AKADEMIA FILMU AWANGARDOWEGO II

SEM. LETNI 2019/2020

W związku z zaleceniami rządowy dotyczącymi zapobiegania rozprzestrzeniania się wirusa COVID-19 zajęcia Akademii filmu awangardowego od 12 marca do odwołania odbywają się zdalnie. Osoby zapisane na zajęcia otrzymują ograniczony czasowo dostęp do filmów, opracowania poszczególnych tematów i wybór tekstów przygotowany przez prowadzących zajęcia mailowo.

Akademia filmu awangardowego II to nowy fakultet dla studentów Uniwersytetu Warszawskiego i Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Zajęcia obejmują projekcje filmów legendarnych twórców m.in.: Abigail Child, Guya Deborda, Haruna Farockiego, Hollisa Framptona, Su Friedrich, Dereka Jarmana, Petera Kubelki, Katarzyny Kozyry, Natalii LL, Chrisa Markera, Jolanty Marcolli, Ewy Partum, Yvonne Rainer, Billa Violi. Mają na celu zwiększenie świadomości wpływu tradycji awangardy filmowej na formy wyrazu obecne we współczesnym filmie, w tym szczególnie w filmie dokumentalnym, budowanie kompetencji odbioru sztuki współczesnej.

Akademia filmu awangardowego II jest drugą częścią programu Akademii filmu awangardowego, składającego się z dwóch semestralnych cykli, które obejmują zagadnienia historii filmu awangardowego – od lat 20. do czasów najnowszych.

Prowadzący zajęcia: prof. dr hab. Ryszard Kluszczyński, dr Beata Kosińska-Krippner, dr hab. Iwona Kurz, prof. IKP UW, dr Marika Kuźmicz, Jakub Majmurek, Michał Matuszewski, Łukasz Mojsak, dr hab. Paweł Mościcki, prof. dr hab. Małgorzata Radkiewicz, dr hab. Łukasz Ronduda, dr Matylda Szewczyk

INFORMACJE OGÓLNE:

Miejsce i czas  projekcji:  kino Iluzjon, sala Stolica (ul. L. Narbutta 50A) / czwartek: godz. 17.00-20:00 / zajęcia rozpoczynają się w czwartek 5 marca

Uwaga! Wyjątkowo zajęcia odbywają się 8 kwietnia w środę. 2 kwietnia nie ma zajęć.

Grupa dla osób zapisanych na zajęcia na Facebooku: https://www.facebook.com/groups/428356811368459/

Zajęcia trwają trzy godziny. W kilku przypadkach, kiedy czas projekcji jest krótszy niż 120 min., zajęcia skończą się wcześniej.

Liczba ECTS dla studentów Wydziału Zarządzania Kulturą Wizualną:

studenci studiów I stopnia (licencjackich): 3 pkt ECTS

studenci studiów II stopnia (magisterskich): 4 pkt ECTS

Karnet: Studenci, chcący uczestniczyć w zajęciach i uzyskać z nich zaliczenie, zobowiązani są do rejestracji na zajęcia w systemie USOS oraz wykupienia semestralnego karnetu, którego cena wynosi 100 zł

UWAGA! Samo wykupienie karnetu nie gwarantuje miejsca na liście uczestników zajęć. Osoby chcące uzyskać zaliczenie z przedmiotu muszą w pierwszej kolejności zarejestrować się na zajęcia w systemie Akademus.asp.waw.pl. Na semestr letni 2019/2020 obowiązują zapisy z semestru zimowego 2019/2020 - osoby zapisane w październiku są także zapisane na zajęcia z cyklu Akademii filmu awangardowego II.

Dopiero po rejestracji należy wykupić karnet, który jest biletem wstępu na zajęcia na sali kinowej. Można również wykupić karnet bez rejestracji, żeby uczestniczyć w zajęciach jako wolny słuchacz.

Pula nieodpłatnych karnetów zostanie rozdysponowana osobom, które nie mogą pozwolić sobie na zakup karnetu, przez Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie. Szczegóły dotyczące ubiegania się o bezpłatny karnet znajdują się pod tym linkiem: http://artmuseum.pl/pl/wydarzenia/akademia-filmu-awangardowego-ii-50-karnetow-w-prezencie Zachęcamy do zgłoszeń! Zgłoszenie mają charakter poufny. Nie udostępniamy danych osób, które się zgłosiły, osobom postronnym.

Na zajęcia mogą zapisać się także osoby spoza Akademii. Zapisy: akademiafilmuawangardowego@gmail.com Warunkiem uczestniczenia w zajęciach jest wykupienie karnetu w cenie 100 zł (za semestr zajęć). Na pojedyncze projekcje i wykłady (w zależności od ilości wolnych miejsc) będzie można wykupić bilet w cenie 15 zł w kasie kina Iluzjon.

Opłatę za karnet na semestr letni 2019/2020 należy wpłacić na konto:

Fundacja Okonakino

Alior Bank: 52 2490 0005 0000 4530 5448 0263

Prosimy o wpłaty do 2 marca.

Prosimy o wpisanie w tytule: Akademia filmu awangardowego oraz imienia i nazwiska osoby, która będzie uczęszczała w zajęciach (przykładowo: Akademia filmu awangardowego Jan Kowalski).

Będziemy wdzięczni za przesłanie potwierdzenia przelewu na adres: akademiafilmuawangardowego@gmail.com

Odbiór karnerów:

Karnety będzie można odebrać w kinie Iluzjon w tygodniu poprzedzającym pierwszą projekcję – prosimy o ich odbiór do 4 marca.

Osoby, które dokonają wpłaty do 27 lutego będę mogły odebrać karnet w kasie kina Iluzjon od 28 lutego.

Osoby, które dokonają wpłaty po 27 lutego będą mogły odebrać karnet w kasie kina Iluzjon od 3 marca.

WARUNKI ZALICZENIA:

1. Obecność:

Wymagana jest obecność na więcej niż połowie zajęć. Dopuszczalne są dwie nieobecności. W przypadku każdej kolejnej Uczestnik / Uczestniczka zajęć zobowiązana jest napisać recenzję lub esej na temat wybranego filmu, na którego projekcji był Uczestnik / Uczestniczka zajęć (innego niż wybrane do prac zaliczeniowych).

Objętość: maksymalnie 3000 znaków. Termin nadsyłania: ostatnie zajęcia w semestrze. Adres do wysyłki prac: akademiafilmuawangardowego@gmail.com

2. Test wiedzy

Warunkiem zaliczenia zajęć poza obecnością będzie zdanie testu dotyczącego prezentowanych filmów i zagadnień poruszanych na wykładach. Zaliczenie odbędzie się podczas dodatkowego spotkania po zakończeniu cyklu wykładów i projekcji.

Więcej o zajęciach:

Wśród przedstawionych tematów zajęć znajdują się zagadnienia stanowiące kanon historii awangardowego kina światowego: twórczość francuskiego reżysera Chrisa Markera (La jeteé 1962; Sans soleil 1982), dokonania austriackiej awangardy filmowej, ukazane na przykładzie prac Petera Kubelki (m.in. Mozaika w zaufaniu 1955; Adebar 1957) i VALIE EXPORT (Adjunct Dislocations 1973). Istotnym poruszanym zagadnieniem na zajęciach będzie kino letrystów, międzynarodówki sytuacjonistycznej (Społeczeństwo spektaklu Guya Deborda, 1973). Przedstawione będzie zagadnienie filmowej menippei w twórczości Hollisa Framptona (Hapax Legomena I: Nostalgia, reż. Hollis Frampton, 1971, Hapax Legomena III: Critical Mass 1971).

Uczestnicy zajęć poznają twórczość zawiązanego w Łódzkiej Szkole Filmowej Warsztatu Formy Filmowej (1970-1977). Prace artystów zostaną ukazane w kontekście inspiracji grupy polską awangardą dwudziestolecia międzywojennego – zarówno filmową jak i artystyczną, a także zainteresowaniem codziennością.

Zwrócona zostanie uwaga na najważniejszych przedstawicieli kina brytyjskiego lat 80. Cykl zajęć obejmie przybliżenie eksperymentalnego okresu twórczości Petera Greenawaya (Intervals 1969; Windows 1974; Vertical Features Remake 1978) i jego wpływu na twórczość fabularną i „postfilmy” okresu zainteresowania elektronicznością tego reżysera. W programie zajęć znajdą się filmy Dereka Jarmana (Caravaggio 1986), debiutującego w latach 70., którego twórczość rozwinęła się w pełni w latach 80. i realizowała się także w latach 90. Uczestnicy zajęć poznają twórczości Haruna Farockiego związanego zarówno ze światem sztuki jak i filmu dokumentalnego. Program przybliża zagadnienia fascynacji tańcem i „choreograficzne” podejście do materii filmowej w pracach Yvonne Rainer i jej wpływ na twórczość Su Friedrich i Abigail Child. Prace tych twórczyń zostaną ukazane w kontekście tradycji awangardowej wyznaczonej przez Maję Deren.

Przyjrzymy się także twórczości polskich autorek kina eksperymentalnego i wideo-artu lat 70. i 80. – m.in. Natalii LL, Ewy Partum, Jolanty Marcolli, Teresy Tyszkiewicz, Izabelli Gustowskiej, Jadwigi Singer, Iwony Lemke-Konart. Istotnym zagadnieniem będzie sztuka światowego wideo-artu i polskich dokonań na tym polu lat 70., 80. i 90., która zostania przybliżona za pomocą prac Billa Violi (m.in. The Passing 1991), Zbigniewa Libery (Jak tresuje się dziewczynki 1987), Artura Żmijewskiego (Oko za oko 1998), Katarzyny Kozyry (Święto wiosny 1999). Historia awangardy filmowej zostanie uzupełnienia przez przybliżenie koncepcji Kino-Sztuki i zwrotu kinematograficznego w polskiej sztuce współczesnej. Podczas zajęć poruszona zostanie kwestia wspólnych płaszczyzn sztuki współczesnej i kina dokumentalnego.

Kuratorzy: Łukasz Ronduda, Gabriela Sitek

Współpraca: Katarzyna Karwańska

Obieg i przygotowanie kopii: Michał Rogalski

Koordynacja: Gabriela Sitek, kontakt: gabriela.sitek@gmail.com

Organizatorami Akademii filmu awangardowego są: Fundacja Okonakino i Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie. Projekt jest współfinansowany przez m.st. Warszawę, Fundację Współpracy Polsko-Niemieckiej, Stowarzyszenie Autorów ZAiKS.

Partnerami projektu są: Akademia Dokumentalna, Against Gravity, Festiwal Filmowy Millennium Docs Against Gravity, Uniwersytet Warszawski, Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie, Arsenal – Institute for Film and Video w Berlinie, Goethe-Institut, Państwowa Wyższa Szkoła Filmowa, TV i Teatralna im. L. Schillera w Łodzi, Filmoteka Narodowa – Instytut Audiowizualny, Kino Iluzjon, Cinémathèque Française, Home Movie Day Warszawa.

Podstawowe lektury:

• A. Pitrus, Film awangardowy w latach 1960-1980, w: Kino epoki nowofalowej. Historia kina, t. 3, red. T. Lubelski, I. Sowińska, R. Syska, Kraków 2015, s. 659-685

• A. Pitrus, Film awangardowy i sztuka wideo końca XX wieku in Kino końca wieku. Historia kina, t. 4, pod red. T. Lubelski, I. Sowińska, R. Syska, Kraków 2019, s. 867-900

• Ł. Ronduda, Sztuka polska lat 70. Awangarda, Polski Western, Jelenia Góra, Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski, Warszawa 2009

• P. A. Sitney, Visionary Film: The American Avant-Garde, 1943-2000, Nowy Jork 2002

• M. Przylipiak, Poetyka kina dokumentalnego, Gdańsk 2000

• A. Pitrus, Fundament pamięci – o „fotograficznej powieści” Chrisa Markera, „Kwartalnik Filmowy” 2006, nr 54-55, s. 231-236

• A. Pitrus, Su Friedrich: anektowanie przestrzeni, w: Reżyserki kina. Tradycja i współczesność, pod red. M. Radkiewicz, Rabid, Kraków 2005, s. 11-20

• U. Tes, Maya Deren wśród artystek awangardowych: Shirley Clarke i Yvonne Rainer, w: Reżyserki kina. Tradycja i współczesność, pod red. M. Radkiewicz, Rabid, Kraków 2005, s. 179-192

• B. Kosińska-Krippner, Awangarda austriacka. Peter Kubelka, „Kwartalnik Filmowy” nr 70, 2010, 59-82

Lektury zalecane:

• Warsztat formy filmowej, pod red. M. Kuźmicz, Ł. Ronduda, Warszawa, Berlin 2017

• Sztuka w kinie dokumentalnym, pod red. Pauliny Kwiatkowskiej, Matyldy Szewczyk, Warszawa 2016

• M. Radkiewicz, „Władczynie spojrzenia”. Teoria filmu a praktyka reżyserek i artystek, Kraków 2010

• Kino-Sztuka. Zwrot kinematograficzny w polskiej sztuce współczesnej, pod red. J. Majmurka, Ł. Rondudy, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, Warszawa 2015

• Wideo w sztukach wizualnych, pod red. R. W. Kluszczyńskiego, T. Załuskiego, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Galeria Labirynt, Łódź-Lublin 2018

5 marca 2020, godz. 17.00-20.00

Refleksje nad statusem narracji. Filmowa menippea w twórczości Hollisa Framptona

Prowadzący zajęcia: Łukasz Mojsak

Prezentowane filmy:

Hapax Legomena I: Nostalgia, reż. Hollis Frampton, 1971, 38 min.

Hapax Legomena III: Critical Mass, reż. Hollis Frampton, 1971, 26 min.

12 marca 2020, godz. 17.00-20.00

Kino letrystów, międzynarodówki sytuacjonistycznej

Prowadzący zajęcia: dr hab. Paweł Mościcki

Prezentowany film:

Społeczeństwo spektaklu (La société du spectacle), reż. Guy Debord, 1973, 88 min.

26 marca 2020, godz. 17.00-19.00

Kino strukturalne Warsztatu Formy Filmowej. Kino Działań KwieKulik

Prowadzący zajęcia: dr hab. Łukasz Ronduda

Prezentowane prace:

Kino strukturalne Warsztatu Formy Filmowej

Rynek, Józef Robakowski, 1970, 4 min.

Test, Józef Robakowski, 1971, 6 min.

Kwadrat, Zbigniew Rybczyński, 1972, 3 min.

Klaskacz, Wojciech Bruszewski, 1971, 6 min.

10 prac, Wojciech Bruszewski, 1973, 31 min.

1,2,3... Ćwiczenie operatorskie, Paweł Kwiek, 1972, 8 min.

Ja i telefon, Paweł Kwiek, 1972, 6 min.

Niechcice, Paweł Kwiek, 1973, 5 min.

Wideo A, Paweł Kwiek, 1974, 3 min.

Podróż Wacława Antczaka do kiosku przy ulicy Głównej, Ryszard Waśko, 1971, 5 min.

30 sytuacji dźwiękowych, Ryszard Waśko, 1975, 9 min.

Obszar, Kazimierz Bendkowski, 1973, 5 min.

Centrum, Kazimierz Bendkowski, 1973, 5 min.

Kino Działań KwieKulik

Odmiany czerwieni/Droga Edwarda Gierka, KwieKulik, 1971, 5 min.

Działania, KwieKulik, 1972, 12 min.

Forma Otwarta – Gra na twarzy aktorki, KwieKulik, 1971, 2 min.

Wideodekoracja, KwieKulik, 1978, 2 min.

8 kwietnia 2020, godz. 17.00-19.30

Esej filmowy, kino fiction/non-fiction, formy filmowego oporu. Awangardowa twórczość Chrisa Markera

Prowadzący zajęcia: Michał Matuszewski

Uwaga: zajęcia odbywają się wyjątkowo w środę

Prezentowane filmy:

Filar (La jeteé), reż. Chris Marker, 1962, 28 min.

Bez słońca (Sans soleil), reż. Chris Marker, 1982, 100 min.

9 kwietnia 2020, godz. 17.00-20.00

Austriacka awangarda filmowa. Filmowe prototypy Petera Kubelki, konfiguracje ciała w twórczości VALIE EXPORT 

Prowadząca zajęcia: dr Beata Kosińska-Krippner

Prezentowane filmy:

Mozaika w zaufaniu (Mosaik im Vertrauen), reż. Peter Kubelka, 1955, 16 min.

Adebar, reż. Peter Kubelka, 1957, 2 min.

Arnulf Rainer, reż. Peter Kubelka, 1960, 7 min.

Unsere Afrikareise, reż. Peter Kubelka, 1966, 13 min.

Dichtung und Wahrheit - Peotry and Truth, reż. Peter Kubelka (1996 – 2003), 13 min.

Adjunct Dislocations, VALIE EXPORT, 1973, 10 min.

16 kwietnia 2020, godz. 17.00-20.00

Polski film awangardowy i wideo artystek lat 70. i 80. Twórczość Natalii LL, Ewy Partum, Jolanty Marcolli, Izabelli Gustowskiej, Teresy Tyszkiewicz, Jadwigi Singer i Iwony Lemke-Konart

Prowadząca zajęcia: dr Marika Kuźmicz

Prezentowane prace:

Drawing TV, Ewa Partum, 1976, 6 min.

Zmiana. Mój problem jest problemem kobiety, Ewa Partum, 1979, 7 min.

Rejestracja permanentna co 1 km autostrady E22, Natalia LL, 1970, 2 min.

Śnienie, Natalia LL, 2005, 2 min.

Kiss, Jolanta Marcolla, 1975, 2 min.

Reakcja wymuszona, Jolanta Marcolla, 1976, 2 min.

Oddech, Teresa Tyszkiewicz, 1981, 16 min.

Względne cechy podobieństwa, Izabella Gustowska, 1979/80, 5 min.

Destrukcja, Jadwiga Singer, 1979, 4 min.

Walka, Jadwiga Singer, 1978/79, 3 min.

Granice ludzkich możliwości, Iwona Lemke-Konart, 1984, 3 min.

23 kwietnia 2020, godz. 17.00-20.00

Sztuka światowego wideo-artu i polskich dokonań na tym polu lat 80. i 90.

Prowadzący zajęcia: prof. dr hab. Ryszard Kluszczyński

Prezentowane prace:

The Passing, Bill Viola, 1991, 54 min.

Samochody, samochody!, Józef Robakowski, 1985, 2 min.

La-lu, Józef Robakowski, 1985, 2 min.

Dla Warsztatu Formy Filmowej: Bliżej - dalej, Józef Robakowski, 1985, 4 min.

Obrzędy intymne, Zbigniew Libera, 1987, 12 min.

Jak tresuje się dziewczynki, Zbigniew Libera, 1987, 16 min.

Pożegnanie Europy, Jerzy Truszkowski, 1987, 13 min.

Ptaki, Yach Film, 1988, 2 min.

Oko za oko, Artur Żmijewski, 1998, 13 min.

Święto wiosny, Katarzyna Kozyra, 1999, 4 min.

Mała kolekcja doraźnych epitafiów, Anna Baumgart, 1998, 4 min.

Matka, Anna Baumgart, 1999, 10 min.

Prawdziwe? (Lecą żurawie), Anna Baumgart, 2001, 3 min.

Walka, Zuzanna Janin, 2001, 9 min.

30 kwietnia 2020, godz. 17.00-20.00

Kino jako narzędzie krytyki obrazów kształtujących zbiorową świadomość wizualną. Twórczość Haruna Farockiego

Prowadząca zajęcia: dr hab. Iwona Kurz, prof. IKP UW

Prezentowane filmy:

Ogień nie do ugaszenia (Nicht löschbares Feuer), reż. Harun Farocki, 1969, 25 min.

Obrazy świata i zapis wojny (Bilder der Welt und Inschrift des Krieges), reż. Harun Farocki, 1989, 75 min.

7 maja 2020, godz. 17.00-20.00

Kolekcja, seria, baza danych, dokument. „Antyfilmy” eksperymentalnego okresu twórczości Petera Greenawaya a ich wpływ na twórczość fabularną i „postfilmy” okresu zainteresowania elektronicznością

Prowadzący zajęcia: dr Matylda Szewczyk

Prezentowane filmy:

Interwały (Intervals), reż. Peter Greenaway, 1973, 7 min.

Okna (Windows), reż. Peter Greenaway, 1975, 4 min.

Drogi telefonie (Dear Phone),  reż. Peter Greenaway, 1977, 17 min.

Rekonstrukcja pionowych obiektów (Vertical Features Remake), reż. Peter Greenaway, 1978, 45 min.

14 maja 2020, godz. 17.00-20.00

Związki Kino-Sztuki, zwrotu kinematograficznego w polskiej sztuce współczesnej z kinem dokumentalnym 

Spotkanie z Katarzyną Kozyrą, spotkanie prowadzi Jakub Majmurek

Prezentowany film:

Szukając Jezusa, reż. Katarzyna Kozyra, 2018, 63 min.

21 maja 2020, godz. 17.00-20.00

Eksperymenty formalne a afirmacja odmienności. Twórczość Dereka Jarmana

Prowadząca zajęcia: prof. dr hab. Małgorzata Radkiewicz

Prezentowany film:

Caravaggio, reż. Derek Jarman, 1986, 93 min.