„Na stałym lądzie” (“At Land”), reż. Maya Deren, 1944, 14’

„O stylu Mai Deren zadecydowało indywidualne podejście do formy filmowej, którą uważała za sposób na poszerzenie wizji świata – dokonanie transfiguracji jego obrazu lub stworzenie dla niego alternatywy. Kino traktowała jako magiczną technikę ruchu, dzięki której można nadawać energię martwym obiektom, zakłócać lub naruszać płynność życia za pomocą spowolnienia, powtórzenia lub zapętlenia ujęć albo poprzez nieruchome kadry. (…) Utwór »At Land« ma rytm wędrówki, podczas której młoda kobieta odgrywana przez Deren przemierza różnorodne przestrzenie: plażę, nadbrzeżne skały i wiejską drogę, odwiedza samotną chatę oraz salon w nowojorskim mieszkaniu. W każdym z tych miejsc pozostaje przybyszem z zewnątrz, z zaciekawieniem przyglądając się krajobrazom i wnętrzom oraz napotkanym tam ludziom – siedzącym nad morzem kobietom grającym w szachy, samotnie spacerującemu mężczyźnie czy rozbawionemu towarzystwu przy stole”.

Maya Deren jest określana jako najbardziej wpływowa reżyserka w historii kina, mimo tego że jej filmy są wciąż zbyt mało znane w stosunku do ich rzeczywistego znaczenia. Urodzona w Kijowie w 1917 r., stała się kluczową postacią amerykańskiej awangardy po II wojnie światowej. Stosowane przez nią strategie odnajdziemy dziś w wielu pracach feministycznych reżyserek.

Źródło cytowania: M. Radkiewicz, „Maya Deren – prekursorka amerykańskiej awangardy filmowej”, w: „Historie filmu awangardowego”, pod red. Ł. Ronduda, G. Sitek, Fundacja Okonakino, Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, Korporacja Ha!art, Warszawa-Kraków 2020, s. 96-97.