

Co to znaczy być kobietą? 2000 kobiet z 50 różnych krajów świata dzieli się przed kamerą swoimi historiami i opowiada o własnych doświadczeniach: od tych najbardziej intymnych aż po kulturowe. Dotykają przy tym szerokiej gamy problemów: seksualności, małżeństwa, macierzyństwa, przemocy domowej, gwałtu, wolności, zniewolenia, niezależności finansowej, wizerunku ciała, starości, miłości, złości i mądrości. Pomimo przeciwności losu, a czasami tragedii, jakie przeszły, wszystkie wyglądają promiennie, ponieważ w końcu mają szansę wyrazić siebie.

14 marca 2023 - KROWA

Cow, reż. Andrea Arnold, Wielka Brytania, 2021, 94 min.

Bohaterką filmu jest krowa Luma. Obserwujemy cykl jej życia i zanurzamy się w jej emocjach. Wybitna reżyserka Andrea Arnold („American Honey”) skupia się na czystej obserwacji. Jedyne głosy, jakie docierają do naszych uszu, to komendy bezimiennych pracowników pewnej brytyjskiej farmy mlecznej, zagłuszane przez szczęk metalowych krat, zgrzyt maszyn i niskie, pełne trwogi muczenie krów. Widzimy, jak Luma jest wpychana do stalowej klamry do dojenia, a pajęcze mechaniczne dysze zasysane są do jej wymion. Gigantyczna konstrukcja przypominająca imadło zawiesza Lumę w powietrzu, dzięki czemu jej kopyta można przyciąć z chirurgiczną precyzją. Uczestniczymy w porodzie, po którym Luma łączy się ze swoim nowonarodzonym cielęciem zaledwie na kilka minut, a następnie każde z nich idzie osobno labiryntem wąskich przejść, od których nie ma ucieczki. W tym zmechanizowanym świecie życie Lumy sprowadzone zostaje do funkcji przedmiotu potrzebnego człowiekowi, który czeka nieuchronna śmierć. To pozbawione narracji filmowe studium życia Lumy jest próbą filozoficznego rozważenia losu i praw zwierząt hodowlanych, bezrefleksyjnie przez nas wykorzystywanych. 

21 MARCA 2023 - NOWA KORPORACJA

The New Corporation: The Unfortunately Necessary Sequel, reż. Joel Bakan, Jennifer Abbott, Kanada, 2020, 103 min.

Nakręcona w 2003 roku „Korporacja” (The Corporation) była jednym z najpopularniejszych filmów dokumentalnych na świecie – kompendium wiedzy o tym, jak powstała i rozwijała się korporacja. Zgodnie z definicją prawną, korporacja to osoba prawna, a twórcy filmu postanowili sprawdzić, czym się ona charakteryzuje. Przebadali ją testem psychologicznym i wynik nie pozostawił złudzeń – mamy do czynienia z psychopatą. „Nowa Korporacja” przedstawia ewolucję, jaką przeszła współczesna korporacja po wielkim kryzysie w 2008 roku i nowe formy zagrożenia, jakie stwarza dziś dla społeczeństw. Narracja korporacji zmieniła się, a dbanie o zysk udziałowców nie jest już jej najważniejszym zadaniem.

28 marca 2023 - Babi Jar. Konteksty

Babi Yar. Context, reż. Siergiej Łoźnica, Ukraina, Niderlandy, Francja, 2021, 121 min.

29 i 30 września 1941 roku oddziały niemieckie tzw. Einsatzgruppe, w asyście dwóch batalionów policji ukraińskiej, zastrzeliły w wąwozie Babi Jar nieopodal Kijowa ponad 33 tysiące Żydów. Taki napis pojawia się dokładnie w połowie wstrząsającego dzieła znanego publiczności MDAG Siergieja Łoźnicy, który oparł swój film ponownie na unikalnych archiwaliach.

Trudno jest pojąć ogrom barbarzyństwa i okoliczności tego zdarzenia. Dlatego drugi człon tytułu filmu („Konteksty”) jest tak ważny. Możemy zrozumieć to wydarzenie tylko przez zagłębienie się w tło wydarzeń na froncie wschodnim i ich ówczesne oraz późniejsze konteksty. Reżyser skomponował film z archiwaliów pochodzących z obu maszyn propagandowych: nazistowskiej i bolszewickiej oraz z zachowanych materiałów prywatnych. Widzimy przesuwającą się na wschód wojenną machinę niemiecką, która wywołuje masową ucieczkę Armii Radzieckiej i niepokoje społeczne, w tym pogrom Żydów we Lwowie udokumentowany niemiecką kamerą. Od 1943 roku kierunek marszu się zmienia. Armia Radziecka przejmuje inicjatywę i „wyzwala” te same miasta i wsie. Precyzyjnie odrestaurowane materiały filmowe hipnotyzują i skłaniają do refleksji na temat konsekwencji oglądanych wydarzeń i sposobu ich wizualnej reprezentacji. Detale oglądanych obrazów i świadectwa, które krzyczą z ekranu, stają się jednym z kontekstów tej tragedii. 

4 KWIETNIA 2023 - ŚLEDZTWO W DOMU SPOKOJNEJ STAROŚCI

The Mole Agent, reż. Maite Alberdi, Chile, Niemcy, Hiszpania, 2020, 86 min.

83-letni Sergio zostaje szpiegiem. Wygrywa casting na agenta, którego zadaniem jest przeniknięcie do domu spokojnej starości i zdawanie raportów z poziomu opieki nad pensjonariuszami. Casting organizuje niejaki detektyw Romulo, do którego zgłasza się córka pensjonariuszki podejrzewająca, że jej matka jest źle traktowana. Sergio, chociaż nie przypomina agenta 007, łapie okazję na oderwanie się od melancholii i wspomnień o zmarłej żonie. Gorliwie uczy się technik szpiegowskich i związanych z nimi technologii. Gdy „rozpracowuje” pensjonat i zbliża się do kilku swoich rówieśników odkrywa, że niebezpieczeństwo dla seniorów ukryte jest gdzie indziej, znacznie głębiej. Ten film to wyjątkowa medytacja nad współczuciem i samotnością ze wspaniałymi bohaterami i zwrotami akcji – jak na porządny film szpiegowski przystało.

11 KWIETNIA - FERIE ŚWIĄTECZNE

18 KWIETNIA 2023 - NAJPIĘKNIEJSZY CHŁOPIEC NA ŚWIECIE

The Most Beautiful Boy in the World, reż. Kristina Lindstroem, Kristian Petri, Szwecja, 2021, 93 min.

W 1970 roku Luchino Visconti szukał w różnych krajach młodego chłopca, który mógłby wcielić się w rolę Tadzia w ekranizacji „Śmierci w Wenecji” Tomasza Manna. Visconti był już zmęczony długimi i bezskutecznymi poszukiwaniami. Wykonał ponad 150 przesłuchań. Po castingu w Sztokholmie angaż otrzymał 15-letni Björn Andresen. Rok później, podczas premiery filmu w Londynie, w obecności królowej Elżbiety Visconti okrzyknął swojego aktora „najpiękniejszym chłopcem na świecie”. Kilka miesięcy potem w trakcie festiwalu w Cannes agent muzyczny zaprosił Björna do Japonii. Tam stał się on pierwszą zachodnią gwiazdą pop, występował w sesjach zdjęciowych oraz w reklamówkach. Przydomek nadany przez Viscontiego przykleił się do Björna na resztę życia i stał się jego przekleństwem.

Dziś, pół wieku później, Björn walczy z uzależnieniami i wewnętrznymi demonami. Odkrywa tajemnicę swojej matki i jej nagłego odejścia. Kontynuuje też swoją karierę, grając m.in. w horrorze „Midsommar”. „Najpiękniejszy chłopiec na świecie” to intymny obraz osoby, która próbuje pogodzić się ze swoją przeszłością i odzyskać kontrolę nad życiem. Ukazuje również kulisy powstania legendarnego filmu dzieła oraz odsłania struktury władzy w przemyśle filmowym i proces wykorzystywania, który dzisiaj szerzej dyskutuje się dzięki ruchowi #metoo

25 KWIETNIA 2023 - TRZY MINUTY ZAWIESZONE W CZASIE

Three Minutes – A Lengthening, reż. Bianca Stigter, Niderlandy, Wielka Brytania, 2021, 68 min.

Glenn Kurtz znalazł w domu swoich rodziców na Florydzie trzyminutowy film z ich rodzinnej wioski – Nasielska, nakręcony w 1938 roku. Bianca Stiger te trzy minuty zmieniła w medytację nad społecznością, której już nie ma. Przeprowadza śledztwo nad postaciami występującymi w filmie, bo to być może jedyny zachowany ślad ich istnienia z czasów, kiedy mogli żyć w spokoju. Jak długo oglądamy i analizujemy te trzy minuty, tak długo historia społeczności Żydów z Nasielska może trwać. A fascynujące medium, jakim jest film, w unikalny sposób przechowuje pamięć i życie. Po raz kolejny okazuje się, że prywatne amatorskie nagrania być może są najbardziej fascynującą częścią kina.

9 MAJA 2023 - LOMBARD

Pawnshop, reż. Łukasz Kowalski, Polska, 2022, 75 min.

Poruszająca i pełna humoru komedia dokumentalna o ludziach, którzy walczą o przetrwanie, pomagając jednocześnie bardziej potrzebującym. Jola i Wiesiek to para w życiu i biznesie z Bytomia. Wraz z trójką swoich pracowników prowadzą prawdopodobnie największy lombard w Europie. Czas jego świetności minął jednak wraz z zamknięciem okolicznych kopalni i szerzącym się w mieście bezrobociem. Pozbawieni środków do życia mieszkańcy „polskiego Detroit” znoszą pod zastaw coraz bardziej absurdalne i bezużyteczne przedmioty. Szalone, marketingowe pomysły Wieśka i czułe serce Joli, która klientów wspiera nie tylko dobrym słowem, ale i gorącą zupą czy ciepłym futrem wzbudzają naszą sympatię. Choć lombard przynosi straty, staje się ważnym centrum życia dzielnicy. Wkrótce jednak znajduje się na krawędzi a związek Joli i Wieśka zostaje wystawiony na próbę. W obliczu nadciągającej katastrofy, właściciele podejmą ostatnia próbę ratowania biznesu i miłości. „Lombard” to wielki zwycięzca tegorocznego festiwalu Millennium Docs Against Gravity, gdzie zdobył między innymi Grand Prix - Nagrodę Banku Millennium. 

16 MAJA 2023 - DLA SAMY

For Sama, reż. Waad Al-Kateab, Edward Watts, Wielka Brytania, 2019, 100 min.

„Czy będziesz miała mi za złe, że uciekliśmy z Aleppo?” – pyta Waad, syryjska dziennikarka, swoją maleńką córkę, która przyszła na świat w środku powstania przeciw Baszarowi Asadowi. To pytanie jest kluczowe dla zrozumienia intencji tego poetyckiego filmu, którego tytuł wskazuje, że jest rodzajem pamiętnika wideo ukazującego i tłumaczącego córce sytuację jej rodziców i miasta, w którym się urodziła. Ojciec Samy, Hamza, jest świeżo upieczonym lekarzem, który organizuje szpital dla ludzi rannych w wyniku nalotów rosyjskich samolotów.

Waad dokumentuje tragiczne sytuacje w szpitalu, codzienność w oblężonym mieście i życie rodzinne. Dzieci bawiące się na ulicy, która za chwilę zmieni się w gruzowisko. Ślub Waadi i Hamzy oraz wspólne śpiewanie „Głośniej od bomb”. Mieszkańcy Aleppo nie przypuszczali, że świat pozwoli na planowe zabijanie ludności miasta z powietrza i lądu. Zostali sami ze swoją tragedią. Gdy Rosjanie oznajmili im, że muszą opuścić miasto – gdyż w innym razie wszyscy zostaliby zabici – żegnali się ze łzami w oczach z ruinami swojego miasta, mając nadzieję, że jeszcze kiedyś tu wrócą…

23 maja 2023 - UZALEŻNIENI OD EKRANU

Screened Out, reż. Jon Hyatt, USA, 2020, 71 min.

Filmowa analiza coraz bardziej powszechnego uzależnienia od ekranu. Wraz z rozwojem i postępem technologii rośnie liczba ludzi, w tym w dużym stopniu dzieci, nałogowo korzystających z urządzeń elektronicznych. Badania dowodzą, że 70% ludzi spędza od trzech do pięciu godzin dziennie ze smartfonem, sprawdzając mejle, wiadomości, śledząc media społecznościowe. Jak to się dzieje, że smartfony zabierają nam siedem lat życia? Od smartfonów, tabletów, poprzez smartbandy, smartwatche czy czytniki e-booków – ekran towarzyszy nam na każdym kroku, a co więcej powszechnie kojarzy się z przyjemnością. Wyzwala dopaminę, która gdy pojawia się w dużych ilościach, podnosi poziom hormonów szczęścia.

Pomysł, że smartfony uruchamiają nasze centra przyjemności nie jest niczym nowym, ale film pokazuje, w jaki sposób zostały one zaprojektowane do tego właśnie celu. Elektroniczne ekrany wpływają na funkcjonowanie naszego układu nerwowego i dlatego jesteśmy od nich tak uzależnieni. Branża technologiczna wiedziała o tym od dawna i opracowała zabawne, wciągające technologie, które z czasem stały się przedłużeniem nas samych, zmieniając sposób, w jaki komunikujemy się i współdziałamy. rzeczywiście jak doszło do tego, że smartfony mają na nas taki wpływ? Czy nie jesteśmy od nich za bardzo uzależnieni? Co nas do nich przyciąga i jaki ma to wpływ na świat i młode pokolenie? I wreszcie – czy uzależnienie nas od ekranu było rzeczywiście zamierzone?

30 maja 2023 - TYSIĄCE MAŁYCH RAN

A Thousand Cuts, reż. Ramona S. Diaz, USA, 2020, 100 min.

„Nie można być sędzią i katem równocześnie” – mówi jedna z nielicznych opozycjonistek ubiegających się o miejsce w filipińskim parlamencie. Tymczasem prezydent Rodrigo Duterte, który zaskarbił sobie poparcie społeczne populistycznymi hasłami o walce z narkotykami, zdaje sobie nic nie robić z głosów krytyki. Policyjne oddziały przechodzą przez filipińskie miasta, siejąc terror i zabijając często przypadkowych ludzi. Za to zwolennicy prezydenta startujący w wyborach do parlamentu, śpiewają piosenki i rozdają słodycze na wiecach poparcia. Temu przerażającemu systemowi stawiają czoła nieliczni niezależni dziennikarze, pokazujący światu prawdę o tym, co dzieje się w ich kraju. Nie ma chyba lepszego przykładu na to, jak ważną rolę odgrywają rzetelne media w świecie pełnym informacyjnego chaosu i fake newsów, rozpuszczanych przez populistycznych polityków.

Na celowniku Duterte znajduje się szczególnie nagrodzona właśnie Pokojową Nagrodą Nobla Maria Ressa, założycielka portalu Rappler. Była korespondentka wojenna jest jednak nie do złamania i otrzymuje, wraz z grupą niezależnych dziennikarzy, tytuł Człowieka roku magazynu „Time” w 2018 roku . Równocześnie zostają przeciw niej wysunięte zarzuty o zniesławienie w internecie, chociaż miało ono rzekomo nastąpić jeszcze przed wprowadzeniem odpowiednich przepisów. Zaczyna się pokazowy proces, który ma zmusić dziennikarzy do uległości wobec bezwzględnej administracji.

6 CZERWCA 2023 - NA WIARĘ. ,,EGZORCYSTA’’ WILLIAMA FRIEDKINA

Leap of Faith: William Friedkin on "The Exorcist", reż. Alexandre O. Philippe, USA, 2019, 104 min.

Jak powstawał klasyk horroru „Egzorcysta”? Nikt lepiej tego nie opowie jak sam reżyser – William Friedkin, który dwa lata przed „Egzorcystą” (1973) otrzymał Oscara® za „Francuskiego łącznika”. Proces powstania filmu, który zrewolucjonizował gatunek horroru, jawi nam się z opowiadania reżysera jakby wiedziony tajemną ręką. – Filmy są o tajemnicy przeznaczenia lub o tajemnicy wiary – mówi Friedkin, wskazując na „Egzorcystę” jako przykład drugiego rodzaju.

Niesamowite historie związane z procesem twórczym, zbiegi okoliczności na planie i poza planem filmu są przedstawiane przez reżysera w dramatyczny sposób. Zaczynamy wierzyć, że sam film został opętany. Liczne fragmenty „Egzorcysty” są nie tylko ilustracją tej swoistej lekcji o gatunku horroru, ale otrzymują nowy wymiar dzięki interpretacji mistrza. – Nie mogę obronić tej sceny, jest niewiarygodna – mówi reżyser, omawiając koniec filmu, w którym opętany ksiądz Karras popełnia samobójstwo, aby tym samym zabić w sobie złego ducha. Co to oznacza? Może to następny element mitologii „Egzorcysty”?

13 czerwca 2023 - ZALICZENIA