“Divine Horsemen – the Living Gods of Haïti”, reż. Cherel Ito, Teiji Ito, Maya Deren, USA 1985, 52’

Maya Deren materiały filmowe z Haiti zbierała przez lata, opisywała, ale nigdy nie zmontowała w jedną całość, wahając się nad wyborem formy. Śmierć uniemożliwiła reżyserce finalizację projektu. Film dokumentalny noszący ten sam tytuł co książka Mai Deren “Bogowie haitańskiego wudu” (“Divine Horsemen: The Living Gods of Haiti”) został wyreżyserowany po jej śmierci przez drugiego męża Teiji Itō oraz jego ówczesną żonę Cherel Itō. Utwór być może nie odpowiada planowanej przez twórczynię wizji. Książka Mai Deren ukazała się po raz pierwszy w 1953 roku.

“Celem publikacji Deren było, jak sama zaznacza w przedmowie, pokazanie, że ‘haitański taniec nie był sam w sobie formą taneczną, lecz częścią większej całości – mitologicznego rytuału’. Dlatego w czasie spędzanym pośród haitańskiej społeczności zwracała uwagę na powiązania tańca z innymi rytuałami, jak bębnienie, oraz na jego związki z innymi kulturami – hiszpańską, indiańską, afrykańską, widoczne także w języku i terminologii wudu. Podkreśla też, że mimo niechęci władz lokalnych do wudu ona sama uważa, iż jest to ‘religia wielkiego formatu, używająca rzadkiej poetyckiej wizji oraz artystycznej ekspresji’. Obserwując elementy tej ekspresji, nie chciała, jak badacze, ani ich gromadzić, ani całościowo zaprezentować. Chodziło jej natomiast o ‘określenie metafizycznych zasad stanowiących ich podłoże i przedstawienie ich w kategoriach kontekstu kulturowego’, w sposób zrozumiały i przekonujący dla czytelników nie będących wyznawcami wudu”.

Źródło cytowania: Małgorzata Radkiewicz, “Refleksje zza kamery. Reżyserki o kinie i formie filmowej”, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Fundacja Okonakino, Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, Kraków-Warszawa 2022, s. 90.