„Europa” Franciszki Themerson i Stefana Themersona, 1931–1932, 12 min.

Film powstał w oparciu o futurystyczny poemat Anatola Sterna „Europa”, opublikowany w 1929 roku. Film w 1940 roku został skradziony przez nazistów z laboratorium filmowego Vitfer w Paryżu, w 2019 roku został odnaleziony przez Instytut Pileckiego w Bundesarchiv w Berlinie.

Dzieło tworzy “ciąg obrazów luźno nawiązujących do tekstu wiersza, układających się w poetycką wizję współczesnego świata”. (...)  Na film składają się fotogramy i kolaże Themersona, cyfry rzymskie oraz zdjęcia trikowe (animowane) lub specjalnie inscenizowane (na przykład ujęcie obżerającego się grubasa). Zainteresowanie i dyskusje, jakie wywołała, czynią z Europy niewątpliwie najważniejsze osiągnięcie polskiego filmu awangardowego przed II wojną światową.

Opis na podstawie tekstu Marcina Giżyckiego, “Kino a awangarda w Polsce przed rokiem 1939”, w: „Historie filmu awangardowego”, pod red. Ł. Ronduda, G. Sitek, Fundacja Okonakino, Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, Korporacja Ha!art, Warszawa-Kraków 2020, s. 65-76