PLANETA B NIE ISTNIEJE
Filmy odnoszą się do następujących tematów: etyczność eksperymentów naukowych, oblicza wielkich korporacji, globalizacja, ekosystem, ekologia, żywioły natury.
ANTROPOCEN: EPOKA CZŁOWIEKA
Anthropocene: The Human Epoch
REŻ. JENNIFER BAICHWAL, NICHOLAS DE PENCIER, EDWARD BURTYNSKY, KANADA 2018, 87 MIN
Weszliśmy w epokę, w której ludzka działalność kształtuje naszą planetę bardziej niż jakakolwiek do tej pory naturalna siła. Antropocen od lat 50. ubiegłego wieku stał się faktem i wyparł epokę halocenu. Stosowanie pojęcia z trzonem „człowiek” w nazwie jest symboliczne i ma istotną wartość informacyjną - uświadamia zagrożenia i inspiruje do przemyśleń i dalszych badań. Czy jesteśmy w stanie uśmiercić naturę? Czy antropocen to koniec gatunku ludzkiego? A może początek nowego, niekoniecznie wcale ludzkiego? Film jest utrzymaną w surrealistycznym duchu medytacją na temat masowych, głębokich i - co najważniejsze - trwałych zmian w krajobrazie naszej planety dokonywanych przez człowieka.
Kraina miodu
Honeyland
REŻ. LJUBOMIR STEFANOW, TAMARA KOTEWSKA, MACEDONIA 2018, 85 MIN
50-letnia Hatidze mieszka ze schorowaną matką w macedońskiej wiosce bez prądu i bieżącej wody. Hoduje pszczoły w tradycyjny sposób i żyje w zgodzie z naturą. Pewnego dnia do jej okolicy wprowadza się wielodzietna rodzina. Nowi sąsiedzi również hodują pszczoły, ale szacunek zastępuje twardy biznes i maksymalna eksploatacja. Czy Hatidze uda się zmienić ich podejście? Pięknie sfilmowana „Kraina miodu” zdobyła trzy nagrody na tegorocznym festiwalu w Sundance (w tym główną Nagrodę Jury) oraz cztery statuetki na 16. Millennium Docs Against Gravity: Nagrodę Banku Millennium, Nagrodę Prezydenta Miasta Gdyni, Nagrodę Grand Prix Śląska i Bydgoszcz ART.DOC Award.
był sobie las
Once Upon a Forest
REŻ. LUC JACQUET, FRANCJA 2013, 78 MIN
Reżyser nagrodzonego Oscarem "Marszu pingwinów" zabiera nas w fascynującą podróż do świata natury. Razem odkrywamy tajemnicze i mało znane do tej pory lasy deszczowe, rosnące w Peru i Gabonie. Poznajemy świat natury, który rządzi się własnymi prawami i zasadami, ma swoich bohaterów i swoje czarne charaktery. Film został oparty na oryginalnym pomyśle francuskiego przyrodnika Francisa Hallé, pioniera botaniki i ekologii, autora wielu książek przyrodniczych, którego cenne komentarze stanowią istotny walor tego obrazu. Atutem filmu jest zastosowana technika 4K i animacje.
Ginący świat
Racing Extinction
REŻ. LOUIE PSIHOYOS, USA 2015, 95 MIN
Blisko połowa gatunków zwierząt na Ziemi zagrożona jest dziś wymarciem, w tym i my. Zdobywca Oscara® za „Zatokę delfinów”, były fotograf National Geographic, Louie Psihoyos przedstawia spektakularny, hipnotyczny i niezwykle przekonujący obraz życia na Ziemi. To filmowe wezwanie do podjęcia kroków przeciwko całkowitemu zniszczeniu naszej planety. Wykorzystując najnowszą technologię, Psihoyos pokazuje, że rozprzestrzenianie się homo sapiens spowodowało największe wymieranie gatunków od czasu zagłady dinozaurów. Jesteśmy jedynymi organizmami, które mogą powstrzymać nadciągającą katastrofę. Czy uda nam się sprostać temu wyzwaniu?
Zjedz to!
Just Eat It: A food waste story
REŻ. GRANT BALDWIN, KANADA/USA/WIELKA BRYTANIA 2014, 74 MIN
Jak to możliwe, że wyrzucamy do kosza aż 50% żywności, którą produkujemy i to nie dlatego, że jest ona niejadalna, ale dlatego, że źle i nieatrakcyjnie wygląda? Film śledzi proces marnotrawienia jedzenia zarówno na farmach produkujących żywność, jak i w naszych domach. Okazuje się, że co roku w USA wyrzucamy do kosza produkty warte miliony dolarów. Twórcy filmu zdecydowali się przez 6 miesięcy nie kupować jedzenia, lecz żywić się wyłącznie produktami, które normalnie trafiłyby na śmietnik. Wynik tego eksperymentu okazał się niezwykle szokujący i zmusił ich do zastanowienia się nad naszym stosunkiem do żywności. Film ujawnia również szeroki, filozoficzny aspekt marnowania produkowanych przez nas zasobów żywności, który ma tak dewastujący wpływ na naszą planetę.
ziarno: nieznana historia
SEED. The Untold Story
REŻ. JON BETZ, TAGGART SIEGEL, USA 2016, 94 MIN
Nasiona to jedna z najcenniejszych rzeczy na Ziemi. Te żywe zarodki to maleńkie kapsuły czasowe, które przechowują wiadomości z przeszłości naszej planety. To również życie samo w sobie – dzięki nim mamy, co jeść, w co się ubrać i surowce istotne dla naszego codziennego życia. Ich różnorodność i bogactwo zaskakuje, ale w ciągu niespełna wieku rolnictwa przemysłowego pieczołowicie budowana od tysiącleci obfitość nasion drastycznie spada, a wiele z nich zagrożonych jest dziś wyginięciem.
ZJADANIE ZWIERZĄT
Eating Animals
REŻ. CHRISTOPHER QUINN, USA 2017, 94 MIN
Skąd tak naprawdę pochodzą kupowane przez nas jaja, nabiał i mięso? Film opowiada o początkach końca hodowli przemysłowej. Wyprodukowany z udziałem Natalie Portman i pisarza Jonathana Safrana Foera jest adaptacją jego słynnej książki pod tym samym tytułem, która stara się znaleźć odpowiedź na to istotne pytanie, ukazując, że hodowla przemysłowa to najgorsza rzecz, jaką ludzie kiedykolwiek zrobili zwierzętom. Reżyserowi udało się dostać z ukrytą kamerą do ściśle chronionych zakładów przetwórstwa żywności i ukazać, co dzieje się za ich zamkniętymi drzwiami. Oglądamy przerażające warunki, w jakich żyją zwierzęta i atmosferę, jaka towarzyszy ich zabijaniu. Poznajemy również historię kilku rolników, którzy świadomie zdecydowali się odrzucić koncepcję hodowli przemysłowej i tym samym wytworzonych w ten sposób towarów na rzecz powrotu do korzeni. Film przedstawia znaną nam wszystkim alternatywę, czyli tradycyjny sposób hodowli zwierząt, negując tym samym stosowane przez ostatnie dekady praktyki w tym zakresie.
WIĘCEJ NIŻ MIÓD
More Than Honey
REŻ. MARKUS IMHOOF, AUSTRIA/NIEMCY/SZWAJCARIA 2012, 90 MIN
Nominowany do Oscara reżyser Markus Imhoof, który w życiu prywatnym jest wnukiem szwajcarskiego pszczelarza, opowiada o poważnym kryzysie, jaki dotyka obecnie populację pszczół. Pszczoły zamieszkują Ziemię równie długo jak człowiek, ale gdy one wyginą – jak twierdził Einstein – ludziom pozostaną nie więcej niż cztery lata życia. Podróżując z kamerą po całym świecie reżyser filmuje tereny, na których zamieszkują pszczoły, a za po- mocą mikroskopowych zdjęć pokazuje jak żyją i zachowują się w gniazdach i ulach. W filmie poznajemy pszczelarzy, naukowców i rolników, owładniętych pasją do pszczół i pragnących poznać tajemnicę ich masowej śmierci.
ZNIKAJĄCA WYSPA
Anote’s Ark
REŻ. MATTHIEU RYTZ, KANADA 2017, 78 MIN
Położone na Oceanie Spokojnym, liczące 108 000 mieszańców Kiribati może zniknąć w ciągu najbliższych dziesięcioleci. To zakorzenione w tradycji, jedno z najodleglejszych miejsc na Ziemi, jest jednym z pierwszych, które musi stawić czoła istotnemu zagrożeniu naszych czasów – podniesieniu się poziomu morza. Prezydent Kiribati – Anote Tong za wszelką cenę próbuje znaleźć sposób na ochronę kraju i swojego narodu. Szuka już bezpiecznego portu poza granicami kraju i prowadzi międzynarodowe negocjacje w tej sprawie. Przeleciał nad biegunem północnym, aby zobaczyć topniejące lodowce i przebrnął przez niezliczone wywiady z mediami, próbując przekazać światu wiadomość, że ze względu na ocieplenie klimatu i zwiększeniu poziomu mórz jego kraj wkrótce zniknie. A jeśli tak się stanie, to inne, podobnie położone kraje, czeka taki sam los. Film zachwyca wspaniałymi ujęciami przyrody – reżyser jest znakomitym fotografem z Montrealu, specjalizującym się w dokumentowaniu skutków zmian klimatycznych na świecie.
DNI, NA KTÓRE CZEKAMY
Good Things Await
REŻ. PHIE AMBO, DANIA 2014, 91 MIN
Niels Stokholm od 1975 roku jest właścicielem jednego najsłynniejszych gospodarstw w Danii o nazwie Thorshøjgaard. Ten pełen życia 80-latek to również jeden z najbardziej idealistycznych biodynamicznych rolników na świecie, traktujący naturę nie jak podwładnego, lecz partnera. Jego filozofia opiera się na trwałości i harmonii z naturą, a podejście do życia warunkuje szacunek do świata roślin i zwierząt, którym pozwala żyć w zgodzie z instynktami. Dzięki takiemu podejściu Niels wraz z żoną Ritą wytwarzają produkty w zgodzie z kosmicznym porządkiem, które chwalą sobie nie tylko zwykli konsumenci, lecz również najsłynniejsze restauracje na świecie, w tym kopenhaska NOMA. Taka filozofia życia i rolnictwa nie spotyka się jednak z poparciem duńskich władz, które straszą Nielsa wycofaniem licencji na hodowlę bydła i prowadzenie gospodarstwa. Czy duńskie prawo jest aż tak bezmyślne? Jakie interesy się za nim kryją? Reżyserka przez kilka lat dokumentowała życie Nielsa i jego zmaganie się z legislacyjną rzeczywistością. Ten film to wyjątkowy wizualny poemat ku czci duchowych idei, które człowiek jest nadal jeszcze w stanie wcielić w życie.
ROBAKI
Bugs
REŻ. ANDREAS JOHNSEN, DANIA 2016, 74 MIN
Czy spożywanie przez ludzi robaków ocali naszą planetę? ONZ rekomenduje jadalne robaki jako narzędzie walki z głodem. Z drugiej strony mistrzowie kuchni oraz miłośnicy gwiazdek Michelena rozpływają się w superlatywach na temat smaku robaków. Do tego grona dołączają ekolodzy i specjaliści od odżywania chwaląc ich wartości odżywcze. Wygląda na to, że robaki są nowym super pożywieniem, które ma rozwiązać globalne problemy żywienia ludzkości. Czy robaki są lustrem, w którym odbija się nasz zepsuty system, czy raczej srebrnym nabojem, który go naprawi?
BADJAO. DUCHY Z MORZA
Walking Under Water
REŻ. ELIZA KUBARSKA, POLSKA/WIELKA BRYTANIA 2014, 76 MIN
Badjao to społeczność nomadów morza, ludzi-ryb, zamieszkujących tereny między Filipinami, Borneo i Indonezją. Dzieci Badjao uczą się szybciej pływać niż chodzić, a dorośli doprowadzili do perfekcji trudną sztukę free-divingu. Potrafią chodzići polować na dnie oceanu, wstrzymując oddech przez wiele minut. Ich oczy są przystosowane do ostrego widzenia pod wodą. W zderzeniu z nowoczesną cywilizacją ich życie zmienia się gwałtownie. Wysepki, na których od setek lat mieszkali, sprzedawane są pod zamknięte luksusowe kurorty. 10-letni Sari podejmuje naukę u swojego wujka Alexana, ostatniego nurka głębinowego na wyspie Mabul. Uczy go nie tylko niebezpiecznej sztuki nurkowania przy użyciu rurki i sprężarki powietrza, ale również odkrywa przed nim magiczne legendy i zwyczaje Badjao. Film o przemijaniu, kiedy to stare ustępuje nowemu, a w miejsce jednej cywilizacji pojawia się następna.
ŁOWCY OWOCÓW
The Fruit Hunters
REŻ. YUNG CHANG, KANADA 2012, 95 MIN
Można spotkać ich w głębi dżungli w Borneo, w Hollywood Hills czy na straganach na Bali. To łowcy owoców, napędzani przez pasję odkrywania nieznanych, dziwnych i unikalnych smaków. Poświęcili życie, aby stworzyć owocowy ogród w świecie zdominowanym przez uprzemysłowioną monokulturę, produkującą rzeczy pozbawione smaku i zapachu. Wśród łowców jest aktor Bill Pullman. Jego pasja zaprowadziła go do rozpoczęcia krucjaty o ocalenie ostatniego nietkniętego przez człowieka kawałka ziemi pod słynnym napisem "Hollywood" w Los Angeles i przekształceniu go w sad będący własnością lokalnej społeczności. Na Bali i Borneo Noris Ledesma i Richard Campbell szukają rzadkich gatunków mango i durianów. W honduraskiej dżungli naukowiec Juan Aguilar ściga się z czasem, aby wyhodować banany odporne na tropikalnego grzyba. Historie opowiadane przez łowców reżyser zgrabnie łączy z rysem kulturalnym i obyczajowym ludzkości na przestrzeni wieków - od czasów, gdy ludzie byli zbieraczami i ich głównym źródłem pożywienia były owoce, po czasy współczesne - gdy owoce hodowane są przemysłowo i można je kupić w każdym supermarkecie.
NAKARMIMY ŚWIAT
We Feed the World
REŻ. ERWIN WAGENHOFER, AUSTRIA 2005, 96 MIN
Podróż szlakiem żywności, którą codziennie kupujemy. Wiedzie on przez Francję, Hiszpanię, Rumunię, Szwajcarię, Brazylię i Austrię. Oglądamy połów ryb przy wybrzeżach Francji, szklarniową uprawę pomidorów w Hiszpanii na obszarze większym niż kraje Beneluksu, zbiór bakłażanów w Rumunii i brazylijskie pola soi. Gościmy w lepiankach brazylijskich głodujących chłopów, którzy poją dzieci brudną wodą i w siedzibach korporacji, których roczne dochody wielokrotnie przewyższają budżet niejednego państwa. Badając pochodzenie warzyw kupowanych w supermarkecie i zastanawiając się, dlaczego codziennie w Wiedniu wyrzuca się chleb, którego wystarczyłoby dla wyżywienia obywateli Grazu - drugiego co do wielkości miasta Austrii - Wagenhofer próbuje odpowiedzieć na pytanie, co my, obywatele Europy, mamy wspólnego z głodem na świecie. Jednym z rozmówców reżysera jest Jean Ziegler, specjalny wysłannik ONZ ds. żywności. Trudno mu nie wierzyć, gdy mówi: "Gdyby pozwolić rozwinąć się rolnictwu, można by wyżywić 12 miliardów ludzi. Innymi słowy: jeśli jakieś dziecko w tej chwili umiera z głodu, to znaczy, że zostało z premedytacją zamordowane".
ROWERY KONTRA SAMOCHODY
Bikes vs Cars
REŻ. FREDRIK GERTTEN, SZWECJA 2014, 90 MIN
Rowery czy samochody – batalia nadal trwa, a aktywiści z całego świata przekonują, że rower to skuteczne narzędzie do zmiany otaczającej rzeczywistości. Radykalna rewolucja w tym zakresie jest potrzebna, jeśli chcemy ochronić świat przed pogłębiającymi się zmianami klimatycznymi. Stoimy na granicy przepaści. Jesteśmy cywilizacyjnie uzależnieni od samochodów, a ich producenci wcale nie mają zamiaru tego zmieniać. Wydają setki miliardów dolarów na produkcję aut, mają wpływ na planowanie miast i stosują zaskakujące rynkowe praktyki, aby zwiększyć sprzedaż. Film pokazuje, co by się stało, gdyby dzisiaj więcej miast funkcjonowało jak Amsterdam i Kopenhaga, gdzie 40% mieszkańców codziennie porusza się rowerem. Poznajemy aktywistów z całego świata, którzy dążą do zastąpienia samochodu rowerem. Czy politycy i decydenci na całym świecie pójdą za tym przykładem i odważą się stanąć do walki z samochodowym lobbingiem?
YES MENI IDĄ NA REWOLUCJĘ
The Yes Men Are Revolting
REŻ. ANDY BILCHBAUM, MIKE BONANO, LAURA NIX, USA 2014, 92 MIN
Przez 20 lat Andy Bilchbaum i Mike Bonanno, aktywiści znani jako Yes Meni, organizowali odważne, dowcipne i kontrowersyjne akcje przykuwające uwagę światowych mediów. Swoje doświadczenia przedstawili w filmach „Yes Meni” i „Yes Meni naprawiają świat”. W trzecim filmie - „Yes Meni idą na rewolucję” - nasi bohaterowie są już po czterdziestce i ich dalszej działalności zagraża kryzys wieku średniego. A czeka ich największe jak do tej pory wyzwanie - zmiany klimatyczne na Ziemi. Podchodzą do niego bardzo profesjonalnie i osobiście, wymyślając szereg spektakularnych akcji. Podszywając się pod reprezentanta Amerykańskiej Izby Handlowej, która na co dzień jest po prostu domem lobbingowym, przekonują biznesmenów, że Biały Dom będzie wspierał politykę energetyczną opartą na źródłach odnawialnych. Jednak ten film to nie tylko zabawna i zaskakująca relacja z ich ostatnich interwencji, lecz również ciekawe studium charakterów rewolucjonistów. Pokazanie, kim tak naprawdę są ludzie, po kampaniach których zwoływane są kryzysowe spotkania zarządów korporacji, pozwala z nadzieją spojrzeć na aktywizm polityczny oraz na ideę walki o zmianę świata na lepszy.
SOJALIZM
Soyalism
REŻ. STEFANO LIBERTI, ENRICO PARENTI, WŁOCHY 2018, 65 MIN
W jaki sposób rosnący popyt na mięso w przeludnionych Chinach wpływa na lasy deszczowe w Amazonii? Dlaczego i po co brazylijscy farmerzy są wabieni na farmy soi w Mozambiku? Film przedstawia łańcuch produkcji wieprzowiny na światową skalę. Dowiadujemy się, że w świecie borykającym się ze skutkami zmian klimatu i przeludnieniem kontrola produkcji żywności staje się coraz większym i opłacalnym biznesem prowadzonym przez zaledwie garstkę gigantycznych korporacji. Ukazując proces przemysłowej produkcji wieprzowiny, począwszy od Chin po Brazylię, USA i Mozambik, film uświadamia, jak ogromna koncentracja władzy znajduje się w rękach zachodnich i chińskich firm, które potrafią dziś sterować światową konsumpcją. Film uświadamia, w jaki sposób ekspansja masowej produkcji wieprzowiny zagraża równowadze społecznej i środowiskowej Ziemi. Ujawnia też katastrofalne konsekwencje dla ludzi i środowiska, jakie wiążą się ze stale rosnącą industrializacją przemysłu spożywczego.
PROJEKT NIM
Project Nim
REŻ. JAMES MARSH, WIELKA BRYTANIA 2011, 93 MIN
W listopadzie 1973 roku, w klatce ośrodka badawczego ssaków naczelnych w Oklahomie, rodzi się mały szympans. Kilka dni później, jego matka dostaje uspokajający zastrzyk. Traci przytomność, a jej małe, płaczące ze strachu dziecko, w brutalny sposób zostaje jej odebrane na zawsze. Mały szympans nazwany zostaje Nim i trafia do rąk absolwentki psychologii, która sama jest już matką trójki dzieci. Za odpowiednim wynagrodzeniem ma go wychowywać jak własne dziecko. W ten sposób wchodzi w życie „Projekt Nim”, czyli jeden z najbardziej radykalnych w historii eksperymentów, który ma udowodnić, że szympans, wychowywany jak człowiek, może nauczyć się komunikować za pomocą języka. „Projekt Nim” bez oporów i przesadnego sentymentu opowiada biografię szympansa, którego człowiek próbował „przerobić” na człowieka. To, czego uczymy się o naturze Nima, to zarazem gorzkie wnioski na temat naszego własnego ludzkiego oblicza. Relacje uczestników projektu oraz nieznane dotąd archiwa filmowe sprawiają, że zadziwiająca i bardzo poruszająca historia szympansa, staje się również odkrywczą podróżą przez świat wychowujących go ludzi.